Evaluatie time-outprojecten Bijzondere Jeugdbijstand: voornaamste bevindingen en aanbevelingen Prof. Dr. Vanderfaeillie Johan

Inhoud Doelstellingen totale onderzoek Onderzoeksvragen programma-evaluatie Onderzoeksmethode Belangrijkste resultaten: doelgroep, praktijkrealisaties, doelrealisatie, effecten Aanbevelingen

Doelstellingen onderzoek Drie doelstellingen –Grondige analyse van de time-outprojecten inzake de processtappen en de betrokkenheid van de verschillende actoren –Meten van de effectiviteit van de time- outprojecten –Koppelen van de effectiviteitgegevens aan de inzet van middelen

Programma-evaluatie: ondezoeksvragen Doelgroep? Praktijkrealisaties? Doelrealisatie? Outcome: uitval, probleemreductie (interpersoonlijk, intrapersoonlijk en breder sociaal functioneren) en cliënttevredenheid?

Programma-evaluatie: methode Doelgroep, realisaties, doelrealisatie en uitval –Projectvragenlijst ingevuld door projectmedewerker (n=116) Outcome –Prospectief vragenlijstenonderzoek jongere, ouders, voorziening van herkomst (n=119) –3 meetmomenten Voor de start TO, 2 weken na einde TO en 3 maanden na TO –Probleemreductie en cliënttevredenheid begeleidbaarheid, gedrags- en emotionele problemen, persoonlijkheidsontwikkeling, sociaal functioneren en cliënttevredenheid

Projectvragenlijsten AlbezonToolLa StradaTOPartWingerdbloeiDe SteigerTotaal Bovenste rij: aantal geïncludeerde jongeren Onderste rij: aantal jongeren waarvan een projectvragenlijst is verkregen

Doelgroep Meeste tussen jaar (min. 10 en max. 19) 59% JRB en 41% CBJ 74% residentiële voorziening, 6% semi-residentieel, 16% ambulant en 4% andere Aanmeldingsreden –Regelovertreding ivm dagbezigheid (34%) –Agressie (34%) –Jongere nood aan rust (34%) –Wegloopgedrag (28%) –Moeilijke relatie opvoeder-jongere (21%) Bij start time-out –33% verblijft minder dan 6 maanden in voorziening van herkomst –33% verblijft tussen 6 maanden en 1 jaar in voorziening van herkomst –Gemiddelde duur in verblijf voorziening van herkomst : 17m 3w

Praktijkrealisaties (1) Aard: 80% individueel en 20% groep Inhoud: stappen en werk (zorgboer, …) Duur: gemiddeld 8 dagen met modi: 5, 7, 8 of 14 dagen 80% onthemend karakter (20% contact met context) Activiteiten door begeleider: –Affectieve ondersteuning: 87% waarvan gepland 48% –Gesprekken over probleem/aanleiding TO: 86% waarvan gepland 58% –Structureren: 58% waarvan gepland 64% –Confronteren: 58% waarvan gepland 53% –Bevorderen van reflecteren: 50% waarvan gepland 71%

Praktijkrealisaties (2) Afrondingsgesprek –Gaat door bij 92% van de dossiers –Aanwezig: Begeleid vz: vz (96%), jongere (98%) en time-outproject (100) en ouder (15%) Begeleid consulent: jongere, consulent en TO-project (100%), ouder (80%) Nabegeleiding –Niet systematisch (door 2 projecten) 8,5% voortijdig beëindigd –60% initiatief time-outproject

Doelrealisatie Voor jongere: –Doelen worden meestal geformuleerd (voor 80%) inzake Begeleidbaarheid (n=201) (bv. aan regels houden) Gedrags- en emotionele problemen (n=112) (bv. gedragsproblemen verminderen) Persoonlijkheidsontwikkeling (n=54) (neg. ZB verminderen) Breder sociaal functioneren (n=54) (bv. schoolproblemen verbeteren) Voor begeleider –Veel minder doelen (n=36) Rust voor begeleider Reflectieperiode begeleider Voor ouders: –Veel minder (n=24) Rustpauze,.. Maar veel doelen worden niet geëvalueerd: –Jongere: afhankelijk aard van doel 5,6 tot 55,6% –Begeleider: 10% –Ouders: 17,6 tot 50%

