§1.2 – Euroboeren in de kou

Veel concurrentie voor boeren vanuit andere werelddelen Jarenlange afscherming van concurrentie door Europese Gemeenschap (voorloper EU) ‘Brussel’ en niet-lidstaten wilden er vanaf ‘BOEREN KOMEN STEEDS MEER IN DE KOU TE STAAN’

Een beschermende bedrijfstak Na WOII werd Europese landbouw beschermd tegen concurrentie => invoerrechten op landbouwproducten afkomstig uit niet-lidstaten

Een beschermende bedrijfstak Na WOII werd Europese landbouw beschermd tegen concurrentie => invoerrechten op landbouwproducten afkomstig uit niet-lidstaten Landbouwproducten mochten niet onder prijs Europese producten worden ingevoerd (= protectie) Naoorlogse voedselschaarste werd langzaam opgelost

Hogere productie leidde tot lagere prijzen en lagere inkomsten voor boeren.

Hogere productie leidde tot lagere prijzen en lagere inkomsten voor boeren. Oplossing: productiesubsidies (voor o.a. melk, graan, wijn)

Hogere productie leidde tot lagere prijzen en lagere inkomsten voor boeren. Oplossing: productiesubsidies (voor o.a. melk, graan, wijn) Europese marktprijs onder minimumprijs voor product? Overheid kocht landbouwproducten op, zodat boeren nog een redelijk inkomen hadden

Hogere productie leidde tot lagere prijzen en lagere inkomsten voor boeren. Oplossing: productiesubsidies (voor o.a. melk, graan, wijn) Europese marktprijs onder minimumprijs voor product? Overheid kocht landbouwproducten op, zodat boeren nog een redelijk inkomen hadden Gevolg: productieoverschotten Boeren investeerden namelijk steeds meer in bedrijf waardoor productie omhoog schoot Exportsubsidies om overschotten kwijt te raken  deze vulden het verschil aan tussen wereldmarktprijzen en prijzen binnen de EG

Hogere productie leidde tot lagere prijzen en lagere inkomsten voor boeren. Oplossing: productiesubsidies (voor o.a. melk, graan, wijn) Europese marktprijs onder minimumprijs voor product? Overheid kocht landbouwproducten op, zodat boeren nog een redelijk inkomen hadden Gevolg: productieoverschotten Boeren investeerden namelijk steeds meer in bedrijf waardoor productie omhoog schoot Exportsubsidies om overschotten kwijt te raken  deze vulden het verschil aan tussen wereldmarktprijzen en prijzen binnen de EG

Hogere productie leidde tot lagere prijzen en lagere inkomsten voor boeren. Oplossing: productiesubsidies (voor o.a. melk, graan, wijn) Europese marktprijs onder minimumprijs voor product? Overheid kocht landbouwproducten op, zodat boeren nog een redelijk inkomen hadden Gevolg: productieoverschotten Boeren investeerden namelijk steeds meer in bedrijf waardoor productie omhoog schoot Exportsubsidies om overschotten kwijt te raken Europese landbouw was sterk verbeterd. Schaalvergroting was nodig om productiekosten in de hand te houden

Schaalvergroting Meer produceren op grotere bedrijven en inzet van meer kapitaal Kosten per eenheid product dalen gemiddeld

Het gemeenschappelijke landbouwbeleid (GLB)onder vuur Er was veel kritiek: Europese landbouwmarkt moeilijk toegankelijk door invoerrechten. WTO voert strijd tegen deze protectie

Het gemeenschappelijke landbouwbeleid (GLB)onder vuur Er was veel kritiek: Europese landbouwmarkt moeilijk toegankelijk door invoerrechten. WTO voert strijd tegen deze protectie

Het gemeenschappelijke landbouwbeleid (GLB)onder vuur Er was veel kritiek: Europese landbouwmarkt moeilijk toegankelijk door invoerrechten. WTO voert strijd tegen deze protectie

Het gemeenschappelijke landbouwbeleid (GLB)onder vuur Er was veel kritiek: Europese landbouwmarkt moeilijk toegankelijk door invoerrechten. WTO voert strijd tegen deze protectie Daling landschappelijke kwaliteit door ruilverkaveling en schaalvergroting

