OV en Ruimte Effecten van beter OV,ruimtelijk beleid en flankerend beleid. Is het geheel meer dan de som der delen? Hans Hilbers, PBL

2 Korte titel – auteur, datum Vraagstelling en aanpak Aanleiding: kan er meer met ov? Vraagstelling: Welke combinatie van verbetering van het openbaar vervoer, gerichte locatieontwikkeling en flankerend beleid kan de grootste bijdrage leveren aan de bereikbaarheidsproblematiek? Aanpak: effect ro, beter ov en flankerend beleid afzonderlijk en in combinatie doorrekenen, voor Randstad in 2020

3 Korte titel – auteur, datum Uitwerking Trend:  grote ruimtelijke verschillen in ovkwaliteit  sterkere groei werken en wonen op minder goed ontsloten locaties  al 60% meer trein en metrosneltramaanbod tussen Pakketten  Ro: wonen en werken concentreren of spreiden (= 4% voorraad)  OV: 30% hogere frequenties alle lijnen  Flankerend beleid:  Kilometerheffing naar tijd en plaats gedifferentieerd en met volledige variabilisatie bpm  Parkeerbeleid: verdubbeling tarieven  OV tarieven: 10% verlaagd

4 Korte titel – auteur, datum Doel en middel Instrumenten Ruimtelijke concentratie Vergroten aanbod openbaar vervoer Flankerend beleid: OV tarieven, kmheffing, parkeerbeleid Effecten op einddoelen Bereikbaarheid Leefbaarheid Overheidsuitgaven Effecten op mobiliteit Autogebruik Openbaar vervoer Langzaam verkeer

5 Korte titel – auteur, datum Effect op mobiliteit ROOVFLTotaalSynergie Autobestuurder-1,5%-0,3%-18,1%-19,9%-0,4% Autopassagier-0,7%-0,4%-14,0%-14,9%0,0% Openbaar vervoer+0,7%+6,9%+22,8%+32,2%0,0% Langzaam verkeer+0,1%-1,1%+17,6%+16,1%-0,3% Totaal-0,9%+0,7%-7,8%-8,0%0,0% Ro: vooral kortere verplaatsingen Beter OV: extra gebruik 70% extra mobiliteit, 15% afkomstig uit de auto Fl: kmheffing leidt tot minder autoverkeer op hoofdwegen, parkeerbeleid tot minder autoverkeer in de stad

6 Korte titel – auteur, datum Effect op bereikbaarheid ROOVFLTotaalSynergie Reissnelheid OV 0%+3,6%0%+3,6%0% Doorstroming wegennet spits +0,8%+0,3%+13,4%+14,8%+0,1% Bereikbaarheid per Auto +2,6%+0,3%+16,6%+19,5%-0,4% B'heid per Openbaar vervoer +5,7%+8,2%0%+14,4%0,0% B'heid per Langzaam verkeer +6,5%+0,0%0%+6,5%0,0% RO: betere bereikbaarheid vooral door nabijheidseffect

7 Korte titel – auteur, datum Effecten op leefbaarheid ROOVFLTotaalSynergie Emissies -1,5%0,0%-15,9%-17,4%-0,3% Verkeersonveiligheid -1,0%-0,2%-1,1%-2,3%0,0% Geluidhinder -1,6%0,6%-10,9%-11,8%0,0% Hoge verkeersonveiligheid Langzaam verkeer

8 Korte titel – auteur, datum Waarom heeft meer OV maar beperkt effect? 59% 45% 38% 45% 19% 30% 40% 32% 18% 19% 16% 17% 4% 6% 0%100% < 5km 5-25 km > 25km totaal voor en natransportrijtijdwachttijdoverstappen Wachttijd maar klein deel gewogen reistijd : al 60% toename aanbod trein en metro/sneltram

9 Korte titel – auteur, datum Conclusies RO  Het openbaar vervoer in de Randstad is niet slecht maar de ruimtelijke verschillen in kwaliteit en gebruik zijn groot.  De groei van de werkgelegenheid en de woningvoorraad is het sterkste geweest op de minder goed ontsloten locaties  Compacte verstedelijking verkort de reisafstanden en draagt zo bij aan betere bereikbaarheid en leidt tot positieve leefomgevingseffecten. OV  Tussen 2000 en 2020 wordt het aanbod aan hoogwaardig openbaar vervoer al sterk verhoogd, vooral door frequentieverhoging.  45% van de gewogen reistijd per openbaar vervoer is echter voor- en natransport. Fiets en lopen zijn hierin het belangrijkste, maar blijken onveilig. Fietsverbindingen naar stations verdienen aandacht.  Beter ov heeft nauwelijks effect op congestie, milieu of verkeersveiligheid

10 Korte titel – auteur, datum Conclusies 2 FL  Ook lagere ov tarieven hebben nauwelijks effect op congestie, milieu of verkeersveiligheid  Parkeerbeleid beperkt het autoverkeer in de stad, maar heeft geen effect op autoverkeer op de snelwegen  De kilometerheffing blijft het meest effectieve instrument om de congestie en de milieuhinder door de mobiliteit te bestrijden. Synergie  De effecten van ro, beter ov en flankerend beleid zijn in combinatie niet anders dan afzonderlijk. Ze versterken of verzwakken elkaar niet.  Een combinatie versterkt wel de haalbaarheid. Beter OV maakt ruimtelijk beleid en flankerend beleid meer acceptabel. Ruimtelijk beleid en flankerend beleid maken beter openbaar vervoer eerder exploitabel.