1 Reactie op “Stedelijke en plattelandsarmoede: Eindrapport POCICO” Dr. Carmen Mathijssen

2 Vergelijkbare uitgangspunten POCICO en Cera-onderzoek  Plattelandsarmoede  Onzichtbaar en onbekend  Wat is het?  Wie overkomt het?  Wat eraan te doen?  Onderschatting problematiek  Nood aan cijfergegevens zoals bij POCICO  Belang signaleren en bespreekbaar maken van niche

3 Een kritische blik op POCICO  Vooral (academisch) debat over armoede-indicatoren  Weinig visie m.b.t. armoede & armoedebestrijding ??  Relevantie voor academische wereld is duidelijk  Relevantie voor praktijk en beleid ??  Vandaag hiertoe een kans? Samen nadenken over visie & relevantie voor praktijk/beleid…

4 Definitie: Wat is armoede en meervoudige sociale uitsluiting?  Armoedebarometers Decenniumdoelen: gezondheid, arbeid, inkomen, wonen, onderwijs en samenleven  Meerdere vormen van uitsluiting in zo goed als alle levenssferen versterken elkaar  Armoede als netwerk van sociale uitsluitingen die armen niet op eigen kracht kunnen overbruggen

5 Visie omtrent armoede en sociale grondrechten? Bottom-up !  Sociale grondrechten zijn niet gegarandeerd voor mensen in armoede  Armoede als structureel onrecht: de manier waarop onze samenleving is georganiseerd maakt dat sommige mensen uit de boot vallen  Samenhang structurele en persoonlijke aspecten van armoede: schaamte, stress, eenzaamheid, wantrouwen, angst…

6 Probleemanalyse POCICO vs. Cera: Wat is armoede op het platteland? POCICOCera 1. Woningmarkt 2. Transport 3. Aanbod aan diensten 1. Woonnoden 2. Vervoersafhankelijkheid en vervoersarmoede 3. Terugtredende diensten en voorzieningen 4. Sociaal kapitaal: idylle van solidaire dorpsgemeenschap doorprikt 4. Onderbescherming en beperkte bestuurskracht van ocmw’s en gemeenten 5. Precaire arbeidsmarkt (niet alleen bij etnische minderheden en jongeren)

7 Beperkte bestuurskracht gemeenten en ocmw’s  Onderbescherming  Groeiend takenpakket, maar geen evenredige groei van middelen  Minder economische bedrijvigheid, lagere bevolkingsdichtheid…  Recht op een leven in menselijke waardigheid Onderbescherming: Mensen hebben recht op maatschappelijke dienstverlening, maar ontvangen die niet wegens informatieve, administratieve, situationele, gevoelsmatige… redenen

8 Precaire arbeidsmarkt op het platteland  Rurale milieu genereert minder werkgelegenheid  Toename precaire jobs: deeltijds, interim, seizoensarbeid  Groeiend aantal werkende armen  Gebrekkig aanbod sociale tewerkstelling  Tekort aan kinderopvang!  Mobiliteitsprobleem heeft grote impact op toegang tot arbeid

9 Wie zijn risicogroepen? POCICOCera 1.Jongeren 2.Ouderen 3.Etnische minderheden 1.Jongeren 2.Ouderen 3.Etnische minderheden 4. Gender5. Alleenstaande ouders, eenpersoonshuishoudens, eenwagengezinnen 6. Gezinnen met meervoudige problemen 7. Landbouwers en zelfstandigen in moeilijkheden 8. Permanente campingbewoners

10 Kwetsbare kinderen en jongeren op het platteland  Ontgroening: jongeren trekken weg naar steden  Kleine groep jongeren in dorpen dreigt ‘vergeten’ te worden  Aandacht nodig voor:  Generatie-armoede  Kinderen in eenoudergezinnen  Laaggeschoolde en werkloze jongeren  Jongeren uit bijzonder onderwijs  Zorgverlaters bijzondere jeugdzorg  ‘Restgroep’ tussen 18 en 25 jaar  Tienermoeders en hun kinderen

11 Problemen, maar ook oplossingen: Armoedebestrijding op het platteland  Mobiliteit als rode draad  Outreach: hoe geraakt het aanbod tot bij kwetsbare dorpsbewoners?  Proactief handelen in ocmw’s  Dorpsnetwerken voor zorg  Toegankelijkheid: hoe geraken kwetsbare dorpsbewoners tot bij het aanbod?  Dorpsrestaurants  Sociaal huis of dorpshuis

12 Succesfactoren: Meer kans op succes…  Sensibilisatie en vorming  Participatie en inspraak  Samenwerking en overleg  Armoedetoets  … ???

13 Participatie en inspraak  Bewonersparticipatie werkt !  Bewoners willen en kunnen engagement nemen voor het ontwikkelen van hun leefomgeving  Bewoners als gesprekspartner & actor  Van bij probleemdefinitie tot uitvoering oplossingen

14 Sensibilisatie en vorming  Vorming is altijd een onderdeel van structurele armoedebestrijding  Beter begrip van armoede als voorwaarde voor beter beleid & toegankelijkheid  Sensibilisatie praktijk, beleid en bevolking is een must !  Bewust worden van eigen kijk en houding m.b.t. armoede