Het gemeenschappelijke landbouwbeleid (GLB)onder vuur Er was veel kritiek: Europese landbouwmarkt moeilijk toegankelijk door invoerrechten. WTO voert strijd tegen deze protectie Daling landschappelijke kwaliteit door ruilverkaveling en schaalvergroting Intensief grondgebruik nadelig voor milieu

Het gemeenschappelijke landbouwbeleid (GLB)onder vuur Er was veel kritiek: Europese landbouwmarkt moeilijk toegankelijk door invoerrechten. WTO voert strijd tegen deze protectie Daling landschappelijke kwaliteit door ruilverkaveling en schaalvergroting Intensief grondgebruik nadelig voor milieu De kosten van het GLB waren erg hoog

Het gemeenschappelijke landbouwbeleid (GLB)onder vuur Er was veel kritiek: Europese landbouwmarkt moeilijk toegankelijk door invoerrechten. WTO voert strijd tegen deze protectie Daling landschappelijke kwaliteit door ruilverkaveling en schaalvergroting Intensief grondgebruik nadelig voor milieu De kosten van het GLB waren erg hoog Moeilijkere overeenstemming door uitbreiding EU-lidstaten met ieder hun eigen wensen

Het nieuwe landbouwbeleid Geleidelijk werden productsubsidies vervangen door inkomenssubsidies. Twee opvallende punten: Inkomenssubsidies zijn afhankelijk van oppervlakte landbouwgrond, niet langer van productie Braakleggen akkers wordt bevorderd om overproductie en milieuproblemen tegen te gaan

GLB-beleid nieuwe stijl ‘verduurzaming’ ‘meer milieuvriendelijk maken en oude cultuurlandschappen in stand houden’ Ook gericht op leefbaarheid platteland

Economisch gevolg Geldstromen zullen anders over Europa verdeeld worden Vroeger veel subsidies naar boeren in gebieden met hoge landbouwopbrengsten (bijv. Ned. melkveehouders). Dat is nu afgelopen.

Economisch gevolg Geldstromen zullen anders over Europa verdeeld worden Vroeger veel subsidies naar boeren in gebieden met hoge landbouwopbrengsten (bijv. Ned. Melkveehouders). Dat is nu afgelopen. Boeren krijgen meer concurrentie van buiten EU. Economische relaties tussen EU en niet-lidstaten zullen toenemen Vooral handel in landbouwproducten met lagelonenlanden zou wel eens kunnen toenemen  nieuwe stap in globaliseringsproces

Of???

begrippen Concurrentie Alle activiteiten die erop gericht zijn om op dezelfde afzetmarkt het marktaandeel te vergroten ten koste van ondernemers die op diezelfde markt actief zijn. Protectie De afscherming van nationale of internationale markten door het instellen van handelsbelemmeringen Productiesubsidie Het verlenen van financiële steun door een overheid aan bedrijven met het doel om de omvang van de productie te bevorderen en/of het inkomen van producenten te ondersteunen Productiekosten Kosten die samenhangen met de inzet van productiefactoren (natuur, arbeid, kapitaal) in het productieproces

Wereldhandelsorganisatie (WTO) Internationaal vergaderplatform waar de lidstaten onderling afspraken maken om de wereldhandel te reguleren ten einde de handelsbarrières te verwijderen, en die bindende uitspraken doet in handelsconflicten tussen landen. Subsidie Het door de overheid toekennen van financiële steun aan een bedrijf, instelling of organisatie. Landschappelijke kwaliteit De waarde die aan een gebied wordt toegekend op basis van de natuurlijke en cultuurhistorische kenmerken Inkomenssubsidies Het verlenen van financiële steun door een overheid aan personen of bedrijven wanneer deze zelf niet instaat zijn om voldoende inkomen te verwerven

Verduurzaming Het gaan gebruiken van het landschap op een manier dat de leefkwaliteit ervan ook voor toekomstige generaties is gewaarborgd. Actoren Alle activiteiten die erop gericht zijn om op dezelfde afzetmarkt het marktaandeel te vergroten ten koste van ondernemers die op diezelfde markt actief zijn.