Denk aan de sociale competentie Vragen over .. Het leven De zinvraag Saved by the light v.a. 39:40 t/m 1:01:00 (ca. 1 les) Zes groepen levens vragen 26:30 t/m 39:40 (ca. 2 les) Wat zijn Bestaans-ervaringen 0:14 t/m 26:30 Evaluatie en Afsluiting Schriftcontrole Opstel over enkele levensvragen, bantwoord vanuit de film en vanuit jezelf SO over levensvragen, bestaanservaringen, de zinvraag, levensbeschouwingen en de film saved by the light inhoudelijk. Steun van levens-beschouwingen 1:01:00 t/m 1:25:50 Wat zijn levensvragen? Saved by the light t/m 0:14 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 1

Denk aan de sociale competentie Vragen over .. Het leven Doelstellingen van de lessen, Na de lessen rondom dit thema: weet je wat zingeving is, weet je wat levensvragen zijn, weet je dat levensvragen gaan over de 'grotere' dingen in het leven, weet je dat er zes groepen levensvragen zijn, weet je wat een bestaanservaring is, weet je dat levensvragen voortkomen uit bestaanservaringen, herken je levensvragen in de speelfilm Saved by the light ken je je eigen levensvragen en zingevingsvragen Kan je de rol van godsdienst uitleggen met het oog op bovenstaande punten. 10. Kan je jouw inzichten verwerken met o.a. een creatieve opdracht. 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 2

Denk aan de sociale competentie Vragen over .. Het leven Hoe zien de lessen er uit Inleidend dictaat (overnemen van bord) Bespreking van dictaat / gemaakt huiswerk Filmfragment bekijken, ca. 15 – 20 min. per les Nabespreking / vragen stellen Werken aan het huiswerk voor de volgende les (m.b.v. de website www.kaaba-taaba.nl) 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 3

Denk aan de sociale competentie Gewone – en levensvragen? Neem over In het kader van de god.dienst en de levensbes..ouwing wordt onderscheid gemaakt naar twee soorten vragen: 1e gew.ne vragen en 2e le.ensvragen. Levensvragen onder-scheiden zich van gewone vragen omdat: a. het antwoord op een dergelijke vraag zich ontwi..eld in de tijd en b. er nogal verschi..ende antwoorden mogelijk zijn. Voorbeelden: Wat betekent g.ld voor mij? Waar wordt ik echt gel.kkig van? Waaraan houd ik mij vast als alles om mij we.valt? 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 4

Denk aan de sociale competentie Wat zijn levensvragen? Neem over In het kader van de godsdienst en de levensbeschouwing wordt onderscheid gemaakt naar twee soorten vragen: 1e gewone vragen en 2e levensvragen. Levensvragen onder-scheiden zich van gewone vragen omdat: a. het antwoord op een dergelijke vraag zich ontwikkeld in de tijd en b. er nogal verschillende antwoorden mogelijk zijn. Voorbeelden: Wat betekent geld voor mij? Waar wordt ik echt gelukkig van? Waaraan houd ik mij vast als alles om mij wegvalt? 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 5

Even oefenen Gewone- en levensvragen Hoe veel wilde u? Wilt u dit op mijn rekening zetten? Waarom betalen mensen tegenwoordig niet meer contant? Waarom doen wij niet hetzelfde? Ze moeten toch eten? Waar is de baas? Je kunt toch niet de groenten op weggeven omdat je de winkel hebt? Heb jij geld? Wat doe je nu? Wat kunnen wij vandaag voor u doen? Krijg ik nog een beloning? Wij gaan toch geen klanten kussen? Wanneer kom je eten? Hoe is het? Wat hebben wij hier? Bestaat er gerechtigheid? Mag iemand stelen? Ben je met het hart opgevoed? Luister je wel naar je hart? Aan welke kant sta je? Waar is je goede smaak? Wat is goede smaak? Zijn jullie nieuw hier? 4-4-2017 6

Denk aan de sociale competentie Gewone- en levensvragen Even oefenen Wat is de kleur van jouw haar? Hoeveel millimeter is een centimeter? Hoeveel mensen leven er Nederland? Wat is echt duurzaam menselijk geluk? Is hij blij? Wat maakt hem echt blij? Wat is waardigheid? Wat is de waardigheid van de mens? Hoe kan je levensvragen “ontlopen”? Waar loopt “het leven” naar toe? Is nadenken zinvol? Waaraan houd ik mij vast als alles om mij weg valt? ? 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 7

