Welkom Wij heten U welkom bij deze presentatie welke wij met zorg en ijver heb samengesteld. Wij ga ervan uit dat deze te verbeteren en uit te breiden is. Misschien gebruikt U gedeelten hiervan zelfs in andere creaties. Dit juichen wij toe, maar zouden het fijn vinden als u de Creative Commons licentie Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen in acht neemt. Kijk voor meer informatie over deze licentie op: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/2.5/nl/ Deze presentatie(s) vormen samen met de CWO boekjes Roeien III en Zeilen II en III van Kleine Admiraliteit Westland één geheel. In deze “speakers’ notes” vind je interessante informatie waarmee je de les beter kunt voorbereiden. Tijdens de les vind je hier wellicht nog de nodige aandachtspunten die anders ondergesneeuwd kunnen raken. De “speakers’ notes” zijn nooit af, dus voeg zelf informatie toe die je handig vindt. Wanneer je ons je aantekeningen toestuurt kunnen wij deze presentatie voor je verbeteren en kom je zelf op de volgende blah-blah pagina terecht. Wij adviseren tijdens de voorbereiding gebruik te maken van het CWO instructieboek van de Katwijkse Zeeverkenners (http://www.cwo-sailmaster.nl). Veel succes met het overdragen van je eigen kennis en de kennis die in deze presentatie zit opgesloten. CWO Kielboot II CWO Kielboot II - © Ivo van der Lans

Bronvermelding Met dank aan: Kleine Admiraliteit ’t Westland In het bijzonder: Ivo van der Lans Mark van Uffelen Remco Ammerlaan Winny Groenendaal Dennis van der Sluis Tonne Kooiman Ronald Meijnema Ton Vijverberg Sven van Eijk Andere bronnen: Edwin Moerkerk & Mark Ruis www.vaartips.nl Blah, blah, blah CWO Kielboot II CWO Kielboot II - © Ivo van der Lans

Commissie Watersport Opleidingen Roeiboot III Theorie cursus CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

1 Hoofdstuk BPR (Binnenvaart Politie Reglement) Waterkaarten Voorrangsregels Onderdelen Lelievlet CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Binnenvaart Politie Reglement Dit onderdeel omvat 50% van de kennis die binnen de CWO opleiding valt. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

BoNeWaWePLEeGeMaK Geldigheid Alle binnenwateren die niet in verbinding staan met de open zee behalve: Boven-Rijn Neder-Rijn Waal Westerschelde Pannerdensch kanaal Lek Eemsmonding Gemeenschappelijke Maas Kanaal van Gent naar Terneuzen Er zijn meer reglementen! Alle binnenwateren die niet in verbinding staan met de open zee behalve: Boven-Rijn Neder-Rijn Waal Westerschelde Pannerdensch kanaal Lek Eemsmonding Gemeenschappelijke Maas Kanaal van Gent naar Terneuzen Alle binnenwateren die niet in verbinding staan met de open zee behalve: Boven-Rijn Neder-Rijn Waal Westerschelde Pannerdensch kanaal Lek Eemsmonding Gemeenschappelijke Maas Kanaal van Gent naar Terneuzen Het IJsselmeer, de Grevelingen, de Merwede, en de Maas, vallen dus bijvoorbeeld wél onder het BPR. Andere reglementen: Rijnvaartpolitiereglement (RPR) Bepalingen ter voorkoming van Aanvaringen op Zee (BVA / ZAR) Reglement voor het Kanaal van Gent naar Terneuzen Westerschelde reglement BoNeWaWePLEeGeMaK CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Schipper Heeft de leiding aan boord en deelt orders uit om tenminste aan het BPR te voldoen De schipper moet aan boord zijn en de diploma’s hebben, maar hoeft niet te sturen CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Artikel 1.04 / 1.05 Je moet alles doen om een aanvaring te voorkomen en de veiligheid te garanderen Indien nodig moet je volgens goed zeemansschap van het BPR afwijken Goed zeemanschap = Varen met kundigheid en vaardigheid, met overleg handelen en vooruitzien  De enige regels die de cursisten bij hun nummer moeten kennen. 1.04 voor de veiligheid, 1.05 voor de noodzaak. Goed zeemanschap is een term die meer inhoud dan: “we zijn stoere zeebonken”. Iemand die het goed zeemanschap onder de knie heeft is thuis op het water; een betrouwbare medewatersporter. Goed zeemanschap is dus geen excuus om fouten te maken om ze door anderen te laten oplossen. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Leeftijden Alle leeftijden Kleine roeiboot Klein zeilschip kleiner dan 7 meter 12 jaar en ouder Klein open motorschip kleiner dan 7 meter met een buitenboord motor die niet harder kan dan 13 km/u 16 jaar en ouder Alle andere schepen behalve… Wanneer je 16 of ouder bent, moet je tóch nog een vaarbewijs hebben voor: zeil- of motorschip vanaf 15 meter dat niet bedrijfsmatig wordt gebruikt. waterscooter, jetski, rubberboot of motorboot met een lengte van minder dan 15 meter die harder kan varen dan 20 km/ uur. Er wordt niet naar het aantal pk gekeken, maar wel of de combinatie boot- motor eventueel harder kan dan 20 km/ uur. Een opblaasbare boot met meer dan 6 pk kan dat al gauw. Meer informatie over het vaarbewijs staat op: http://www.vaarbewijs.nl 18 jaar en ouder … klein motorschip dat harder kan dan 20 km/u CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Begrippen Schip Groot schip Klein schip Assisteren Elk vaartuig, geschikt voor gebruik of vervoer ter water Groot schip Een schip groter dan 20 meter Klein schip Een schip kleiner dan 20 meter Assisteren Hulp van een motorschip bij het voortbewegen of sturen van een ander schip Vletten slepen valt dus niet onder “assisteren”. Een havensleper die een zeeschip begeleid bijvoorbeeld wél, maar ook een samenstel van sleper en motorvlet. Groot schip is alles, groter dan 20 beter, plus: a. een schip dat een groot schip sleept, assisteert, duwt of langszijde vastgemaakt meevoert b. een passagiersschip c. een veerpont d. een vissersschip e. een duwbak CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Regel, teken, aanwijzing Verkeersaanwijzingen door brugwachters, havenmeesters, en sluiswachters gaan vóór verkeerstekens en gedragsregels. Verkeerstekens borden, brug- of sluislichten, of betonning gaan vóór gedragsregels. Gedragsregels voorrangsregels CWO Roeiboot III

