Kwaliteit en betrouwbaarheid van simulaties ir. Rudolf van Mierlo Efectis Nederland BV

Inhoud Modellen en simulaties Case x Toekomst

Modellen Simulaties maken gebruik van modellen van de werkelijkheid Modellen bevatten een vereenvoudigde representatie van de werkelijkheid De kunst van het modelleren is de kunst van verantwoord weglaten Modellen hebben hierdoor wel beperkingen

Simulaties Simulaties: inschatten brandveiligheid onder bepaalde condities (bezettingsgraad, brandverloop, activering installaties,...) Het aantal te beschouwen condities is beperkt om praktische redenen Simulaties veel gebruikt voor aantonen gelijkwaardige veiligheid (gelijk met wet/regelgeving)

Regelgeving De regelgeving gaat ook uit van modellen; vaak relatief simpel en dus met relatief veel beperkingen De regelgeving legt de eisen vast met criteria die horen bij die modellen (60 min. bepaald volgens...) => ander model, ander criterium

Regelgeving Aantonen van gelijkwaardige veiligheid: veiligheids-niveau van wet/regelgeving moet bekend zijn

Vraag 1: Test  Simulatie Vraag 1

Vraag 1: Test  Simulatie “Een ‘test voor de oven’ zegt meer over de brand- werendheid dan een berekening van diezelfde brandwerendheid.” Klopt dat? 1: JA2: NEE

Vraag 1: Test  Simulatie Stemming en inventarisatie

Vraag 1: Test  Simulatie “Een ‘test voor de oven’ zegt meer over de brand- werendheid dan een berekening van diezelfde brandwerendheid.” Klopt dat? Antwoord: => NEE, dat hoeft zeker niet, want ook een test is een vereenvoudiging van de werkelijkheid

Vraag 1: Test  Simulatie Voorbeelden vereenvoudigingen in tests: ● Componenten-aanpak: we testen de onderdelen van een bouwwerk afzonderlijk, niet de interactie ● Brandscenario: één sterk versimpeld brandscenario

Vraag 2: Ontruiming Vraag 2

Vraag 2: Ontruiming 0 s: Ontruimingsalarm45 s 2’18s: laatste persoon verlaat zaal (de tijden zijn fictief)

Vraag 2: Ontruiming 0 s: Ontruimingsalarm45 s138 s: zaal leeg Bouwbesluit-achtergrond: Ontruiming zaal in 60 s Kan met deze simulatie gelijkwaardigheid aan het Bouwbesluit worden aangetoond? 1: JA2: NEE

Vraag 2: Ontruiming Stemming en inventarisatie

Vraag 2: Ontruiming Kan met deze simulatie gelijkwaardigheid aan het Bouwbesluit worden aangetoond? Antwoord: => JA, het KAN wel (maar het hoeft zeker niet) ● Het KAN, omdat bij een ander model ook andere criteria kunnen horen om hetzelfde veiligheidsniveau te bereiken ● Het hoeft zeker niet, want dan moet de berekende tijd (138s) ook voor ontruiming beschikbaar zijn (en in meer dan één ontruimings-variant)

Betrouwbaarheid simulaties Zijn simulatie-uitkomsten betrouwbaar? ● Is een goed model gebruikt? (verantwoorde vereenvouding voor de toepassing) ● Is de invoer correct? (goede representatie van de werkelijkheid) Praktijk: betrouwbaarheid niet geheel controleerbaar; maar wel: ● Validatie model => toepassingsgebied ● Vaardigheid/kennis gebruiker ● Controle op invoer ● Controle op de instellingen ● Realiteitswaarde uitvoer

Instellingen simulatiemodel Modellen bevatten vaak vele instelmogelijkheden => “veel knoppen om aan te draaien” Afstemmen van instelmogelijkheden op die van de regelgeving? ● Om onder bepaalde condities dezelfde uitkomsten te krijgen ● Om eenvoudiger acceptatie te krijgen van betrokkenen

Vraag 3: Eenvoudig  Complex Vraag 3

Vraag 3: Eenvoudig  Complex “Een model dat met meer aspecten van de werkelijk- heid rekening houdt, geeft betere uitkomsten.” Klopt dat? 1: JA2: NEE

Vraag 3: Eenvoudig  Complex Stemming en inventarisatie

Vraag 3: Eenvoudig  Complex “Een model dat met meer aspecten van de werkelijk- heid rekening houdt, geeft betere uitkomsten.” Klopt dat? Antwoord: => NEE, dat hoeft zeker niet, want: ● De modellering van die aspecten hoeft niet altijd goed te zijn / niet voor alle situaties goed te zijn (voorbeeld: CFD) ● In eenvoudige modellen zit vaak veel praktijk-ervaring (empirische relaties) die voor bepaalde situaties goede resultaten geven (voorbeeld: rookpluimberekening in zonemodellen)

Vraag 3: Eenvoudig  Complex Voorbeelden CFD  zonemodel ● Figuren nog toe te voegen

Acceptatie van een simulatie Acceptatie van het gebruikte model voor de toepassing Vertrouwen in vaardigheid en betrouwbaarheid van uitvoerder van simulatie Overleg over en acceptatie van programma- instellingen en invoer Proces controleerbaar door deskundige derden (review) => eis aan rapportage

Vraag 4: Kennis en kunde Vraag 4

Vraag 4: Kennis en kunde “Een preventist moet een oordeel kunnen geven over een ingediende brandsimulatie.” Bent u het daar mee eens? 1: JA2: NEE

Vraag 4: Kennis en kunde Stemming en inventarisatie

Vraag 4: Kennis en kunde “Een preventist moet een oordeel kunnen geven over een ingediende brandsimulatie.” Bent u het daar mee eens? Mijn Antwoord: => NEE, hij moet weten wie dat wel kan

Toekomst Simulaties zullen meer gebruikt worden: ● Internationaal is de trend naar toenemend gebruik van simulaties (wegens kosten en complexiteit bouwwerken) ● De bouwwereld wordt steeds internationaler Simulaties zullen beter worden: ● Instrumenten (software en hardware) worden beter ● Bredere toepassing levert meer investering in verbetering (Fire Safety) Engineering wordt effectiever en efficiënter door het gebruik van simulaties

Toekomst Wat kan de voordelen van engineering in de weg staan: ● vereiste deskundigheid uitvoerder simulaties ● vereiste deskundigheid controlerende instanties ● vertrouwen in dragen verantwoordelijkheid door adviessector Hoe plukken we de voordelen van de engineering- benadering: ● Kennisoverdracht ● Systeem van kwaliteitsbewaking (reviews) ● Grotere betrokkenheid/verantwoordelijkheid adviessector ● Randvoorwaarden gebruik simulaties vastleggen in regelgeving

Dank voor uw aandacht Rudolf van Mierlo Efectis Nederland BV