Korte schets kredietcrisis Fieke van der Lecq Feministische salon Amsterdam,

Geldtheorie voor dummies 3 functies van geld 3 functies van geld RuilmiddelRuilmiddel RekeneenheidRekeneenheid OppotmiddelOppotmiddel Verkeersvergelijking van Fischer Verkeersvergelijking van Fischer M * V = P * TM * V = P * T Centrale banken: DNB, EC(S)B, BIS Centrale banken: DNB, EC(S)B, BIS

Wat is er zoal gebeurd? Langdurig stimuleringsbeleid VS Langdurig stimuleringsbeleid VS Daardoor misselling hypotheken (ninja’s, sub prime, Alt A)Daardoor misselling hypotheken (ninja’s, sub prime, Alt A) Mispricing risico’s Mispricing risico’s Daardoor onduidelijke securitisatiesDaardoor onduidelijke securitisaties Rol van rating agenciesRol van rating agencies Enorme verwevenheid banken Enorme verwevenheid banken

Dominostenen Iedereen had van elkaar geleend. Terugdraaien (unwinding) kost veel geld en is heel ingewikkeld. Iedereen had van elkaar geleend. Terugdraaien (unwinding) kost veel geld en is heel ingewikkeld. Neerwaartse verwachtingen versterkten zichzelf. Wantrouwen. Neerwaartse verwachtingen versterkten zichzelf. Wantrouwen. Interbancaire leenkanaal droogde op. Interbancaire leenkanaal droogde op. Banken zonder funding konden ook niet meer in reële sector uitzetten. Banken zonder funding konden ook niet meer in reële sector uitzetten.

Specifiek Nederland Fusie Fortis – ABN AMRO Fusie Fortis – ABN AMRO September: amortisatie goodwill moest gefinancierd + vvgb DNB September: amortisatie goodwill moest gefinancierd + vvgb DNB Fortis is systeembank Fortis is systeembank Reddingsactie in weekend. Week daarna nationalisatie. Reddingsactie in weekend. Week daarna nationalisatie. Vervolgens diverse andere financials in gevarenzone. Hulp door staat. Vervolgens diverse andere financials in gevarenzone. Hulp door staat.

Reacties toezichthouders Liquiditeit in systeem toevoegen Liquiditeit in systeem toevoegen Verruimen onderpand ECB Verruimen onderpand ECB Balanssteun banken en verzekeraars Balanssteun banken en verzekeraars Voorwaarden o.a. benoemingen RvCVoorwaarden o.a. benoemingen RvC Garantie interbancaire leningen Garantie interbancaire leningen Ophogen depositogarantiestelsel Ophogen depositogarantiestelsel Protest door RabobankProtest door Rabobank Vertrouwen in stelsel herstellen Vertrouwen in stelsel herstellen

7 Doorwerking Kredieten aan bedrijfsleven Kredieten aan bedrijfsleven Hypotheken aan particulieren Hypotheken aan particulieren Lokaal: Amsterdam (Zuidas) Lokaal: Amsterdam (Zuidas) Arbeidsmarkt voor financiële prof’s Arbeidsmarkt voor financiële prof’s Discussie beloningsbeleidDiscussie beloningsbeleid Internationale samenwerking toezichthouders en overheden Internationale samenwerking toezichthouders en overheden Pensioenen Pensioenen

Wat kun je zelf doen? Lage vaste lasten, bv. hypotheek, aflossen en geen langdurige financiële verplichtingen aangaan Lage vaste lasten, bv. hypotheek, aflossen en geen langdurige financiële verplichtingen aangaan Spaargeld over meerdere banken verdelen Spaargeld over meerdere banken verdelen Zorg dat je begrijpt wat je koopt Zorg dat je begrijpt wat je koopt Denk na over je pensioen Denk na over je pensioen