Naamgeving Motorboten en zeilboten > 7m dragen naam van het schip naam van de eigenaar woonplaats van eigenaar Bijboten dragen alleen de naam van de eigenaar CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Klein vaarbewijs Een klein vaarbewijs is verplicht wanneer Het schip 15 meter of langer is Het schip sneller dan 20 km/u kan Wanneer je 16 of ouder bent, moet je tóch nog een vaarbewijs hebben voor: zeil- of motorschip vanaf 15 meter dat niet bedrijfsmatig wordt gebruikt. waterscooter, jetski, rubberboot of motorboot met een lengte van minder dan 15 meter die harder kan varen dan 20 km/ uur. Er wordt niet naar het aantal pk gekeken, maar wel of de combinatie boot- motor eventueel harder kan dan 20 km/ uur. Een opblaasbare boot met meer dan 6 pk kan dat al gauw. Meer informatie over het vaarbewijs staat op: http://www.vaarbewijs.nl CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Dag & Nacht ‘s Nachts des Daags De tijd tussen zonsondergang en zonsopgang des Daags De tijd tussen zonsopgang en zonsondergang In de praktijk enkel belangrijk voor lichtvoering op het eigen schip of op de kade; in sommige gebieden geldt een stiltegebod slechts ‘s nachts of overdag. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Vaarweg & Vaarwater Vaarweg Vaarwater CWO Roeiboot III Tja, een lastige om te onthouden. Tip: het gezegde “Iemand in zijn vaarwater zitten” betekent dat je ook had kunnen uitwijken naar een ander deel van de vaarweg. De betonning geeft altijd de rand van het vaarwater aan. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Een schip dat wordt voortbewogen door spierkracht Roeiboot Zodra je dus en zeil of motor hebt bijstaan ben je dus geen roeiboot meer. Als een roeiboot langer is dan 15 meter moet je 18 jaar of ouder zijn en een vaarbewijs bezitten. Als de roeiboot groter is dan 20 meter is het dus een GROOT roeischip. Een schip dat wordt voortbewogen door spierkracht CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Een schip dat o.a. wordt voortbewogen m.b.v. mechanische middelen Motorboot Ook een waterrad, water-jet, en boegschroef zijn mechanische middelen. Zelfs een motorische kabelpont is een motorboot! Een schip dat o.a. wordt voortbewogen m.b.v. mechanische middelen CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Een schip dat enkel wordt voortbewogen door de wind Zeilboot Wanneer een zeilboot een motor heeft bijstaan is hij voor het BPR een motorboot en moet hij een zwarte kegel in de zijstag voeren. Een schip dat enkel wordt voortbewogen door de wind CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Voert tijdens het slepen: Sleper Voert tijdens het slepen: Een kleine motorboot die een paar kleine schepen sleept is voor het BPR een klein schip. Zodra er één of meer grote schepen gesleept worden of als de sleper zelf een groot schip is, is de hele sleep een groot schip. Een motorboot die de functie sleepboot heeft wordt door de waterpolitie als groot schip aangemerkt. Hieronder vallen dus alle scoutingslepers, maar de motorboot van je buurman niet per-sé. Kleine schepen die slepen mogen niet de sleper-ton voeren! Een schip dat ingericht is om te slepen CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Een samenstel van meer schepen aan een tros met voorop een motorschip Sleep Een samenstel van meer schepen aan een tros met voorop een motorschip CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Veerpont Een veerpont voert de verlichting van een veerpont, anders is het geen veerpont. Het klinkt simpel, maar overdag heb je er niets aan. In de praktijk blijft het lastig om kleine veerponten te herkennen zodra ze van wal gestoken zijn; let dan maar op fietsers en auto's op het dek. Een schip dat een veerdienst onderhoudt waarbij de vaarweg wordt overgestoken CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Quiz-et ? Groot of klein schip? CWO Roeiboot III Het is inderdaad lastig om te zien, maar het is dus een klein schip (14 meter lang en hij kan niet harder dan 15 km/u). Groot of klein schip? CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Geluidseinen Attentiesein Ik ga stuurboord uit Ik ga bakboord uit Ik sla achteruit Ik kan niet manoeuvreren De seinen: stuurboord-, bakboord- en achteruit mogen enkel door grote schepen gegeven worden. Je moet ze natuurlijk wél kennen. Een stip is 1 seconde lang. Een streep staat voor 4 seconden. De tussenposen moeten 1 seconde duren. Het signaal “Ik sla achterui” duurt 5 seconden; “Verzoek tot medische hulp” duurt dus 12 seconden... CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Geluidseinen Verzoek tot medische hulp Verzoek tot openen van een brug of een sluis Er dreigt een aanvaring Noodsein Mistsein Blijfweg sein De seinen: stuurboord-, bakboord- en achteruit mogen enkel door grote schepen gegeven worden. Je moet ze natuurlijk wél kennen. Een stip is 1 seconde lang. Een streep staat voor 4 seconden. De tussenposen moeten 1 seconde duren. Het signaal “Ik sla achterui” duurt 5 seconden; “Verzoek tot medische hulp” duurt dus 12 seconden… Een dunne streep geeft aan dat het sein herhaald wordt zolang het gevaar dreigt. Bij het “Verzoek tot openen van een brug of een sluis” kun je rustig wachten tot de brugwachter reageert. Hij is vaak druk bezig (?) met ander verkeer. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Quiz-et ? Ik sla achteruit CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Quiz-et ? Verzoek openen van een brug of sluis CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Quiz-et ? Verzoek om medische hulp CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Waterkaarten CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Waterkaarten - Kleur Normaal vaarwater Ondiep vaarwater Vaarwater (motorvaart alleen met vergunning) Onbelangrijk vaarwater (geen motorvaart) Riet en biezen Houtgewas CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Kleurgebruik CWO Roeiboot III Van links naar rechts: Normaal vaarwater Ondiep vaarwater Vaarwater (motorvaart alleen met vergunning) Onbelangrijk vaarwater (geen motorvaart) Riet en biezen Houtgewas CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Waterkaarten - merktekens Hoogte doorvaart Wijdte doorvaart Diepte water Lengte sluis Vaste brug Beweegbare brug Sluis Keersluis Voetbrug H W D L || ||BB >> > I (dm) (m) Hoogte, diepte en lengte worden op de waterkaart aangegeven in decimeters (dm); wijdte in meters. H12 is dus 1.2 meter hoog, W23 is dus 23 meter breed. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Almanakken Almanak deel 1 & 2 Deel 1: Deel 2: Reglementen Vaartips Elke 3 jaar Deel 2: Vaargegevens Routes Hoogten Dieptes Bruggen Sluizen Elk jaar In Nederland hebben we de ‘Wateralmanak’ in twee delen: Deel 1 bevat de reglementen (bijvoorbeeld het BPR) en vaartips voor plassen en rivieren. Het komt elke 3 jaar uit en is verplicht voor gesloten boten. Deel 2 bevat de vaargegevens over doorvaartroutes en maten en bedieningstijden van bruggen en sluizen. Het komt elk jaar uit. Een schip, korter dan 7 meter, hoeft geen bijgewerkt (elektronisch) exemplaar van het BPR (Wateralmanak deel 1 dus) aan boord te hebben. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Voorrangsregels CWO Roeiboot III Het BPR en daarmee het CWO spreken tegenwoordig van voorrangsregels i.p.v. wijkplicht zoals dat vroeger was. Wijkplicht klinkt wat vrijwilliger, maar is dat natuurlijk niet. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Volgorde van uitwijken Hoofdvaarwater gaat voor nevenvaarwater Snel schip geeft iedereen voorrang Stuurboordwal geeft voorrang Grote schepen gaan voor kleine schepen Zeilboten gaan voor roeiboten Roei- en zeilboten gaan voor motorboten Hier weer recht op voorrang zoals het BPR voorschrijft. Dit rijtje moet je dreunen en stampen, ‘s nachts kunnen dromen en tijdens de kerstmis willen voorlezen. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Zeilboten onderling Kruisende koers Oplopende koers Tegengestelde koers Als het niet duidelijk is of je een oplopende / tegengestelde koers of een kruisende koers vaart ten opzichte van de andere boot, dan moet je uitgaan van oplopende / tegengestelde koers. Officieel is de grens 22.5° maar wie zal dat nameten? CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Roeiboten onderling CWO Roeiboot III Deze koersenboog komt overeen met de gradenboog voor verlichting aan boord. Dus als je het heklicht van een ander ziet vaar je kennelijk een oplopende koers. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