Wat zijn levensvragen? Bij de film: Neem over en beantwoord Bij de film: 1. Wat vinden Dannion, zijn moeder en Casy belangrijk? 2. Noteer enkele vragen die in de film gesteld worden. 3. Bepaal de soort van elke genoteerde vraag? 4. Welke ‘talen’ spreekt Dannion. Geef van elk een voorbeeld. 5. Bedenk 3 gewone- en 1 levensvraag. 4-4-2017 8

Bestaanservaringen? Neem over en maak af! Vr.gen over het leven komen vaak aan de orde als iemand iets heeft meegemaakt dat veel indr.k heeft gemaakt. Dat kan zowel een positieve als een negatieve erv.ring zijn. Enkele voorbeelden zijn: de geb..rte van een baby, het ervaren van veel ongeluk of geluk in korte tijd, een bijna d..d ervaring (zoals in Saved by the light), bepaalde dromen, dingen zien die niet alledaags zijn , etc. Deze erv.ringen die ons denken een (nieuwe) wending geven, worden best..nservaringen genoemd. 4-4-2017 9

Bestaanservaringen? Neem over en maak af! Levensvragen komen vaak aan de orde als iemand iets heeft meegemaakt dat veel indruk heeft gemaakt. Dat kan zowel een positieve als een negatieve ervaring zijn. Enkele voorbeelden zijn: de geboorte van een baby, het ervaren van veel ongeluk of geluk in korte tijd, een bijna dood ervaring (zoals in Saved by the light), bepaalde dromen, dingen zien die niet alledaags zijn , etc. Deze ervaringen die ons denken een (nieuwe) wending geven, worden bestaanservaringen genoemd. 4-4-2017 10

Bestaanservaringen? Ervaring die ons denken een (nieuwe) wending geven, worden bestaanservaringen genoemd. 4-4-2017 11

Denk aan de sociale competentie Bestaanservaringen? Neem over Opdracht: bedenk een moment waarop je dacht: Heftig! Wow! Huh? ……….. Of iets in die trend. Een moment dat je definitief echt anders ging denken over een persoon of bepaald onderwerp. Noteer dat! 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 12

Denk aan de sociale competentie Bestaanservaringen? Neem over Opdracht, bij ‘I can’t help myself’ van de Kelly Family 1. Maak een woordspin. 2. Mensen kunnen zich in dit lied herkennen omdat … 3. Dit lied valt onder de bestaanservaringen omdat ….. 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 13

Bestaanservaringen? Waarom besta ik? Waar kom ik vandaan? VOOR-BEEL-DEN Waarom besta ik? Waar kom ik vandaan? Wat is de kern van mijn eigenste ik? Ben ik meer dan vlees en bloed in een velletje? Is dood, dood? Wat gebeurd er na het overlijden met mij? Kom ik weg met mijn verborgen slechte daden? Wat is de bron vanwaar uit de mens echt tot zijn recht komt? Wat is nu eigenlijk het echte gelukkige leven? Ben ik op de goede weg? Bestaat het dan toch? Is contact met daarboven mogelijk? 4-4-2017 14

Denk aan de sociale competentie Bestaanservaringen? Neem over Bekijk de filmfragment: 2. Omschrijf uitgebreid de bestaanservaring van Dannion. 3. Noteer (een) ‘eigen’ bestaanservaring(en). 4. Zoek m.b.v. het internet naar een bestaanservaringen 5. Zie https://sites.google.com/site/levensbeschouwingophetoc/1-levensvragen 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 15

Denk aan de sociale competentie Bestaanservaringen? Neem over Opdracht, bij ‘I can’t help myself’ van de Kelly Family 1. Maak een woordspin. 2. Mensen kunnen zich in dit lied herkennen omdat … 3. Dit lied valt onder de bestaanservaringen omdat ….. 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 16

Zes groepen levensvragen Neem over en beant-woord Een best..nservaring zoals een ernstig ongeluk, het overlijden van een bekende, het vallen voor iemand, de geb..rte van een kind, het bijna st.kken in een snoepje, het smel.en van de poolkappen, het zien van een ufo of een wezen van het lic.t, roepen v.agen op. Deze vragen kunnen worden inged..ld naar het thema van de vraag. In de literat..r maakt men veelal ondersch..d in de groepen: natuur, de mens, levenswijze, de uiterst.n (leven, dood, hemel en hel), het leven, tijd en geluk. 4-4-2017 17

