DE WIJNBOUW IN BELGIË STATISTIEKEN OOGSTJAREN 2010 & 2011 http://economie.fgov.be

FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, KMO, MIDDENSTAND EN ENERGIE ALGEMENE DIRECTIE CONTROLE EN BEMIDDELING OPDRACHT ROL EN BEVOEGDHEDEN http://economie.fgov.be

Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie OPDRACHT De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België: de competitiviteit van de goederen- en dienstenmarkt op het federaal niveau bevorderen het concurrentieel en evenwichtig karakter van de goederen- en dienstenmarkt waarborgen de duurzaamheid van de ontwikkelingen van deze markt verzekeren http://economie.fgov.be

Organigram van de FOD Economie http://economie.fgov.be

Algemene Directie Controle en Bemiddeling Opdracht De rechten van consumenten en ondernemingen beschermen door : informatie, preventie en repressie De alternatieve oplossing van handelsgeschillen stimuleren De strijd tegen economische fraude coördineren http://economie.fgov.be

Directie A Controles E. U Directie A Controles E.U.-Marktordeningen en Strijd tegen de Economische Fraude Coördinatie strijd tegen economische fraude Controles economische reglementering van de voedingssector Controles E.U.-Marktordeningen http://economie.fgov.be

Directie A Rol en bevoegdheden Ziet toe op de goede werking van de op het Europees niveau geordende markten. De cel “Wijn en Gedistilleerd” controleert productie (Belgische producten) en commercialisering (producten uit de E.U. of uit derde landen). http://economie.fgov.be

GESCHIEDENIS EN WETTEKSTEN BELGISCHE WIJNEN GESCHIEDENIS EN WETTEKSTEN http://economie.fgov.be

De wijnbouw kwam in België in de 9de eeuw tot ontwikkeling De wijnbouw kwam in België in de 9de eeuw tot ontwikkeling. Van de 13de tot de 16de eeuw kan men van een bloeiperiode spreken. De geleidelijke teruggang begint in de 17de eeuw door de combinatie van klimatologische en economische factoren maar de wijnbouw is echter nooit totaal verdwenen uit onze contreien. De verschillende opeenvolgende crisissen die de laatste jaren de landbouw hebben getroffen, hebben bovendien sommige landbouwers ertoe aangezet hun productie te diversifiëren en zich te interesseren voor de economische en commerciële afzetmogelijkheden die een kwaliteitswijn zou kunnen bieden. Zo zijn een aantal van hen tot de wijnbouw overgegaan. Omstreeks 1970 ontwikkelde zich een echte dynamiek, die in 1997 heeft geleid tot het creëren van een eerste Belgische oorsprongsbenaming, weldra gevolgd door andere.   http://economie.fgov.be

Sinds 1997 omschrijven verschillende teksten het juridisch kader van de Belgische wijnen. Benamingen die historisch, cultureel en toeristisch gebonden zijn aan afgebakende productiezones werden gecreëerd. Deze benamingen verwijzen zowel naar het landbouwgebied als de culturele identiteit. Bovendien hebben met strenge controles gepaard gaande productdossiers het licht gezien.   Gedreven door het enthousiasme en het perfectionisme van de wijnbouwers en ondersteund door de contacten met experts, met name binnen de Internationale Organisatie voor Wijnbouw en Wijnbereiding (OIV), heeft België veelbelovende wijnbouwzones op de kaart gezet. Het doel hiervan was bij de productie van de Belgische wijnen de oorsprongsbenamingen en geografische aanduidingen als troeven uit te spelen, zowel op het economische als op het toeristische vlak, teneinde deze bekender en geloofwaardiger te maken bij consumenten. http://economie.fgov.be

4 Beschermde oorsprongsbenamingen: MB van 9 juli 1997: Hagelandse wijn MB van 6 januari 2000: Haspengouwse wijn MB van 27 mei 2004: Côtes de Sambre et Meuse MB van 18 november 2005: Heuvellandse wijn 2 Landwijnen: MB van 27 mei 2004: Vin de Pays des Jardins de Wallonie MB van 18 november 2005: Vlaamse landwijn 2 Mousserende kwaliteitswijnen: MB van 18 november 2005: Vlaamse mousserende kwaliteitswijn MB van 5 maart 2008: Vin mousseux de qualité de Wallonie/Crémant de Wallonie http://economie.fgov.be