tegengestelde koers CWO Roeiboot III Allebei naar stuurboord wijken… het is maar een regel. Ze hadden ook voor bakboord kunnen kiezen… CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Oplopende koers Oploper Opgelopene CWO Roeiboot III Als de ene een andere boot inhaalt (een oplopende koers dus) moet degene die inhaalt (oploper) ruimte geven voor degene die ingehaald wordt (opgelopene). Oploper wijkt voor opgelopene. Het opgelopen schip moet de oploper zonodig ruimte geven om te passeren. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Oplopende koers Oploper Opgelopene CWO Roeiboot III Als de ene een andere boot inhaalt (een oplopende koers dus) moet degene die inhaalt (oploper) ruimte geven voor degene die ingehaald wordt (opgelopene). Oploper wijkt voor opgelopene. Het opgelopen schip moet de oploper zonodig ruimte geven om te passeren. Omdat de oploper alleen goed snelheid kan houden als hij de wind in de zeilen houdt, mag deze altijd aan de hoge zijde passeren. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Speciale manoeuvre CWO Roeiboot III Uitparkeren is… spiegeltjes gebruiken en wachten op een geschikt moment. Iedereen heeft voorrang. Andere kleine schepen worden geacht medewerking te verlenen. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Je mag een engte nooit blokkeren Tegen stroom wijkt voor voor stroom Klein wijkt voor groot Ieder wijkt voor schip dat de engte bezeild heeft Motor wijkt voor roei Schip dat de engte niet bezeild heeft wijkt voor ieder ander schip Obstakel aan stuurboord wijkt Je mag een engte nooit blokkeren CWO Roeiboot III

