Werkprincipes in de frontlinie Mensen aan hun recht helpen, tot hun recht laten komen

Wat is methodisch handelen? Doelgericht Systematisch Planmatig Procesmatig Rationeel Chronologisch Evaluatief

SJD’er in de samenleving juridisering en agogisering sociale participatie burgerschap, grondrechten, sociale rechten onderbenutting en niet gebruik van rechten mondigheid

Wat is bepalend voor je methodische aanpak? Doel: dat voortkomt uit de opdracht van de instelling waar je werkt en je plan van aanpak op de specifieke cliënt Uitgangspunt: mensen tot en aan hun recht laten komen, recht doen aan humane samenleving Werkprincipe: de uitgangspunten vertalen in praktisch handelen

Doelstelling Kan algemeen zijn Is werkveld-/instellingsgebonden Is functiegebonden Is cliëntgebonden, plan van aanpak!

Een uitgangspunt Ideeën die voortkomen uit mensen tot hun recht laten komen en humaniteit.

Een uitgangspunt Noties uit de rechtenethiek en zorgethiek, concreet gemaakt Zelfredzaamheid bevorderen, zowel gelijkheid nastreven als einzelfallgerechtigkeit, aansluiten bij cliënt, etc.

De relatie tussen hulpverlener en cliënt Je neemt altijd jezelf mee en dat is maar goed ook

Houdingsaspecten respect inlevingsvermogen begrip echtheid moed

Perceptie van de cliënt Je bent voor velen het gezicht van de samenleving

De emoties van de werker Helder verstand en niet bang voor voeten in modder Hart en verstand vullen elkaar aan Je kunt tegen je verlies Je accepteert onzekerheid

Zelfkennis is goed voor jezelf en je cliënt Je waarden en normen Je sterke kanten Erkennen van je schaduwkanten Kennen van je eigen behoeften Je eigen blinde vlekken en vanzelfsprekendheden

Methodische werkprincipes in de frontlinie Herkennen van dilemma's Herkennen van discretionaire ruimte Legitimeren van beslissingen Contextgericht werken Oplossen van conflicten in een prejuridisch stadium Signaleringstaak

Ruimte en dilemma's als cliënt-regelgeving Nood cliënt sluit niet aan op regels Regels zijn onuitvoerbaar Onduidelijkheid in wetgeving, politieke compromissen, WIA Nieuwe wetten, REA Individualiseringsprincipe WWB Binnen de bestaande regelgeving kan cliënt niet de nodige hulp krijgen.

Ruimte en dilemma's als cliënt-regelgeving

Ruimte en dilemma’s op de as cliënt-beleid van de instelling Aanbod van de instelling en wens cliënt Zin en onzin protocollen Indicatie en recht Cliënt moet haar auto verkopen.

Ruimte en dilemma’s op de as werker-cliënt Uitvoerder Belangenbehartiger Begeleider Adviseur Bemiddelaar Sanctioneerder Je zou moeten sanctioneren, maar wilt helpen of andersom.

Opdracht Neem een voorbeeld mee van een dilemmacasus!

Je besluit toetsen op synergie, de raakvlakbegrippen Doen we recht aan de eigen verantwoordelijkheid van de cliënt Leveren we maatwerk voor de cliënt Handelen we zorgvuldig naar de cliënt? Hebben we goede communicatie met de cliënt, door een brug te slaan tussen systeemwereld en leefwereld? Ontstaat er een opdat-oplossing?

Contextgericht werken Houdingsaspecten: Respect Inlevingsvermogen Voorkomen van een tunnelblik Overbruggen systeemwereld en leefwereld

Contextgericht werken Voorkomen van de tunnelblik: gevolg van fragmentatie Kijk eerst breed naar de problemen van de cliënt en de samenhang in leefgebieden Kijk naar verdere hulp dan je instelling kan bieden Kijk naar de visie van je cliënt Kijk naar impasses en sterktes Kijk van onder naar boven

Contextgericht werken: de diagnose Bevinding Verhaal Inventie Situatiegrens

Opdracht voor volgende training Maak een diagnose van Sonja, Mick en Karst. Neem een eigen casus mee, uitgetypt en wel.

Contextgericht werken: overbruggen systeemwereld en leefwereld Pedofiel na straf geweerd uit stad.

Habermas: machtsvrije communicatie 1. Alle betrokkenen hebben gelijke kans om een discussie te beginnen en gelijke kans om argumenten naar voren te brengen en die van anderen te bekritiseren.

Habermas: machtsvrije communicatie 2. Tussen de betrokkenen moeten geen machtsverschillen bestaan die zouden kunnen verhinderen dat argumenten op tafel worden gebracht of van tafel worden geveegd.

Habermas: machtsvrije communicatie 3. Alle betrokkenen moeten ‘waarachtig’ zijn, daarmee wordt gesteld dat uitgesloten is dat ze elkaar manipuleren of andere belangen op het oog hebben. Ik zou deze integriteit noemen.

Habermas: machtsvrije communicatie Waarheid. De objectieve feiten maar dan volgens de beleving van de partijen. Juistheid. Welke normen liggen ten grondslag aan de visie van de partijen? Authenticiteit. Heb je je eigen vooroordelen goed in beeld? Heb je geen bijbedoelingen?

Drie stappen om cultuur te overbruggen Wees je bewust van je eigen waarden en normen en die van de instelling. Luister naar waarden en normen van de ander. Ga op basis daarvan onderhandelen.

De organisatie is een keurige meneer Kleine versus grote machtsafstand Individu of collectief Feminiene of masculiene waarden Onzekerheidsvermijding Lange- of kortetermijndenken

Conflicten in prejuridisch stadium oplossen Verzakelijking solidariteit Juridisering hulpverlening Vaak geprotocolleerd Onderschatting context Recht is machtsgevoelig Conflictmodel

Alternatieven voor een juridische aanpak Bemiddelen Mediation Echtrecht-conferenties Klachtbehandeling en het ‘recyclen’ van klachten Een juridische aanpak kan altijd nog!

Signaleringstaak Signaleren is het opsporen van: leemten in regelingen en voorzieningen onjuiste of minder gelukkige uitvoeringen van regelingen en voorzieningen niet goed functionerende instellingen en hun functionarissen

Signaleringstaak Signaleren is ook: een oproep doen tot verbetering op systematische wijze op grond van feiten (feitelijk materiaal) verkregen uit de directe hulp- en dienstverlening

De preventietaak Het signaleren van ontwikkelingen in de samenleving, IC-risicofactoren en risicosituaties die belemmerend werken op welzijn, gezondheid en veiligheid. Dit kan startpunt zijn voor preventie.

Waarom signalering? Opsporen onbedoelde effecten in wetten en regels Verbetering uitvoering Correctie op top-down-model Overheid stimuleert burgers met klachten te komen

Preventie in SJD-praktijk Fraude Vroegtijdige hulpverlening Veelplegersproject Loverboysproject Eindhoven Over muren heen werken!

Stimuleren burgerschap Gewoon meedoen in plaats van sociale uitsluiting Stimuleren van inspraak Ondersteunen van actieve burgers Samenwerken Burger als kiezer Burger als klant Burger als partner