STATISTIEKEN BELGISCHE WIJNBOUW http://economie.fgov.be

De Algemene Directie Controle en Bemiddeling van de FOD Economie werkt sinds maart 2011 samen met Professor Dr. Ghislain HOUBEN, van de faculteit Bedrijfseconomische Wetenschappen aan de Hasseltse Universiteit, met het oog op het bekomen van betrouwbare statistieken over de wijnbouwtoestand in België vanaf oogstjaar 2010. De laatste jaren is tevens een beduidende toeneming vastgesteld van de productie en het aantal producenten buiten de erkenningsprocedure voor Beschermde Oorsprongsbenamingen (BOB) en Beschermde Geografische Aanduidingen (BGA). Deze wijnbouwers worden dan ook jaarlijks ondervraagd over hun producties en oppervlakten zodat vooruitzichten voor de toekomst kunnen worden opgemaakt. http://economie.fgov.be

GEGEVENS OOGSTJAAR 2010 http://economie.fgov.be

Wijnbouwers binnen de erkenningsprocedure: 41 wijnbouwers (27 Vlaamse en 14 Waalse) hebben erkenning aangevraagd voor de verschillende Beschermde Oorsprongsbenamingen (BOB) of Beschermde Geografische aanduidingen (BGA), als volgt: In totaal werden 60 wijnbouwers (42 Vlaamse en 18 Waalse), die in de mogelijkheid zijn om een erkenning voor de verschillende Beschermde Oorsprongsbenamingen (BOB) of Beschermde Geografische Aanduidingen (BGA) aan te vragen, geïnventariseerd. Wijnbouwers buiten de erkenningsprocedure: Men heeft de gegevens verzameld van 17 wijnbouwers buiten de erkenningsprocedure: 13 in Vlaanderen en 4 in Wallonië. In totaal werden 31 wijnbouwers (22 Vlaamse en 9 Waalse), die nog geen erkenning voor de verschillende Beschermde Oorsprongsbenamingen (BOB) of Beschermde Geografische Aanduidingen (BGA) hebben aangevraagd, geïnventariseerd. BOB/BGA Aantal wijnbouwers HAGELAND 12 HASPENGOUW 4 HEUVELLAND 3 VLAAMSE LANDWIJN 8 COTES DE SAMBRE ET MEUSE VIN DE PAYS DES JARDINS DE WALLONIE 6 http://economie.fgov.be

OPPERVLAKTEN - PRODUCTIES OOGST 2010 WIJNBOUW - België   INITIËLE PRODUCTIE ERKEND TOTAAL BOB/BGA NIET-ERKEND AREAAL TOTAAL WIT ROOD ROSE VERLIES NIET-ERKEND (='INITIEEL TOTAAL' - 'ERKEND TOTAAL BOB/BGA'- 'VERLIES') waarvan: MOUSSEREND STILLE WIJN (='NIET-ERKEND - 'MOUSSEREND') TOTAAL HAGELAND 1.122,63 are 41.520 liter 35.025 liter 5.975 liter 520 liter 245 liter 40.145 liter 1.130 liter 0 liter HASPENGOUW 2.507,63 are 60.640 liter 53.390 liter 4.250 liter 3.000 liter 29.755 liter 30.885 liter 29.900 liter 985 liter HEUVELLAND 780,00 are 38.742 liter 35.942 liter 2.800 liter 23.552 liter 15.190 liter 10.110 liter 5.080 liter VLAAMSE LANDWIJN 1.227,57 are 55.794 liter 47.775 liter 6.947 liter 1.072 liter 486 liter 46.143 liter 9.165 liter 1.500 liter 7.665 liter COTES DE SAMBRE TE MEUSE AOC 1.084,44 are 61.541 liter 24.999 liter 28.215 liter 8.327 liter 2.233 liter 57.308 liter 2.000 liter VIN DE PAYS DES JARDINS DE WALLONIE 1.165,64 are 75.917 liter 25.070 liter 50.847 liter 390 liter 61.070 liter 14.457 liter 1.000 liter 13.457 liter TOTAAL BOB/BGA 7.887,91 are 334.154 liter 222.201 liter 99.034 liter 12.919 liter 3.354 liter 257.973 liter 72.827 liter 42.510 liter 30.317 liter NIET VOOR ERKENNING IN AANMERKING KOMENDE WIJN 4.024,17 are 136.415 liter 127.633 liter 8.242 liter 540 liter 113 liter 136.302 liter 115.345 liter 20.957 liter TOTAAL BELGIE 11.912,08 are 470.569 liter 349.834 liter 107.276 liter 13.459 liter 3.467 liter 209.129 liter 157.855 liter 51.274 liter http://economie.fgov.be

