Overleg thuiszorg 23 – 26 – 30 januari 2012

Inhoud Voorstelling project voedingsteam in het JY-ziekenhuis Risicopatiënten – risicocriteria Criteriumblad: voorstel Registreren: meetinstrumenten Praktisch: tips, hulpmiddelen,… Besluit

Project ondervoeding in het Jan Ypermanziekenhuis Aanleiding 2007 - 2008 2008 – 2009 2009 – 2010 2011 Opmerkingen

Aanleiding Pilootproject FOD Doel: oprichten van een multidisciplinair voedingsteam in ziekenhuizen Kadert in NVGP-B: Nationaal Voedings- en gezondheidsplan voor België

2007 - 2008 Screening op de 4 C-afdelingen MNA 597 patiënten: Niet ondervoed: 65 % Risico op ondervoeding: 23 % Ondervoed: 10 % Onbekend: 2 %

Resultaten: signaal voor overheid → Project werd verlengd Acties: Aanpassen consistentie maaltijden Aandacht voor bijvoeding tijdens maaltijdregistratie Feedback voedingstoestand van HVK naar arts Optimalisatie voedingsgegevens naar RVT / mantelzorg Transferblad Brochure ‘voeding bij 75-plussers’ Wijziging samenstelling gemixte voeding Hulpmiddelen om zelfredzaamheid te verhogen Resultaten: signaal voor overheid → Project werd verlengd

2008 - 2009 Screening op beide G-afdelingen MNA 432 patiënten gescreend: Niet ondervoed 26 % Risico op ondervoeding 43 % Ondervoeding 23 % Obesitas 7 % Onbekend 7 % Gemiddelde leeftijd: 83 jaar

Diëtiste: enkele uren per week vrijgesteld om aan project te werken Verband tussen ondervoeding en: Geslacht Thuissituatie Hulp bij maaltijd Leeftijdscategorie Dementie

2009 - 2010 Eerste 2 jaren: focus op screening Conclusie: heel wat 75-plussers hebben (risico op) ondervoeding Acties G1 – G2 – Stroke Stroke: screenen van alle patiënten > 75: MNA < 75: NRS G-afdelingen: alle patiënten beschouwd als risicopatiënten Enkel afname MNA indien nodig

Acties Wegen en meten patiënt (BMI) Wegen wekelijks te herhalen Wekelijks overleg diëtiste – hoofdvpk Bespreken alle patiënten Aan de hand van criteriablad Risicofactoren BMI < 20.5 – ernstig ongewild gewichtsverlies – dementie – hulp bij maaltijd – slikproblemen – rusthuis Bijhouden: eet patiënt voldoende – sondevoeding – TPN – dieet – bijvoeding – aangepaste textuur Gewicht Indien nodig: afname MNA

Multidisciplinair overleg Bevindingen noteren in C2M Bij ontslag: meegeven transferblad – brochures SANN-test afgenomen (Staff Attitude to Nutritional Nursing Care)

Aandachtspunten verpleegkundigen Eet patiënt voldoende ? Invullen voedingsblad Niets ingevuld = niets gegeten ? Of niet ingevuld ? Verrijking voeding: Bijvoeding stimuleren Doorgeven aan diëtiste: bijvoeding – sondevoeding – TPN – hulp nodig bij maaltijd – slikproblemen Noodzaak te volgen dieet ?? Decubitus Wekelijks wegen Dure medische zorgen en antibiotica hebben weinig zin als patiënt niet goed gevoed wordt!!

2011 Alle afspraken blijven gelden Uitbreiding project: oncologie

Opmerkingen MNA-afname: tijdrovend (20 minuten) Wegen patiënt: eveneens belangrijk voor MKG-registratie Blijft een aandachtspunt Invullen voedingsblad Wekelijks overleg diëtiste – hoofdvpk: verloopt zeer goed Eten in groep: restaurant op nieuwe G-afdelingen Transferdocumenten voor thuiszorg

Welke patiëntengroepen binnen de thuiszorg hebben risico op ondervoeding? Welke signalen kunnen erop wijzen dat een patiënt : - risico heeft op ondervoeding? - ondervoed is?

OORZAKEN Medication/ Mobility Emotional (depressie) MEALS ON WHEELS Medication/ Mobility Emotional (depressie) Anorexia/alcohol/abuse Late life paranoia Swallowing difficulties (dysfagie) Oral problems No money

OORZAKEN Wandering (dementia) Hyperthyroidism (hypermetabolic disorders) Enteral problems (malabsorption…) Eating problems Low salt, Low-CH, Low protein diets Shopping en food preparation problems, Stones (gallstones)

Uiterlijke kenmerken Uiterlijk van patiënt (ingevallen gelaat) Reactie (apathisch, moe, passief) Handdruk (slap) Conditie huid (droog, schilferig, bleek, blauwe plekken, decubitus) Conditie haar (dof) Kracht ademhalingsspieren: testen door tegen papiertje te laten blazen (zwak) Zieke indruk Geen belangstelling voor de omgeving Slechte aanspreekbaarheid

Wat is handig om die criteria te onderkennen Wat is handig om die criteria te onderkennen? Wat heb je hiervoor praktisch nodig ? Wat kan ik zelf doen? Wat is haalbaar? En wat kan ik van andere personen verwachten?

Opsporen  SCREENING Minimum: Huidig BMI Recent gewichtsverlies (ongewild) Recente voedingsinname Ziektes, aandoeningen of wonden

BMI Gewicht (kg) Lengte x lengte (m) Volwassenen: Geriatrie BMI = 20 tot 25 Geriatrie BMI = 23 tot 27 Verandering lichaamssamenstelling (meer vetmassa, minder spiermassa)

Tips om ondervoeding tegen te gaan Smaak en geur veranderen  graag heel zoete en zoutige dingen Presentatie Verpakkingen openen, aangepast bestek… Gezelschap doet wonderen Maaltijden aan huis brengen, kant en klare maaltijden, lang houdbaar eten… Gebruik microgolf? Voldoende keuze en variatie Aangepaste consistentie

Voeding verrijken ALGEMEEN: 500 tot 600 kcal extra/per dag Kleine frequente maaltijden Volle producten ipv halfvolle of magere (VV?) Bespreking dieet met arts Energierijk Eiwitrijk (decubitus!!)

Voeding verrijken Calorierijke dranken (ipv water) Dubbel beleg Verspreid over de dag Dubbel beleg Dikke laag margarine/boter Puree, pudding, saus, fruitmoes… verrijken Soep met kaas, balletjes, pasta… Calorierijke tussendoortjes Eetlust opwekken met bouillon of aperitief