Kenmerk 19 19a Het veranderende mens- en wereldbeeld van de Renaissance 19b en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling Les 1: Renaissance

Hier begint de nieuwe tijd H4:§ 3:p74-5 1550 1500 1450 1400 1350 1300 1250 1200 1150 1100 1850 1800 1750 1700 1650 1600 Wedergeboorte In de Italiaanse stadsstaten van de 14e eeuw (o.a. Venetië) ontstond een nieuwe cultuur Er was veel vrijheid van denken Voor nieuwe impuls zochten denkers, schrijvers en kunstenaars naar waardevolle zaken uit het verleden Bij de Klassieke Grieken en Romeinen Door literatuurstudie; via de Arabieren kwam men aan deze werken (zie eerder) Zij werden humanisten genoemd Zoekers naar een ideale vorm van mens-zijn Een wedergeboorte van het Klassieke De Renaissance Hier begint de nieuwe tijd

Veranderd mensbeeld Van beperkt De nietige Middeleeuwse mensch 1550 1500 1450 1400 1350 1300 1250 1200 1150 1100 1850 1800 1750 1700 1650 1600 Veranderd mensbeeld Van beperkt De nietige Middeleeuwse mensch Alleen van de Klassieke Tijd overnemen wat in haar (lees: dé Kerk) kraam te pas kwam Mens op de voorgrond Het individu wordt belangrijk Je leeft nu, niet pas in het ……….. Individuele ontplooiing voorop De ideale mens: ‘uomo universale’ Naar

Dé Homo Universalis: Leonardo Da Vinci

Renaissance in de Nederlanden 1550 1500 1450 1400 1350 1300 1250 1200 1150 1100 1850 1800 1750 1700 1650 1600 Renaissance in de Nederlanden Eerst landt de Renaissance in de Zuidelijke Nederlanden Via de handel met de Noord-Italiaanse steden Daarna in de rest van Europa Zo ook in Rotterdam waar Erasmus de Nederlandse exponent van het Humanisme wordt (lees en leer Erasmus, p. 70 AB) ▼ Het Humanisme van de Renaissance staat voor het bedrijven van wetenschap humanoria zijn wetenschappen, bijvoorbeeld taal, literatuur, filosofie, de fijne kunsten, geschiedenis

Renaissance en Humanisme Kenmerken van het Humanisme waardigheid van de mens ontwikkeling en vorming van de mens het belang van het individu een afkeer van dogmatiek (strenge kerkelijke regels/leerstellingen)

Erasmus van Rotterdam (1469?-1536) 1550 1500 1450 1400 1350 1300 1250 1200 1150 1100 1850 1800 1750 1700 1650 1600 Erasmus van Rotterdam (1469?-1536) Typisch humanistisch denker en wetenschapper Ontplooide zichzelf op verschillende vlakken van de wetenschap, was naast universitair docent ook raadsheer van keizer Karel V en vertaalde de Bijbel opnieuw en zelfstandig (dit was schokkend! Waarom?) Zocht voor zijn vertalingen de oorsprong van de bronnen Sympathiseerde voor een deel met Luther, maar wilde alleen misbruiken binnen de kerk aanpakken Zag de afscheiding van de kerk niet zitten (zoals de meeste Humanisten; wel kritiek, maar geen afscheiding) Pleitte wel voor een tolerantie tussen de verschillende geloofsopvattingen

Erasmus van Rotterdam (1469?-1536) Doordat Erasmus bepaalde dogma´s van de kerk verwierp en pleitte voor tolerantie waren fanatieke katholieken tegen hem In zijn boek Lof der Zotheid werd naast mensen in het algemeen ook de Kerk op de hak genomen Paus Paulus V verbood zijn ´ketterse´ werk (pas na Erasmus’ dood, 1559!)