http://economie.fgov.be

http://economie.fgov.be

Conclusies oogstjaar 2010 Uit deze statistieken blijkt dat in 2010 de productie 470.569 liter bedroeg op een totale oppervlakte van 119 ha 12 a 8 ca. De witte wijnen maken 74 % van de totale productie uit, namelijk 349.834 liter tegenover 107.276 liter rode wijn (23 %). De rosé wijnen vertegenwoordigen slechts een klein gedeelte van de productie met 13.459 liter in totaal (3 %). In 2010 werd van de wijnen die initieel in aanmerking kwamen voor erkenning als BOB of BGA (334.154 liter in totaal), 58,87 % in Vlaanderen geproduceerd (196.696 liter) en 41,13 % in Wallonië (137.458 liter). Vergelijking van de totale oppervlakte in Vlaanderen (56 ha 37 a 83 ca) met die in Wallonië (22 ha 50 a 8 ca), toont aan dat de rendementen van de initieel voor erkenning in aanmerking komende wijnen veel beperkter zijn in Vlaanderen : 35 hectoliter per ha tegenover 61 hectoliter per ha in Wallonië. 257.973 liter (55 % van de totale productie) werd erkend als BOB of BGA, als volgt uitgesplitst: 61.070 liter “Vin de Pays des Jardins de Wallonie” (BGA), 57.308 liter “Côtes de Sambre et Meuse” (BOB), 46.143 liter “Vlaamse Landwijn” (BGA), 40.145 liter “Hagelandse wijn” (BOB), 29.755 liter “Haspengouwse wijn” (BOB) en 23.552 liter “Heuvellandse wijn” (BOB). Van de 209.129 liter niet erkende wijnen waren er 157.855 liter mousserende wijnen, zijnde 33 % van de totale productie. http://economie.fgov.be

Vergelijking Belgische productie met enkele andere EU – lidstaten (verhouding BOB/BGA/niet erkende wijnen) (*) BELGIE (**) DUITSLAND SPANJE FRANKR. ITALIE GROOT H. LUXEMB. PORTUGAL BOB 32 % 98,2 % 35,3 % 50,0 % 29,5 % 100 % 46,6 % BGA 23 % 0,5 % 9,3 % 27,0 % 30,4 % 0 % 23,7 % NIET ERKEND 45 % 1,3 % 42,9 % 22,3 % 38,1 % 29,7 % ANDERE - 12,5 % 0,7 % 2,0 % (*) BOB = Beschermde Oorsprongsbenaming; BGA = Beschermde Geografische Aanduiding; Andere = sap / uitvoer (**) Bron: Gemeenschappelijke Marktordening – EU-27 - Totale productie en vinificatie - campagne 2010 - 2011 http://economie.fgov.be

VOORLOPIGE SITUATIE (*) GEGEVENS OOGSTJAAR 2011 VOORLOPIGE SITUATIE (*) (*) toestand op 15 oktober 2012 gezien erkenningsprocedure voor oogstjaar 2011 nog niet is afgehandeld http://economie.fgov.be

Wijnbouwers binnen de erkenningsprocedure: 48 wijnbouwers (30 Vlaamse en 18 Waalse) hebben erkenning aangevraagd voor de verschillende Beschermde Oorsprongsbenamingen of Beschermde Geografische Aanduidingen, als volgt: In totaal werden 60 wijnbouwers (42 Vlaamse en 18 Waalse), die in de mogelijkheid zijn om een erkenning voor de verschillende Beschermde Oorsprongsbenamingen (BOB) of Beschermde Geografische Aanduidingen (BGA) aan te vragen, geïnventariseerd. Wijnbouwers buiten de erkenningsprocedure: Men heeft de gegevens verzameld van 25 wijnbouwers buiten de erkenningsprocedure: 17 in Vlaanderen en 8 in Wallonië. In totaal werden 31 wijnbouwers (22 Vlaamse en 9 Waalse), die nog geen erkenning voor de verschillende Beschermde Oorsprongsbenamingen (BOB) of Beschermde Geografische Aanduidingen (BGA) hebben aangevraagd, geïnventariseerd. BOB/BGA Aantal wijnbouwers HAGELAND 12 HASPENGOUW 4 HEUVELLAND 3 VLAAMSE LANDWIJN 11 COTES DE SAMBRE ET MEUSE VIN DE PAYS DES JARDINS DE WALLONIE 6 http://economie.fgov.be

