Duurzame inzetbaarheid: extra belangrijk in een recessie Rob Gründemann Faculteit Maatschappij en Recht Captains of Arbo, 13 mei 2009

Opzet van de presentatie De economische recessie Vergrijzing Leeftijd en inzetbaarheid Gezondheid, vitaliteit en ziekteverzuim Nieuwe NEN richtlijn in ontwikkeling Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

De economische recessie Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

Krediet crisis en economische recessie Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

Ontwikkeling BBP Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

Ontwikkeling werkloosheid Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

Regels voor slim afslanken Betrek werknemers bij afslankingsoperatie Zorg voor goede begeleiding voor vertrekkers én blijvers Maak gebruik van financiële regelingen voor ontwikkeling en scholing Zet overcapaciteit in voor innovaties Werk samen op brancheniveau Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

Economie en verzuim/ arbeidsongeschiktheid (WAO) Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

Werkloosheid en ziekteverzuim (bron CPB) Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

Werkloosheid en WAO-risico (bron CPB) Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

Economie en verzuim/WAO Als werkloosheid toe neemt, gaan verzuim en arbeidsongeschiktheid omlaag Twee mogelijke effecten: gedrags-effect of selectie-effect Stijging van werkloosheid met 1% leidt tot verlaging ziekteverzuim met 0,25%! Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

Vergrijzing Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

Leeftijdsopbouw Nederland 2000 en 2050 Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

Groene en grijze druk 1950 tot 2050 Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

Potentiële beroepsbevolking Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

Werken tot 65 jaar Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

Management over vergrijzing (Adams et al, 2005 en Van Dalen et al, 2007) Geen/nauwelijks beleid Negatieve beelden overheersen Oudere werknemers duurder, minder productief, vaker ziek, en moeite met veranderingen en technische vernieuwingen Slechts één op de 8 werkgevers stimuleert werknemers door te werken Slechts één op de 12 werkgevers werft oudere werknemers Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

Feiten over oudere werknemers I (Nauta et al. 2004) Minder lichamelijk capaciteiten en grotere kans op langdurige arbeidsongeschiktheid Cognitieve achteruitgang (werkgeheugen en concentratie) is gering. Lichamelijke beperkingen gecompenseerd door hulpmiddelen en slimme werkstrategieën Niet alle medewerkers verouderen even snel; er zijn grote individuele verschillen! Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

Feiten over oudere werknemers II (Nauta et al. 2004) Lichamelijke gezondheid niet alleen afhankelijk van leeftijd maar ook leefstijl en werkfactoren. In meeste beroepen heeft achteruitgang in gezondheid geen/nauwelijks effect op prestaties Veel beroepen kunnen eenvoudig worden aangepast aan verminderde fysiek vermogens van oudere werknemers Relatie leeftijd – productiviteit complex Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

Loonprofiel in leeftijden in 5 West-Europese landen (bron CPB) Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

Loonprofiel in leeftijden in 4 Scandinavische landen (bron CPB) Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

Gezondheid, vitaliteit en ziekteverzuim Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

Overgewicht 1981 - 2003 Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

Obesitas 1981 – 2003 Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

Welvaartsziekten in Nederland 2006 46% van de volwassenen heeft overgewicht 11% ernstig overgewicht 1 op de 7 jongeren is te zwaar Werknemers met ernstig overgewicht zijn vaker en langer ziek en verzuimen langer Rokende werknemers verzuimen vaker dan niet-rokers en ex-rokers Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

Vitaliteit van de Nederlandse beroepsbevolking op basis NEA Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

Verzuim en vitaliteit Nederlandse beroepsbevolking op basis NEA Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

Nieuwe NEN richtlijn Duurzame inzetbaarheid, vitaliteit en performance in ontwikkeling Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

NEN-richtlijn in ontwikkeling Doel: bedrijven ondersteunen bij het sturen op duurzame inzetbaarheid en vitaliteit Beantwoord vragen als: Waar staan we nu? Hoe verhoudt zich dat tot de concurrentie? Waar en hoe te verbeteren? Welke resultaten kan dat opleveren Hoe kunnen we die resultaten dan meten? Richtlijn geeft sturing en controle Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo

Conclusies Recessie is tijdelijke fase Recessie gaat samen met minder verzuim Tekort arbeidsmarkt duurzaam verschijnsel Werkgevers negatief over oudere werknemers Functieleeftijd belangrijker dan kalenderleeftijd Hoge loonkosten leiden tot geringe mobiliteit Welvaartsziekten nemen toe Vitaliteit positieve invloed op ziekteverzuim Nieuwe NEN-richtlijn i.o. ondersteunt bedrijven Utrecht, 13 mei 2009 Captains of Arbo