Engte aan Stuurboord CWO Roeiboot III Hier gelden niet de standaard voorrangsregels. De engte bepaalt wie voorrang heeft. Een engte is pas een engte als het ‘t vaarwater hinderlijk versmalt. Een overhangend terras aan een grote plas maakt dus geen engte, ook niet als je er dichtbij bent. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Engte niet Bezeild CWO Roeiboot III Hoewel beiden nu een engte aan hun zijde hebben gelden hier nog steeds niet de standaard voorrangsregels. “Als je moet kruisen ben je toch al langzaam en heb je pech.” CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Engte Bezeild CWO Roeiboot III Hoewel beiden nu een engte aan hun zijde hebben gelden hier nog steeds niet de standaard voorrangsregels. Als je ineens kunt doorsteken is dat erg handig. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Quiz-et Quiz-et ? CWO Roeiboot III Het grote schip moet wijken omdat het kleine stuurboordswal vaart (té simpel toch?) CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Quiz-et ? Hoofdvaarwater CWO Roeiboot III Het kleine zeilschip onderaan komt van nevenvaarwater en moet dus voorrang geven aan hoofdvaarwater, maar mag medewerking verlangen van het roeischip om tóch het hoofdvaarwater op te komen. Dit kan ook inhouden dat de roeiboot moet peddelen voor het vaderland om snel voorbij te schieten – maar niet als dit regel 1.04 overtreedt. Als de roeiboot een groot schip had geweest, dan hoeft deze geen medewerking te verlenen. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Afwijkende manoeuvre Groot schip mag medewerking verlangen... van ieder ander schip... maar heeft dan nooit voorrang Klein schip mag medewerking verlangen van ander klein schip... CWO Roeiboot III