Zes groepen levensvragen Neem over en beant-woord Een bestaanservaring zoals een ernstig ongeluk, het overlijden van een bekende, het vallen voor iemand, de geboorte van een kind, het bijna stikken in een snoepje, het smelten van de poolkappen, het zien van een ufo of een wezen van het licht, roepen vragen op. Deze vragen kunnen worden ingedeeld naar het thema van de vraag. In de literatuur maakt men veelal onderscheid in de groepen: natuur, de mens, levenswijze, de uitersten (leven, dood, hemel en hel), het leven, tijd en geluk. 4-4-2017 18

Maak de zinnen af …. vanuit het filmfragment Zes groepen levensvragen Neem over en beant-woord Belangrijk is ……. De mens is …… Samen leven is …… 4. Door het leed ……. De tijd …….. De natuur ….. Dit moet je kunnen aan het slot van de les: Maak de zinnen af …. vanuit het filmfragment En vanuit jezelf. 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 19

Denk aan de sociale competentie Zes groepen levensvragen Wat is echt belangrijk? Dannion dacht dat …… Ik denk dat ….. 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 20

Denk aan de sociale competentie Zes groepen levensvragen 2. Wie is de mens? Dannion dacht dat de mens …… Ik denk dat de mens ….. 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 21

Dannion dacht/denkt dat mensen … Zes groepen levensvragen Hoe leven mensen samen? Dannion dacht/denkt dat mensen … Ik denk dat mensen …. 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 22

Denk aan de sociale competentie Zes groepen levensvragen 4. Wat is de natuur? Dannion dacht/denkt dat …. Ik denk dat ………. 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 23

Hoe gaan mensen om met lijden en dood? Zes groepen levensvragen Hoe gaan mensen om met lijden en dood? Dannion denkt/dacht dat … Ik denk dat ….. 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 24

Maak de zinnen af …. vanuit het filmfragment Zes groepen levensvragen Neem over en beant-woord Belangrijk is ……. De mens is …… Samen leven is …… 4. Door het leed ……. De tijd …….. De natuur ….. Maak de zinnen af …. vanuit het filmfragment …. en vanuit jezelf! 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 25

Welke vragen heb je anders beantwoord? Zes groepen levensvragen Neem over en beant-woord Belangrijk is ……. De mens is …… Samen leven is …… 4. Door het leed ……. De tijd …….. De natuur ….. Welke vragen heb je anders beantwoord? Leg uit. 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 26

Denk aan de sociale competentie Zes groepen levensvragen Neem over en beant-woord Wat is echt belangrijk? Wie is de mens? Hoe leven mensen samen? 4. Hoe gaan mensen om met lijden en dood? Wat is tijd? Wat is de natuur? Opdracht: 1. Noteer een eigen volgorde van de groepen levensvragen. 2. Maak deze zin af: Ik heb deze volgorde gekozen omdat ... 3. Maak van de zes, drie groepen. Leg de keuze uit! 4. Maak van de zes groepen, één groep. Leg de keuze uit! 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 27

Denk aan de sociale competentie Zes groepen levensvragen Neem over en beant-woord Beluister het muziekfragment (zie uitgereikte stencil): - De Bestemming, Marco Borsato 2. Vul de ontbrekende woorden in. 3. Maak de vragen af. 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 28

Denk aan de sociale competentie Zes groepen levensvragen Neem over en beant-woord Maak een samenvatting van het filmfragment Noteer de thema’s waar Dannion over nadenkt? Welke vragen stelt hij daar zoal bij? 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 29

Denk aan de sociale competentie Zes groepen levensvragen Neem over en beant-woord Volgende week toetsmoment: leren behandelde lesstof en de inhoud van de film. 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 30

Denk aan de sociale competentie Zes groepen levensvragen Noteer bij de juiste groep! Waarop kan de mens zich richten dat blijvend is? Wat is echt duurzaam menselijk geluk? Waarom is er naast kwaad ook goed? Wat is er over de grenzen van dood en leven? Kan de mens zichzelf echt kennen? Wat bepaald de kleinheid/grootheid van de mens? Wat is de waardigheid van de mens? Is het leven een gave of opgave? Hoe kan je levensvragen “ontlopen”? Waar loopt “het leven” naar toe? Wanneer is er een volkomen rechtvaardige samenleving? Waaraan houd ik mij vast als alles om mij weg valt? 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 31

