Conjunctivitis een ontsteking van het bindvlies van het oog; dit zit tussen het ooglid en het oogwit het oog is rood, iets gevoelig, heeft min of meer secreet, soms iets fotofobie de visus is als regel niet of nauwelijks gedaald meestal binnen een week spontaan herstel zelden complicaties patiënt met een rood oog: 70% conjunctivitis

Conjunctivitis

Allergische conjunctivitis • symptoom jeuk staat erg op de voorgrond • meestal samen met een allergische rinitis   Conjunctivitis door contactallergie • overgevoeligheid voor cosmetica, conserveer- middelen in oogdruppels, bewaar- en reinigingsvloeistoffen voor contactlenzen • deze conjunctivitis gaat nooit samen met rinitis

Allergische conjunctivitis

Giant papillary conjunctivitis

Bacteriële conjunctivitis  'soepoog', vaak gepaard met een blefaritis bij volwassenen streptokok 52%, Haemophilus 16%, stafylokok 24%, anders 5% bij kinderen Haemophilus 60%, streptokok 10%, Moraxella 10% bij neonaten, 2e-3e dag: Neisseria gonorrhoeae; 5e-10e dag Chlamydia trachomatis of herpes simplex; neonaten behandeling door de oogarts

Bacteriële conjunctivitis

Conjunctivitis - gonorroe

Virale conjunctivitis  meestal door een adenovirus, in beide ogen nogal eens samen met verkoudheid, keelpijn en lymfkliervergroting zeer besmettelijk, vaak epidemietjes bij kinderen klachten verergeren in 4-7 dagen en verdwijnen meestal < 10 dagen spontaan soms wekenlange irritatie en visusdaling berucht: herpes simplexvirus type 1

Virale conjunctivitis

Keratitis dendritica

Herpes zoster

Conjunctivitis sicca beschadiging van de conjunctiva en (vaak ook) van de cornea bij droge ogen vooral bij ouderen en diabetici meestal een gevolg van involutie van de traanklier, gevolg: verminderde traanproductie soms in het kader van een aandoening: SLE, Sjögren, reumatoïde artritis, Besnier-Boeck neuroleptica, antidepressiva, bètablokkers, antihistaminica, cytostatica, acetylsalicylzuur, parasympathicolytica (incontinentie, overactieve blaas)

Conjunctivitis sicca

Blefaritis chronische ontsteking haarzakjes en talgkliertjes van de ooglidrand; vaak met conjunctivitis oorzaak is lang niet altijd bekend vaak is een stafylokok in het spel kan allergisch zijn komt ook voor bij eczeem, rosacea, herpes een hardnekkige aandoening

Blefaritis

Episcleritis ontsteking van het diepe (sub)conjunctivale weefsel en de oppervlakkige laag van de sclera vooral op jongvolwassen en middelbare leeftijd meestal geen oorzaak soms bij reumatische aandoeningen geneest binnen enkele weken spontaan vaak recidieven

Episcleritis

Subconjunctivale bloeding

Iridocyclitis ontsteking van de iris en het corpus ciliare veroorzaakt erg veel oogklachten - oogarts relatief vaak bij personen met Morbus Bechterew, juveniele reumatoïde artritis; ziekte van Lyme, Besnier-Boeck, ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Iridocyclitis

Glaucoom - I aandoening van de oogzenuw > 40 1%, > 80 2-6% sluipend gezichtsveldverlies en blindheid belangrijkste risicofactor: hoge oogdruk >20-21 mm bij 15-40% glaucoompatiënten druk niet verhoogd oculaire hypertensie: glaucoomkans 2%, behandeling? andere risicofactoren: familie, leeftijd, negroïde, myopie (> 4 dioptrie), HV-ziekte, diabetes, migraine positieve familieanamnese: boven 40 naar de oogarts!

Acuut glaucoom

Glaucoom - II primair (open/gesloten) en secundair glaucoom secundair t.g.v. uveïtis, diabetes, oogaandoening open-kamerhoekglaucoom = glaucoma simplex of chronisch glaucoom: belemmering afvoer kamerwater ter hoogte van trabekelsysteem gesloten-kamerhoekglaucoom, meestal eerst acuut glaucoom = belemmering afvoer kamerwater ter hoogte van pupil: heftige hoofdpijn, misselijk, braken, visusdaling, wijde stijve pupil, rood oog parameters: druk, papilexcavatie, gezichtsveld

Behandeling conjunctivitis niet-medicamenteus hygiënische maatregelen om verspreiding van infectie te voorkomen (andere oog, huisgenoten): - schoonmaken oogleden met schoon water of fysiologisch zout - frequent handen wassen - niet in de ogen wrijven - schone aparte handdoek gebruiken verwijderen secreet met gewoon water bij ernstige klachten: zonnebril dragen

Medicamenteuze behandeling conjunctivitiden druppels, zalf/gel: nacht, corneadefect, blefaritis één druppel per keer in de conjunctivaalzak betere opname in oog: oog 1 minuut dichthouden niet snelle afvoer: traanbuis dicht 1-3 minuten combinatie van druppels: interval ≥ 5 minuten www.oogdruppelen.nl hulpmiddelen: Eyot, Autodrop, Autosqueeze, Cosopt spiegeltje, Dripaid, Xal-Ease nimmer bij dragen zachte contactlenzen

