elimineer ‘De Burger’!

“When the winds of change are blowing some people are building shelters, while others are building windmills” (Chinees gezegde) Presentatie heeft drie hoofdpunten: Waarom? (urgentie; maatschappelijk bewustzijn/overheidsparticipatie vs. deelname aan onze investeringsprojecten) Wat? (Doel? Plek op de participatieladders? – gesegmenteerde communicatie als ‘gevolg’) Wie? (Doelgroepen, bestuursstijlen – kip of ei?)

‘Compactere overheid, sterkere inwoner’ Hoogleraar bestuurskunde Roel in ’t Veld: “We hebben behoefte aan een ‘participatieve democratie’. Een samenleving waarin burgers, naast politici en professionals, scheppers van instituties en voorzieningen zijn.” Dit leidt tot een compacte, slagvaardige en faciliterende overheid, een mondige, veerkrachtige samenleving, en zeggenschap van betrokkenen over de aard en inhoud van collectieve voorzieningen. Cross link naar ‘Overijssels Bestuur 20XX’

Participatie en dialoog uit: “De Kracht van Overijssel” “Burgerparticipatie, dichter bij de burger: inwoners van Overijssel nodigen we actief uit hun deskundigheid, ideeën en verwachtingen ten aanzien van opgaven die de leefomgeving van Overijsselaars direct raken en waarvoor de provincie aan de lat staat met ons te delen. Daarvoor zoeken we al dan niet samen met collega-overheden actief en eigentijds (inclusief social media) de dialoog met Overijsselaars. Deze burgerparticipatie moet met name aan de voorkant van activiteiten invulling krijgen; dat is het moment waarop de inbreng maximaal betekenis kan krijgen.” Vanuit de onderlegger is dit wat we zeggen: Burgerparticipatie Dit is de richting die de coalitie gekozen heeft om meer kracht en inspiratie uit de Overijsselse samenleving te halen. Wij benutten burgerparticipatie waar mogelijk in onze (investering)projecten- en programma’s. Het is één van de middelen om tot beter kwalitatief beleid te komen. Burgerparticipatie is waar mogelijk onze leidraad. Als de provincie niet de partij is die direct contact heeft met de betrokken burger, stellen wij kaders voor onze partners. Betrokkenheid burger en overheid De maatschappij verandert: de overheid krimpt en daarom is het nodig dat we meer actieve inbreng nodig hebben van inwoners en partners voor de visievorming van toekomstig beleid. Dit beleid moet aansluiten op de wensen en mogelijkheden van inwoners, partners en overheid. Deze betrokkenheid krijgt aan de voorkant van besluitvorming en activiteiten invulling. Dit kan vanuit beide richtingen worden geïnitieerd.

Vaak prima ‘traditionele’ participatie! Vooral bij infra/wijk projecten: goed en zorgvuldig veel kennis en ervaring aanwezig (keukentafelgesprekken, info-avonden, inspraakrondes, focusgroepen, afstemming met belangengroepen en partners etc.) Burgerinitiatief Burgerpanel

Participatieladder Archimedes – Wet van communicerende vaten

Simpele vragen… Wie is/zijn je doelgroep(en)? Wat wil je van - of met die mensen? Wat ga je met hun feedback/input doen? Hoe ga je ze raken en bereiken? Voorbeeld van goedbedoeld, maar zinloos ‘preken voor eigen parochie’ : deze pagina grote advertenties in De Volkskrant/NRC. Welke zinloos geweld liefhebber leest dat, en voelt zich er door aangesproken? Net zo nuttig als het plaatsen van een vacature voor een ‘Strategisch projectleider Ecologische Hoogstructuur en Ruimtelijke Kwaliteit’ op het mededelingen bord in het supporters home van ADO Den Haag…

Doelgroepen: gewone, echte mensen… Motivaction: 8 ‘sociale milieus’ vaste normen en waarden: De traditionele burgerij De moderne burgerij Kosmopolieten Postmoderne hedonisten Nieuwe conservatieven Gemaksgeoriënteerden Opwaarts mobielen Postmaterialisten Uitleg ‘Mentality’ model…

traditionele burgerij 9

nieuwe conservatieven

x moderne burgerij moderne burgerij

gemaksgeoriënteerden gemaks georienteerden 12

opwaarts mobielen opwaards mobielen

x kosmopolieten 14

postmaterialisten postmaterialisten 15

postmoderne hedonisten

Overijssel vs. Nederland kosmopolieten 8% NL 10% kosmopolieten 8% NL 10% nieuwe conservatieven 6% NL 8% nieuwe conservatieven 6% NL 8% post- materialisten 7% NL 10% post- materialisten 7% NL 10% opwaarts mobielen 15% NL 13% opwaarts mobielen 15% NL 13% post- moderne hedonisten 7% NL 11% post- moderne hedonisten 7% NL 11% moderne burgerij 25% NL 22% moderne burgerij 25% NL 22% traditionele burgerij 18% NL 16% traditionele burgerij 18% NL 16% gemaks- georiënteerden 12% NL 10% gemaks- georiënteerden 12% NL 10%