2 Hoofdstuk Roeicommando’s Manoeuvres Ankers Peilingen CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Roeicommando’s CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Roeicommando’s Riemen op Riemen geroeid Riemen toe Haalt op… gelijk Strijkt… gelijk Op riemen Riemen lopen Riemen over Stop af Zie het boekje voor uitleg. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Manoeuvres CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Aanleggen met de punt Stopt… af Op riemen Riemen over CWO Roeiboot III Zie het boekje voor uitleg. Riemen over CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Aanleggen met de spiegel Strijkt… gelijk BB stopt… af Stopt… af Zie het boekje voor uitleg. Op riemen Riemen over CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Sliplanding SB stopt… af Op… riemen Riemen… op BB riemen… op Zie het boekje voor uitleg. BB riemen… op CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Man overboord Man overboord! Op… riemen ZWEM BB riemen… op SB haalt… BB strijkt… gelijk Haakvoor wijs! Zie het boekje voor uitleg. Strijkt… gelijk CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Loskomen van aan de grond Zo snel mogelijk van de ondiepte af sturen Diepte van het schip verminderen Bij een lelievlet of schouw het zwaard ophalen Bij schepen met vaste kiel moet je krengen (scheefhangen) om de diepgang te verminderen Met de wrikriem dieper water zoeken en wegvaren door bomen Duwen CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Ankeren CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Ankers CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Ankers CWO Roeiboot III Laat de cursisten hier (met hulp?) de onderdelen aanwijzen. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Ankeren CWO Roeiboot III Leg uit: 5 maal de diepte steken De ankerketting trekt de schacht naar de bodem zodat de vloeien zich gemakkelijk ingraven De schouders voorkomen dat het anker blijft graven Met een neuringlijn trek je het anker weer gemakkelijk uit de modder CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Vergeet je ankerbol niet CWO Roeiboot III

Peilingen CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Aanvaringspeiling (raak) Met een aanvaringspeiling kun je zien of je met een andere boot in aanvaring gaat komen (dûh). Deze en volgende dia's laten drie verschillende uitkomsten zien van de peiling. Let op! Deze peiling werkt ALTIJD. Dus ook als je recht op elkaar afstevent. Als je van elkaar weg vaart heb je de ander in het verleden al overvaren. Deze peiling draait vooral om de hoek waaronder je de andere boot ziet. Wanneer deze hoek gedurende het zeilen verandert, zal er geen aanvaring komen (of je zit er al bovenop). Stippellijnen in de animatie geven dit aan. Je kunt de vraag verwachten: “Maar de éne heeft voor de wind en de andere halve wind… waarom raken ze elkaar dan?” Nou b.v. omdat hij minder zeil voert, omdat hij gewoon meer diepgang heeft, of omdat er nog een anker aan zijn roer hangt. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Aanvaringspeiling (mis) Hier hetzelfde verhaal, maar het linker schip gaat nu veel harder waardoor de hoek tussen zijn koers en de zichtlijn naar de andere roerganger constant verandert. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Achtergrond & Ankerpeiling Met een achtergrond- en ankerpeiling kun je “zien” of je vooruit of achteruit vaart, of dat je stil ligt De achtergrond (boom) lijkt met het schip mee te varen ten opzichte van de boei. Wat de vaste rode stippellijn is voor onze boot, is de draaiende lijn voor de boom en andersom. In plaats van de boei kun je ook een andere boom of zo kiezen, zolang het zich maar niet kan verplaatsen. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

