Beroerte/Hersenbloeding /CVA Jaarlijks worden in Nederland ongeveer 36.000 personen getroffen door een beroerte. Dat komt neer op honderd ( 100) patiënten per dag. De gevolgen kunnen aanzienlijk zijn. Naast overlijden ( 57 % na 5 jaar) komen lichamelijke beperkingen en psychische en sociale veranderingen veel voor. Beroerte wordt gezien als de belangrijkste oorzaak van invaliditeit
CVA Cerebro vasculair accident 2 typen : - infarct ( 80 %) Trombose Embolie - Bloeding (20%) Subarachnoïdale bloedingen (arachnoidea= spinnewebvlies) intracerebrale hematomen.
Beroerte: infarct Afsluiting van een bloedvat (slagader) in de hersenen door een stolsel. Gevolg: zuurstofgebrek. Gevolg zuurstofgebrek: afsterven hersenweefsel. Een herseninfarct ontstaat als een bloedvat (een slagader) in de hersenen door een stolsel wordt afgesloten. Direct na het afsluiten van het bloedvat ontstaat zuurstof gebrek. Het gedeelte van de hersenen dat nu geen zuurstof meer krijgt begint af te sterven.
Wat is een hersenbloeding? Bloeding doordat een zwakke plek in een vat openbarst. Een beroerte kan ook een hersenbloeding zijn. Trombolyse is bij een bloeding niet mogelijk omdat de bloedverdunner de bloeding juist zou verergeren. Opnamen op een gespecialiseerde beroerte afdeling in het ziekenhuis (stroke unit) is wel altijd gewenst. In 2007 worden de resultaten bekend van een onderzoek naar het gebruik van een stollingsmiddel bij een hersenbloeding. Ook hier geldt dat dit binnen drie uur toegediend moet worden.
Voorbeeld van een CT-scan Re Li CT na 19 uur - Man, 70 jaar - Linkszijdig verlamd - Op CT-scan groot herseninfarct rechts Bij een opname in het ziekenhuis wordt een CT scan gemaakt om te zien of het om een hersenbloeding of een herseninfarct gaat.
Lichamelijke gevolgen Verhoogde bloeddruk Hemiplegie / hemiparese Halfzijdige gevoelsstoornissen: Hemianopsie ( ‘half niet-zien”) Slikstoornissen: Constante vermoeidheid, Incontinentie /retentie/obstipatie Epilepsie
Cognitieve gevolgen Aandachts- en concentratiestoornissen snelheid van informatieverwerking, tragere denksnelheid, moeilijkheden met concentreren en gerichte / verdeelde aandacht; Geheugenstoornissen Problemen korte-termijn-geheugen, problemen overdracht van informatie naar lange-termijn-geheugen, problemen oproepen van opgeslagen informatie
Cognitieve gevolgen Stoornissen in de planning en uitvoering van doelgerichte activiteiten Stoornissen in de waarneming en de beoordeling negeren parese-zijde van het lichaam (neglect), agnosie, apraxie, stoornissen in het ruimtelijk waarnemen; Communicatiestoornissen Afasie: woordvindingsproblemen, problemen non-verbale communicatie, te veel praten (logorreu) en breedsprakigheid etc
Emotionele gevolgen Verstoorde sociale waarneming Verstoorde controle impulsiviteit, rusteloosheid, ongeduld, niet in staat zijn tot spontaniteit en flexibiliteit. Emotionele veranderingen : apathie, kinderlijkheid, verhoogde reactiviteit / impulsiviteit, prikkelbaarheid, ontremming, dwanglachen / -huilen, agressie, toegenomen / afgenomen seksuele interesses. Rouwreacties
Afasie Wat is afasie? Definitie: afasie is een stoornis in het produceren en begrijpen van gesproken en geschreven taal als gevolg van een meestal eenzijdig gelokaliseerde hersenlaesie bij personen die een normale taalontwikkeling hebben gehad (Prins & Bastiaanse, 1997).
Afasie Wat is het NIET: Spraakstoornis (dysartrie, verbale apraxie) het gevolg van stoornis in auditieve of visuele waarneming taalontwikkelingsstoornis
parafasieën definitie: vervanging van een woord door een klank- of betekenisverwant ‘woord’ fonologische: ripamide in plaats van piramide semantische: stoel in plaats van tafel moeder in plaats van vrouw irrelevante: bloem in plaats van woord
woordvindingsproblemen problemen met het vinden van het juiste woord op het juiste moment. Als gevolg daarvan stokt de taalproductie vaak en worden zinnen plotseling afgebroken. gevolg bv; empty speech, omschrijvingen, blokkeren, parafasieën of zelfs jargon
Agrafie/alexie Naast de mondelinge taalproductie/begrip is het lezen en schrijven ook vaak gestoord agrafie: schrijfstoornis alexie: leesstoornis
Behandeling ?
Herseninfarct:Trombolyse Binnen 3 uur stolseloplosser (trombolyse) oplossing stolsel herstel bloedtoevoer getroffen deel zuurstof naar hersenen schade beperkt mogelijk compleet herstel Als binnen 3 uur stolsel oplossend medicijn toegediend wordt (trombolyse) lost het stolsel op en krijgen de hersenen weer zuurstof. De bloedtoevoer naar het getroffen deel komt weer op gang, waardoor de schade aan de hersenen wordt beperkt. Soms treedt zelfs compleet herstel op.