Denk aan de sociale competentie De zinvraag 1 De zinvraag is de vraag of het leven uiteindelijke de moeite waard is. Het is misschien wel de meest belangrijke vraag die men zich kan stellen: de vraag der vragen.. De zinvraag hoort thuis binnen de levensbeschouwelijke of godsdienstige benadering. Het is de benadering waarbij mensen aangeven wat ze het allerbelangrijkst vinden in hun leven, wat voor hen van uiteindelijk belang is. De zinvraag is een samenvatting van alle levensvragen. In iedere levensvraag kom je eigenlijk steeds die zinvraag tegen. Denk aan de sociale competentie 4-4-2017 32

Denk aan de sociale competentie De zinvraag Noteer drie zinvragen die bij ‘Saved..’ passen en Kerstmis. Na film volgt opdrachtje! Waarop kan de mens zich richten dat blijvend is? Wat is echt duurzaam menselijk geluk? Waarom is er naast kwaad ook goed? Wat is er over de grenzen van dood en leven? Kan de mens zichzelf echt kennen? Wat bepaald de grootheid van de mens? Wat is de waardigheid van de mens? Is het leven een gave of opgave? Hoe kan je levensvragen “ontlopen”? Waar loopt “het leven” naar toe? Wanneer is er een volkomen rechtvaardige samenleving? Waaraan houd ik mij vast als alles om mij weg valt? 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 33

Denk aan de sociale competentie De zinvraag Neem over en beant-woord Beantwoord één van de zinvragen die je gekozen hebt. Tips: Zoek betekenissen van de ‘bekende woorden op’ Welke gezegden zijn van dit woord bekend? Houd de zinvraag in het oog als je antwoord. Gebruik heldere voorbeelden Wees origineel Stel vragen over wat je geschreven hebt. Ga daar eventueel mee verder. Ga niet direct naar het antwoord. Hoe zie je het e.e.a. terug in de film, bij jou zelf Onderzoek ook het tegenovergestelde Stel vragen over grippen Diep uit, ga in op gedachten die je krijgt Vraag je af, begrijp de ander wat ik bedoel Welke vragen kan iemand hebben als het gaat om jou mening of visie Geen formele antwoorden, wees jezelf. 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 34

Denk aan de sociale competentie Het nut van een Levensbeschouwing 1 Filmfragment: Maak af: Bouw je huis niet op Z……… Omdat ………………………………………………………. Bouw je huis op een R…. Omdat ……………………………………………………….. Als jouw leven het huis is. e. Noem een paar stormen uit jouw leven? Wat vormde toen jouw rots (waar steunde je op)? Wat is daar de diepste bron van? Denk aan de sociale competentie 4-4-2017 35

Denk aan de sociale competentie Het nut van een Levensbeschouwing 1 Samen lezen v.a. 3e alinea blz. 19 t/m 20. (tussendoor worden vragen gesteld) Denk aan de sociale competentie 4-4-2017 36

Denk aan de sociale competentie Het nut van een Levensbeschouwing 1 2. Filmfragment: Lion King, Simba herondekt zijn identiteit. Maak de vragen op het stencil (later inplakken s.v.p.) Denk aan de sociale competentie 4-4-2017 37

Denk aan de sociale competentie De zinvraag groep levensvragen!of zinvraag. Waarop kan de mens zich richten dat blijvend is? Wat is echt duurzaam menselijk geluk? Waar is er naast kwaad ook goed? Wat is er over de grenzen van dood en leven? Kan de mens zichzelf echt kennen? Wat bepaald de grootheid van de mens? Wat is de waardigheid van de mens? Is het leven een gave of opgave? Hoe kan je levensvragen “ontlopen”? Waar loopt “het leven” naar toe? Wanneer is er een volkomen rechtvaardige samenleving? Waaraan houd ik mij vast als alles om mij weg valt? 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 38

Denk aan de sociale competentie Het nut van een Levensbeschouwing Neem over en beant-woord 4-4-2017 Denk aan de sociale competentie 39