3 Hoofdstuk Borden Betonning Dag en nachttekens CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Borden CWO Roeiboot III Dit stel borden vind je bij de middenvliet nabij café Vlietzicht. Tussen 1 oktober en 15 juni mag hier door niemand gevaren worden. Met een motorboot mag je hier nooit invaren. In dit gebied huist beschermde – want kwetsbare – natuur. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Typen borden Mag Moet niet wel CWO Roeiboot III Het onderscheid in deze bordtypen is belangrijk. Samen met de verschillende plaatjes kun je een groot aantal varianten maken. De roodomlijnde borden heten ook wel “gebodsborden” en komen veel vaker voor dan de blauwe aanwijsborden. Je kunt dit zien als: alles mag, tenzij het verboden is. Aanwijsborden komen vaak voor in combinatie met gebodsborden; soms geven ze een “wel hier maar niet daar” grens aan. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Waterbewegingen CWO Roeiboot III Het linker bord wordt geplaatst nabij werkzaamheden of bij bekende zwakke punten in een oever of dijk. De rechter is een verkeerslicht met een rode en een witte continue brandende lamp. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Sport Sport Kleine schepen CWO Roeiboot III Sport is een mooi woord dat in vele talen leesbaar is. Deze gelden dus voor alle kleine schepen! CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Zeilschepen CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Schepen op Spierkracht CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Pas of voor pont CWO Roeiboot III De linker wijst aan dat er een vaste veerpont nabij is (kabelpont o.i.d). De rechter wijst aan dat er een vrij varende veerpont nabij een steiger of oversteekplaats heeft. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Ankeren CWO Roeiboot III Het verhaal gaat dat het anker op het linker verbodsbord ondersteboven hangt omdat cafés en cafetaria hun terrassen vaak versieren met ankers zoals rechts op het aanwijsbord staat afgebeeld. Waarheid of niet, het is in ieder geval duidelijk. Mocht een café nu wél een bord als het rechter plaatsen, dan moeten ze niet zeuren als je er aanlegt (het is immers toegestaan?!. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Afmeren CWO Roeiboot III Wellicht wat onduidelijk of misplaatst, maar dit is een bolder op een kade zoals je ze in de zeehavens tegenkomt… CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Keren Soms is het gevaarlijk smal of te ondiep om goed te kunnen keren – vandaar het linker bord. Er is dan altijd een bord als het rechter om aan te geven waar het wél kan. Let op: keren is niet hetzelfde als wenden. Wanneer je boot dwars op de richting van het vaarwater ligt, zal het wel keren heten. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Einde verbod of gebod CWO Roeiboot III Een gebodsbord dat geld voor een gebied, groter dan de directe omgeving, wordt bijgestaan door dit bord aan het einde van het gebied. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Hoofd & Nevenvaarwater Breed is hoofdvaarwater, smal is nevenvaarwater. Wij varen altijd van onder naar boven. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Stil houden & opletten CWO Roeiboot III LET OP! Deze borden horen niet bij elkaar, maar lijken verdacht veel op elkaar! Het linker verplicht tot het stilhouden van je schip voor kortere of langere periode (vaak bij een draaibrug o.i.d.) Het rechter verplicht tot het geven van het attentiesein (eenmaal een lang geluidsignaal) omdat er ter plekke een gevaarlijke situatie is (vaak bij bruggen in bochten). CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

In- uit- & doorvaart CWO Roeiboot III Ditmaal is de witte streep niet de vaarrichting. Rood is: verboden doorgang, groen is toegestane doorgang. De rode vind je bij het Jachthuis op de middenvliet, wie de groene weet te staan mag het zeggen… CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Marges binnen & buiten CWO Roeiboot III De bovenste (groene) borden staan aan weerszijde van het vaarwater, en adviseren er binnen te blijven. De onderste (rode) borden staan óók aan weerszijde van het vaarwater, maar verbieden er buiten te komen. Voorbeelden zijn: ondiepe of schuin aflopende oevers, fragiele constructies onder water, brugpijlers, etc. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Maximale Hoogte & Diepte 6 6 Decimeters Deze borden staan veelal ver van tevoren aan te geven dat het verderop wel eens problematisch kan worden voor hoge schepen of schepen met veel diepgang. Let op het verschil in eenheid: meters versus decimeters! Links de maximale doorvaarhoogte, rechts de maximale diepgang. De doorvaarhoogte wordt direct op een brugpijler nauwkeuriger aangegeven met zo’n zwart/geel gestreepte hoogte-maatlat. Meters CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Ten opzichte van het water (km/u) Maximale snelheid 6 Ten opzichte van het water (km/u) Heeft iemand een log bij zich? Daarmee kun je de vaarsnelheid van je schip t.o.v. het water meten. Tegenwoordig gebruiken we toch GPS? Deze meet de snelheid t.o.v. de wal. In Hoogheemraadschap Delfland geldt overal een maximum snelheid van 6 km/u. Dit wordt niet per bord aangegeven omdat het al op je vaarvergunning staat. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Uitvarende schepen CWO Roeiboot III Dit verkeerslicht knippert eens per seconde aan, en daarna weer uit. Vaak bij een nevenvaarwater of haven geeft dit aan dat er een groot schip aankomt die medewerking verlangt. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Spui & uitlaat - tekens spuien inlaten spuien inlaten CWO Roeiboot III Deze tekens worden gebruikt bij gemalen om het polderwater op pijl te houden, maar je komt ze vaker tegen bij energiecentrales en sluizen waar de waterstroom sterk en lokaal variabel is. Tip: Bij “inlaten” vormen de rode lichten een trechtervorm. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