Allergische conjunctivitis kan verlicht worden met alleen lokale middelen in de neus als er tevens rinitis is! koude kompressen kunnen verlichting geven levocabastine/azelastine 2(-4) dd 1 gtt [emedastine/ketotifen/olopatadine 2 dd 1 gtt] bij onvoldoende effect: maximaal 3 dagen prednisolon-oogdruppels 0,5% 3-4 dd 1 gtt aan het antihistaminicum toevoegen NSAID-oogdruppels kunnen ook, maar zijn voor deze indicatie niet geregistreerd

Conjunctivitis door contactallergie veroorzakend agens vermijden! fenylefrine 0,125-0,25% druppels 3 dd 1-2 gtt nafazoline 3-4 dd 1 gtt oxymetazoline 2 dd 1-2 gtt bij hevige klachten: prednisolon-oogdruppels 0,5% 3-4 dd 1 gtt gedurende enkele dagen zwelling en eczeem oogleden: hydrocortisoncrème NB. Oogheelkunde: antihistaminica + kunsttranen

Bacteriële conjunctivitis kan met regelmatige reiniging met leidingwater als veel hinder of na 3 dagen niet minder: - chlooramfenicolzalf 2-4 dd, druppels 4-6 dd 1; als < 72 uur na start antibiotica geen verbetering: polymyxine B/trimethoprim druppels 4 dd 1 gebruiken tot 48 uur na verdwijnen symptomen antibiotica niet langer dan 1-2 weken gebruiken reserve: gentamycine, tobramycine, chinolonen NB 80% ziekteverwekkers is resistent voor fusidinezuur

Conjunctivitis door virus therapie is zelden nodig, evt. maximaal 1 week: - fenylefrine 0,125-0,25% druppels 3 dd 1-2 gtt - nafazoline 3-4 dd 1 gtt - oxymetazoline 2 dd 1-2 gtt herpesvirus: - (blefaro)conjunctivitis/ooglidrand: aciclovir 5 dd t/m 3 dagen na volledig verdwijnen van symptomen - keratitis dendritica: oogarts! NB Zinksulfaatdruppels zijn obsoleet!

Conjunctivitis sicca - droge ogen goede luchtvochtigheid, geen airco/blowers hypromellosedruppels, max. 1 gtt per uur carbomeergel naar behoefte 1 gtt methylcellulose 2-6 dd 1 gtt polyvidon 4-5 dd 1-2 gtt bij ochtendklachten vesp. gel of zalf; overdag niet ook als diagnosticum, na 1 dag al effect! als geen effect ander preparaat proberen meer klachten/vaker druppelen: mogelijk irritatie op conserveermiddel; conserveermiddelvrije substituten

Behandeling blefaritis NHG-Standaard: 2 dd ooglidranden poetsen met wattenstokjes met babyshampoo (1 : 3); daarna reinigen met lauw water zo nodig tevoren korsten losweken met een warm kompres gedurende 15 minuten bij onvoldoende effect: fusidinezuurgel 2 dd op de ooglidranden en in de conjunctivaalzak hydrocortison/oxytetracycline/polymyxine B zalf of druppels bij nog onvoldoende effect chronische blefaritis: kunsttranen

Lasogen – corpus alienum conjunctivitis fotoelectrica door overmatig UV-licht: lassen, sneeuw, zonnebank; oxybuprocaïne, minim mee naar huis geven, gebruik max. 12 uur nadien beëindigen corpus alienum - vaak onder bovenooglid; ooglid omklappen - op de cornea; verwijderen evt. uitboren - als defect: chlooramfenicol oogzalf zonder oogverband (oogarts: wel baat bij verband) - evt. paracetamol 3 dd 1000 mg

Roestring

Erosie

Episcleritis geneest binnen enkele weken spontaan eventueel koude oogkompressen ter verlichting NHG: prednisolondruppels 0,5% 3-4 dd 1 gtt gedurende 3 dagen Oogarts: vaak recidief na stoppen van de prednisolondruppels; eerste keus: oraal NSAID + kunsttranen

Diversen tranende ogen door: prikkelende stoffen, ontstekingen, emotie, trauma, corpus alienum, trichiasis, traanwegstenose (neonaat, oudere) traanzakontsteking: antibiotica, incisie, chirurgie hordeolum - uitwendig: strontje – hete kompressen - inwendig: chalazion – evt. antibiotica; chirurgie etsing: SPOELEN kraanwater 10-20 minuten HA: chlooramfenicol oogzalf of verwijzen staar = cataract = operatie en kunstlensplaatsing nastaar: laserbehandeling

Chalazion

Hordeolum externum

Traanwegen – stenose baby

Glaucoom eerste keus: niet-selectieve bètablokker: carteolol, levobunolol, metipranolol, timolol; betaxolol 2e keus: prostaglandineagonist: bimatoprost latanoprost, travoprost; bruine iris! alternatief: koolzuuranhydraseremmer: brinzolamide, dorzolamide; brimonidine op de achtergrond: dipivefrine; pilocarpine laserbehandeling of operatie

Maculadegeneratie Zelden < 65 jaar; > 80 jaar 10%; ±100.000 mensen Risicofactoren: genetisch, roken, overmatig licht Droge vorm – atrofie; 85-90%; geen behandeling; Kompas: nut voedingssupplementen/antioxidanten niet bewezen; PW 2006(6): vitamine E en zink; oogarts bij ziekte: supplement Macula Support Natte vorm – nieuwgroei van bloedvaten in het vaatvlies; 10-15%; 90% binnen enkele jaren blind; beste werkzaam zijn angiogeneseremmers: ranibizumab (Lucentis®), bevacizumab (Avastin®)