OPPERVLAKTEN - PRODUCTIES OOGST 2011 WIJNBOUW - België   INITIËLE PRODUCTIE ERKEND TOTAAL BOB/BGA NIET-ERKEND AREAAL TOTAAL WIT ROOD ROSE VERLIES NIET-ERKEND (='INITIEEL TOTAAL - 'ERKEND TOTAAL BOB/BGA'- 'VERLIES') waarvan: MOUSSEREND STILLE WIJN (= NIET-ERKEND‘ - 'MOUSSEREND') TOTAAL HAGELAND 1.292,00 are 36.518 liter 30.155 liter 6.063 liter 300 liter 173 liter 26.090 liter 10.255 liter 0 liter HASPENGOUW 2.508,00 are 76.063 liter 68.663 liter 4.400 liter 3.000 liter 110 liter 1.930 liter 74.023 liter HEUVELLAND 952,00 are 27.725 liter 25.665 liter 2.060 liter 309 liter 17.646 liter 9.770 liter 4.710 liter 5.060 liter VLAAMSE LANDWIJN 1.313,00 are 59.095 liter 39.150 liter 15.755 liter 4.190 liter 125 liter 40.580 liter 18.390 liter 5.400 liter 12.990 liter COTES DE SAMBRE TE MEUSE AOC 2.598,00 are 102.156 liter 38.869 liter 53.867 liter 9.420 liter 6.476 liter 88.910 liter 6.770 liter VIN DE PAYS DES JARDINS DE WALLONIE 415,00 are 19.455 liter 13.305 liter 6.150 liter 165 liter 13.290 liter 6.000 liter TOTAAL BOB/BGA 9.078,00 are 321.012 liter 215.807 liter 88.295 liter 16.910 liter 7.358 liter 188.446 liter 125.208 liter 10.110 liter 115.098 liter NIET VOOR ERKENNING IN AANMERKING KOMENDE WIJN 3.980,00 are 218.538 liter 206.628 liter 10.010 liter 1.900 liter 20 liter 218.518 liter 190.071 liter 28.447 liter TOTAAL BELGIE 13.058,00 are 539.550 liter 422.435 liter 98.305 liter 18.810 liter 7.378 liter 343.726 liter 200.181 liter 143.545 liter (*) Voorlopige toestand op 15 oktober 2012. http://economie.fgov.be

Voorlopige conclusies oogstjaar 2011 Uit deze statistieken blijkt dat in 2011 de initiële productie 539.550 liter bedroeg op een totale oppervlakte van 130 ha 58 a. De witte wijnen maken 78 % van de totale productie uit, namelijk 422.435 liter tegenover 98.305 liter rode wijn (18 %). De rosé wijnen vertegenwoordigen slechts een klein gedeelte van de productie met 18.810 liter in totaal (4 %). Er werd in 2011 bovendien 200.181 liter mousserende wijnen geproduceerd, zijnde 37 % van de totale productie. Een vergelijking tussen de Belgische productie en consumptie per kleur toont het volgende aan: Rood Wit Rosé Belgische productie 18 % 78 % 4 % Consumptie in België (*) 57 % 31 % 12 % (*) Bron: www.ca-vinexport.com/fr/fiches-pays/belgique http://economie.fgov.be

(Definitieve cijfers) STATISTIEKEN BELGISCHE WIJNBOUW EVOLUTIE IN DE TIJD OOGSTJAREN 2006 TOT EN MET 2010 (Definitieve cijfers) http://economie.fgov.be

http://economie.fgov.be

http://economie.fgov.be

VOOR VERDERE VRAGEN KAN U CONTACT OPNEMEN MET: FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Chantal De Pauw – Woordvoerster City Atrium C , Vooruitgangstraat 50, 1210 Brussel Tel.: 02 277 76 64 - chantal.depauw@economie.fgov.be Algemene Directie Controle en Bemiddeling (FOD Economie) Johan VERHOEVEN, controleur (N) – 02 277 71 47 – johan.verhoeven@economie.fgov.be Thierry DEGULNE, controleur (F) – 02 277 74 34 – thierry.degulne@economie.fgov.be Universiteit Hasselt - Campus Diepenbeek – Faculteit Bedrijfseconomische wetenschappen Agoralaan – Gebouw D – 3590 Diepenbeek – 011/26 86 05 Professor Ghislain Houben – ghislain.houben@uhasselt.be http://economie.fgov.be