6 Sport Quiz-et ? CWO Roeiboot III Ok, een quiz: Verboden voor zeilboten Verboden voor roeiboten Max diepte 6 decimeter Verboden aan te meren Verboden hinderlijke golven te maken (bord). Verboden hinderlijke golven te maken (verkeerslicht). Uitvarende schepen! Kleine schepen toegestaan. Gelieve binnen de borden te blijven. Stilhouden! Oppassen / attentiesein. Ankeren hier toegestaan. Keren hier toegestaan. Sport 6 CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Betonning CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

SIGNI systeem Links Rechts Groen Spitse vorm Oneven genummerd Rood Stompe vorm Even genummerd Betonning is genummerd en voert een afkorting van 2 of 3 letters voor de naam van het vaarwater: bijvoorbeeld NM 15, welke ton nummer 15 in de Nieuwe Maas is. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Hoofdwater Rechts zee Hoofd vaarwater CWO Roeiboot III De scheidingsboei geeft aan welke richting hoofdwater en welke zijwater is – dit is belangrijk voor de voorrang regels. De bovenste kleur op de scheidingston (hier dus rood) verbindt de rij tonnen van linksboven naar rechtsonder. Als het zijwater linksonder hoofdwater had geweest, dan had de scheidingsboei een groene bovenkant. Als je aan de linker of rechter kant van het water opeens de kleur van de betonning ziet veranderen is jouw voorrang dus veranderd! De rode tonnen liggen rechts van het vaarwater als je zeewaarts kijkt. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Hoofdwater Links zee Hoofd vaarwater CWO Roeiboot III De scheidingsboei geeft aan welke richting hoofdwater en welke zijwater is – dit is belangrijk voor de voorrang regels. De bovenste kleur op de scheidingston (hier dus groen) verbindt de rij tonnen van linksonder naar rechtsonder. Als je aan de linker of rechter kant van het water opeens de kleur van de betonning ziet veranderen is jouw voorrang dus veranderd! De rode tonnen liggen rechts van het vaarwater als je zeewaarts kijkt. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Geen Hoofdwater zee Geen hoofd vaarwater CWO Roeiboot III De dubbel groen-rood gestreepte scheidingston geeft aan dat alle vaarwegen gelijk zijn. Tussen de rode en de rood-witte tonnen ligt het “fietspad” waar kleine schepen ook stuurboordswal kunnen houden. Hoewel dit stuk niet voor grote schepen bedoeld is, mogen ze hier wél varen. De rode tonnen liggen rechts van het vaarwater als je zeewaarts kijkt. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Stuurboord Betonning CWO Roeiboot III Wanneer je de betonning strak aan je stuurboordzijde houd, vaar je aan … stuurboordswal en heb je dus voorrang. Het is voor kleine schepen handig om op het fietspad stuurboordwal te varen. Hoewel grote schepen nu niet meer automatisch voorrang hebben, willen ze die heel brutaal toch wel eens nemen. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Betonning op de kaart CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Kardinale betonning Noord Zuid Oost West CWO Roeiboot III