Outcome Methode: vragenlijstenonderzoek op 3 momenten –Begeleidbaarheid (BIV), persoonlijkheidsontwikkeling (PH), Gedragsproblemen (SDQ), sociaal functioneren (CBCL) en tevredenheid (C-toets) –Jongere, begeleider (en ouder indien relevant) op 3 tijdstippen Onderzoeksgroep (vragenlijsten ontvangen T1) Percentage (n) Jongere89.9 (107) Begeleider94.1 (112) Ouders77.8 (21 op 27) Totaal100 (119)

Instroom samengevat Jongeren hebben slechts “enigszins” problemen inzake begeleiding –Uit de item-analyse blijkt nog heel veel positiefs Jongeren hebben slechts “enigszins” problemen inzake persoonlijkheidsontwikkeling –Kunnen voornamelijk slecht om met problemen (coping) Afhankelijk van de respondent heeft 45% tot 76% ernstige gedrags- en emotionele problemen (>pc 90) Deze problemen hebben een impact op het functioneren (57 tot 93% afhankelijk van respondent) Afhankelijk van de respondent functioneert 44 tot 91% sociaal niet goed (<pc 10)

Veranderingen T2 samengevat Na twee weken reeds 13% van jongeren uit voorziening omwille van aanhoudende problematiek (3% naar lichtere hulpverlening) Verwaarloosbare effecten op begeleiding volgens alle respondenten Kleine effecten op PH-ontwikkeling volgens jongere en begeleider (ES=.20 en.30) Verwaarloosbare (jongere, ES=.16) tot kleine (begeleider, ES=.26) effecten op probleemgedrag Slechts begeleiders rapporteren verschil in sociaal functioneren (nt jongere) Iedereen is tevreden over de interventie (rapportcijfer ongeveer 8/10)

Veranderingen T3 samengevat Na drie maanden reeds 23% van jongeren uit voorziening omwille van aanhoudende problematiek (8% naar lichtere hulpverlening) Verwaarloosbare effecten op begeleiding volgens jongeren en begeleiders (ES=-.02 en.01) Kleine (begeleider, ES=.30) tot middelgrote (jongere, ES=.54) effecten op PH-ontwikkeling Verwaarloosbare (begeleider, ES=.05) tot kleine (jongere, ES=.22) effecten op probleemgedrag Geen effecten op sociaal functioneren Iedereen blijft tevreden over de interventie (ongeveer 8/10) over alle aspecten van de interventie (contact en bejegening en professionaliteit, informatie en vooruitgang, en doel en resultaat)

Aanbevelingen (1) Doelgroep beter aflijnen met gerichte diagnostiek –Jongeren met weinig begeleidbaarheidsproblemen (weinig ruimte voor verandering) –13,9% jongeren hebben reeds een TO gedaan –Maakt afstemming mogelijk –Inclusie- en exclusiecriteria implementeren –Wat met oneigenlijk gebruik (bij niet problematische begeleidingen)? Meer planmatig werken –cfr. plaatsvinden van afronding; cfr. aanwezigheid gedurende afronding; cfr. activiteiten begeleider (15% geen gesprek over aanleiding, 40% niet geconfronteerd, weinig activiteiten gepland,...); cfr. nabegeleiding inconsistent, niet systematisch en gericht op ander doelpubliek

Aanbevelingen (2) Kunnen TO’s worden georganiseerd in de context van de jongere (ontheming in vraag)? Standaardisering over verschillende doelgroepen en projecten Doelen formuleren –  middel –= doelen evalueren en evalueerbaar formuleren –2 niveaus van doelformulering “Vooraf bepaalde aantallen”? Systematische evaluatie om aldus een lerende organisatie te worden

DANK VOOR UW AANDACHT