Onderzoek Vaardigheden 4V-ers ‘Mind the gap!’ Jorg Vos (Archimedes, biologie) Victorine van Pelt (IVLOS, biologie) februari - juli 2007

Aanleiding voor het onderzoek VWO-leerlingen gaven aan dat de overgang van 3V naar 4V groot is. Bij de Studiedag van het VWO-team (januari 2007) ontstond de vraag: “Sluiten de vaardigheden van 4V-ers aan bij de verwachtingen van de docent?”

Onderzoeksvraag “Laat de gemiddelde 4V-er op Huizermaat de vereiste vaardigheden zien?” Methode enquête (onder 13 bovenbouwdocenten) interviews (met 6 bovenbouwdocenten). Overweging conclusies universeel?

bij 3 toepassingen scoren 4V-ers voldoende Resultaten (1) Docenten gaven aan: bij 3 toepassingen scoren 4V-ers voldoende Samenwerken (deels) Onderzoeken (deels) Presenteren

4V-ers voldoende vaardig in bij samenwerken reflecteren op andermans gedrag naar elkaar luisteren adviezen docent gebruiken internet/email/forum gebruiken. bij onderzoeken soms onderscheiden hoofd-/deelvragen bronnen kritisch beoordelen oplossingen op waarde schatten.

…voldoende vaardig in bij presenteren eenheid scheppen uit divers materiaal mondeling presenteren goede presentatievorm kiezen m.b.v. docent.

Resultaten (2) Docenten gaven aan: bij 5 toepassingen scoren 4V-ers onvoldoende Samenvattend+begrijpend lezen/luisteren/schrijven Samenwerken (deels) Plannen Onderzoeken (deels) Reflecteren

enkele conclusies: 4V-ers lezen slecht, 4V-ers plannen niet, …onderzoekfase II enkele conclusies: 4V-ers lezen slecht, …want ook met slecht lezen haalden ze voldoendes? 4V-ers plannen niet, …want zou de docent hun planning wel accepteren? 4V-ers kiezen steeds de gemakkelijkste weg. Sinds wanneer is dat onverstandig? 4V-ers herkennen niet altijd de hoofdzaak. Gek, hoor. Wisten jullie trouwens dat ……. bij zwarte gaten het hoofdzakelijk draait om de Schwarzschildstraal? enzovoorts…(zie “Conclusiekaarten “Onderzoek Vaardigheden 4V-ers”).

“Waardoor scoren 4V-ers op sommige vaardigheden onvoldoende?” Onderzoekfase II “Waardoor scoren 4V-ers op sommige vaardigheden onvoldoende?” Leerling kan ‘t niet, want (nog) niet aan toe  eisen aanpassen Leerling kan ‘t wel, maar toont ‘t niet Leerling kan ‘t niet, maar had ‘t kunnen ontwikkelen  doceerlijn / docentvaardigheden aanpassen

De ‘onvoldoende scores’ leveren 2 nieuwe vragen op: Onderzoekfase II De ‘onvoldoende scores’ leveren 2 nieuwe vragen op: 1. “Welke vaardigheidseisen moeten we loslaten?” 2. “Welke docentvaardigheden zijn nodig om leerlingen de gewenste vaardigheden te laten ontwikkelen en gebruiken.”  input docenten gewenst.

Meer weten? Vanmiddag bij de VWO-kraam: alle conclusies verkrijgbaar voor alle docenten

Samenvattend Doel was inzicht verschaffen in: knelpunten rond vaardigheden 4V mogelijke oorzaken van deze knelpunten aanknopingspunten voor verbetering door de docent. Kanttekeningen bij het onderzoek: geen leerlingen geïnterviewd onderzoek naar ontwikkel-, leer- en doceerlijnen bleef beknopt.

“Wil ‘ie niet? Kan ‘ie niet? Durft ‘ie niet?” HZM minds the gap ! Als een leerling een vaardigheid niet laat zien….., kan de vraag zijn: “Moet ‘ie echt?” “Wil ‘ie niet? Kan ‘ie niet? Durft ‘ie niet?”

einde HZM heeft al veel in huis om de ‘gap’ te dichten: prima docenten sterk mentoraat stevige organisatie goede sfeer goed leerklimaat WIJ WENSEN HZM NOG MEER SUCCES ! einde

EINDE PRESENTATIE Bijlagen: Bijlage 1. Conclusiekaarten Bijlage 2. Methode, resultaten en verantwoording Bijlage 3. Enquête onder 13 bovenbouwdocenten

Bijlage 1 Conclusiekaarten

Conclusiekaart 1 “Onderzoek Vaardigheden 4V-ers” Begrijpend lezen, luisteren, schrijven 4V-ers willen niet goed lezen want met half lezen halen ze ook een voldoende? 4V-ers onderscheiden hoofd-/bijzaken slecht ja, want weet jij dat de vorm van witte bloedcellen belangrijk is, en de kleur niet? 4V-ers zien niet wat er belangrijk is nee, want wist jij vanzelf waarom Bismarck belangrijk was? © Victorine van Pelt, 2007

Conclusiekaart 2 “Onderzoek Vaardigheden 4V-ers” Samenwerken 4V-ers zien hun eigen kwaliteiten niet Nee, hoe kwam jij daar ook weer achter? 4V-ers moeten samenwerken met personen met de nodige kwaliteiten …en weten ze al welke kwaliteiten nodig zijn? een 4V-er durft een ander niet aan te spreken op gedrag Nee, en hoe sterk staat hij in de groep? © Victorine van Pelt, 2007

Conclusiekaart 3 “Onderzoek Vaardigheden 4V-ers” Plannen 4V-ers willen niet plannen, ze willen ‘meteen doen’. Wordt hun planning straks beoordeeld en geaccepteerd? 4V-ers zijn slecht in het schatten hoeveel tijd ze nodig hebben. Heeft iemand hen al verteld wat de lastige onderdelen zijn? 4V-ers willen geen hobbels nemen. Wie wel? © Victorine van Pelt, 2007

Conclusiekaart 4 “Onderzoek Vaardigheden 4V-ers” Reflecteren 4V-ers reflecteren niet op eigen gedrag Is het leuk om eigen fouten te moeten zien? 4V-ers durven elkaar niet aan te spreken Hoe sterk staan ze in de groep? 4V-ers willen niet eerst denken, ze willen actie Snel doen is meestal goed genoeg? © Victorine van Pelt, 2007

Conclusiekaart 5 “Onderzoek Vaardigheden 4V-ers” Onderzoeken 4V-ers willen niet kritisch denken. Weten ze wel dat het leuk is om nieuw eigen inzicht te verwerven? 4V-ers kunnen niet kritisch denken Inderdaad. Wat vind jij van de kwestie Tamil-tijgers vs Hindi? 4V-ers durven niet kritisch te denken. Klopt. Als ik me stil houd, doe ik mooi niets fout? © Victorine van Pelt, 2007

Conclusiekaart 6 “Onderzoek Vaardigheden 4V-ers” Als een leerling een vaardigheid niet laat zien, kan de vraag zijn: “Moet ‘ie echt?” “Wil ‘ie niet? Kan ‘ie niet? Durft ‘ie niet?”