8 milieu’s: 4 burgerschapsstijlen

Generaties − Vooroorlogse generatie (geboren:1910 - 1930) − Stille generatie (geboren:1931 - 1940) − Protestgeneratie (geboren:1941 - 1955) − Verloren generatie (geboren:1956 -1970) − Pragmatische generatie (geboren: 1971 - 1980) − Grenzeloze generatie (geboren na 1980) - Generatie Z (geboren na 2000)…

Generaties

Burgerschapsstijlen tot 2030

Hoogleraar bestuurskunde Roel in ’t Veld: (even terug…) Hoogleraar bestuurskunde Roel in ’t Veld: “We hebben behoefte aan een ‘participatieve democratie’. Een samenleving waarin burgers, naast politici en professionals, scheppers van instituties en voorzieningen zijn.” Uitdaging: Over 8 jaar is 66% van burgerschapsstijlen ‘Buitenstaander’ en ‘Pragmatist’ Dat vraagt voor ‘participatieve democratie’ een drastisch andere bestuursstijl/houding

‘Loslaten in vertrouwen’ (RoB, december 2012) “De ‘vitale samenleving’ bestaat al in Nederland!” “Het is de vitale samenleving die mogelijkheden biedt om de overheid in Nederland compacter te maken. In die volgorde. En niet andersom.” “Ruimte geven aan de vitaliteit van de samenleving vraagt om een urgente en radicale paradigmashift in de functie, rol en werkwijze van de politiek, het bestuur en het ambtelijke apparaat.” RoB (dec 2012): Dit advies gaat grotendeels over de mensen die wél mee kunnen en willen doen, maar wijst er tegelijkertijd op dat er mensen zijn die dat niet kunnen/willen. Het is de uitdaging van een goede overheid zich daar niet bij neer te leggen en deze mensen niet op te geven of diskwalificeren. Dat vraagt meestal om een overheid die activeert en juist wel dominant aanwezig durft te zijn. Hoe om te gaan met deze achterblijvers vraagt echter om een eigenstandig advies.

Overheidscommunicatie De klassieke leer: de overheid stuurt met geld, regels en communicatie. Vitale samenleving: Het eerste wordt schaars. Het tweede vraagt bestuur om zelfbeperking. De nadruk moet komen op het derde instrument. Dat stelt nieuwe, hoge eisen aan de communicatieve vaardigheden, van bestuurders, politici, projectleiders en van ambtenaren.

Bestuursstijlen Om de afstand kleiner te maken zullen politici,bestuurders en beleidsmakers meer dan nu, flexibel moeten zijn in hun rol en snel kunnen switchen van inhoud en (het controleren van het) bestuur, naar het leggen van contact met mensen. De communicatiefunctie van de politici/bestuurders wordt even belangrijk als hun controlerende/inhoudelijke functie. (Motivaction; bestuursstijlen notitie provincie Overijssel, februari 2013)

Differentiatie leiderschapsstijlen

Wat werkt in de praktijk? Actief, bescheiden en positief meedoen in dialoog, fysiek en digitaal, vooral vragen stellend. Door vragen te stellen wordt duidelijker wat deelnemers aan de discussie precies bedoelen. Bestuurders/projectleiders kunnen helpen meer feiten en gezichtspunten op tafel te krijgen. Je laat zien dat je de inbreng van mensen serieus neemt. Je beleeft de discussie zelf en kan beoordelen hoe goed het proces is verlopen.

Social Media? Onze ervaring van de afgelopen 4 jaar: Gebruik, per project/thema, differentiatie in doelgroepen en een effectieve cross-mediale mix van communicatie OFFLINE (print) (bijv. H-A-H kranten, magazine, flyers, etc) FYSIEK (oog-in-oog, markten, bijeenkomsten) (bijv. ‘Democratie Spel’, ‘Eigen Kracht’,) ONLINE (web, digitaal) (bijv. JIJ site, ‘Jij Droomt’, Social Media, Basecamp, etc)

Succesvolle participatie is een bewuste houding, mentaliteit, state-of-mind, intern en extern is dynamisch, open tweerichtingsverkeer tussen de doelgroep(en) en leiding/bestuur/instituut/overheid is gebaseerd op wederzijds vertrouwen, echtheid en openheid

Aanbevolen literatuur Loslaten in vertrouwen Society 3.0 Easycratie Trendrede 2013 In het oog van de orkaan

provincie Overijssel biedt ondersteuning in: coaching strategisch ‘omdenken’ doelgroep analyse participatie strategie cocreatie - en projectmanagement cross-mediale communicatie (gratis!) JIJ & Overijssel platform coproductie/cocreatie bijdrage ‘Modern Noaberschap’ pilots