Dag en nachttekens CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

‘s Nachts en bij Mist ! CWO Roeiboot III Daarom! Verlichting is belangrijk op het water. Waar je aan land nog straatverlichting hebt, moeten wij het vaak met alleen maanlicht doen. Bij mist is het nog gevaarlijker en is een misthoorn onontbeerlijk. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Lichtvoering 112° 225° 135° 112° CWO Roeiboot III De boordlichten en het toplicht zijn ook van de zijkant goed zichtbaar terwijl het heklicht dat met opzet juist niet is. Als er een stuurboord boordlicht is, is er ook altijd een bakboord boordlicht; maar je kunt er altijd maar ééntje van zien. Er zijn regels voor de hoogte waarop de lichten, indien mogelijk, gemonteerd moeten zijn. Het precieze aantal graden dat een licht belicht is verplichte kennis (daarna weer snel vergeten). CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Segmenten 112° 135° 225° 112° CWO Roeiboot III Toplicht en heklicht belichten samen een volle 360°. De boordlichten belichten samen 225°; evenveel als het toplicht in zijn eentje. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Elk schip kleiner dan 7 m CWO Roeiboot III Stampen, stampen, stampen. Tip: simpele bootjes hebben simpele verlichting. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Hinderlijk afgemeerd schip CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Klein motorschip groter 7 m Top- en heklicht mag voor motorschepen, korter dan 7 meter, worden samengevoegd om ruimte te besparen. Vaak hebben zulke kleine boten ook geen goede watergeschermde plaats voor het heklicht. Dit geldt apart ook voor de boordlichten. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Klein zeilschip groter dan 7 m Top- en boordlichten mogen voor kleine zeilschepen, groter dan 7 meter, worden samengevoegd tot een sectorlicht om ruimte te besparen. Vaak hebben zulke kleine zeilboten ook geen goede watergeschermde plaats voor de lichten en wordt het sectorlicht op de top van de mast geplaatst. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Klein gesleept schip CWO Roeiboot III Toch handig voor als je vlak achter een motorschip denkt door te steken en er blijkt een sleep achter te hangen… Wees zuinig op je leden en zet ze in het zonnetje. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Groot gesleept schip (laatste) CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Groot Motorschip CWO Roeiboot III Dé basisverlichting voor motorschepen groter dan 7 meter. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Groot Zeilschip CWO Roeiboot III Het verschil met een groot motorschip is de twee rondomschijnende lichten in rood boven groen. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Grote sleper CWO Roeiboot III Het verschil met een gewoon groot motorschip is het dubbele toplicht. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Beperkt varende Veerpont Deze veerpont ligt met een kabel o.i.d. aan de wal vast. Hoewel gevaarlijker voor diep stekende boten heeft deze vreemd genoeg minder verlichting dan een vrij varende veerpont. De verlichting is echter wél weer rondomschijnend. Het heklicht ontbreekt (hoe moet je anders met je über-bus de boot oprijden?). CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Vrij varende Veerpont CWO Roeiboot III Net als de beperkt varende veerpont, maar dan met boordverlichting. Sommige veerponten kunnen twee kanten op vooruit varen en hebben dus dubbele boordlichten waarvan er telkens maar één set aanstaat. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Lichten op de boeg Elk schip kleiner 7 m Klein gesleept schip Voor anker liggend klein schip Klein motorschip groter dan 7 m Groot motorschip Het moeilijker maar wel meer naar de praktijk gericht. Je ziet enkel de kleur van de lichten. Net als in de praktijk zijn er geen hints of het om boordverlichting of rondomschijnende verlichting gaat. WYSIWYG! Aandachtspunten: de hoogte van een licht. De plaats ten opzichte van andere lichten. Typische vragen Komt het schip op je af of vaart het van je weg? Zie je de stuurboord- of bakboordzijde? Welk soort schip zou dit ook kunnen zijn? In welke situatie zou dit de verlichting voor een …schip zijn? CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Lichten op de boeg Groot zeilschip Veerpont CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Lichten op de spiegel Elk varend schip behalve: Groot zeilschip Veerpont Grote sleper Laatst in een sleep Laatste schip in een sleep CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Lichten op de spiegel Groot zeilschip Veerpont CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Lichten op stuurboord Elk schip kleiner 7 m Klein gesleept schip Voor anker liggend klein schip Klein motorschip groter dan 7 m Groot motorschip CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Lichten op stuurboord Klein zeilschip groter dan 7 m Groot zeilschip CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Lichten op stuurboord Grote Sleper Veerpont CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Lichten op bakboord Elk schip kleiner 7 m Klein gesleept schip Voor anker liggend klein schip Klein motorschip groter dan 7 m Groot motorschip CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Lichten op bakboord Klein zeilschip groter dan 7 m Groot zeilschip CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Lichten op bakboord Grote sleper Veerpont CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Gevaarlijke stoffen Buiten 100 meter aanleggen Net als bij de blauwe kegels, geven blauwe lichten aan dat het schip gevaarlijke stoffen vervoert. Vaak laat het schip ook een “blijf weg” sein horen. Altijd 50 meter afstand houden CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Ankerbol & zwarte kegel Maar dan zonder de gele lijntjes natuurlijk  De bol of kegel moet in de mast, of in de zijverstaging worden gehangen. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Grote gesleepte schepen Maar dan zonder de zwarte lijntjes natuurlijk  De bol moet in de mast, of in de zijverstaging worden gehangen. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Gevaarlijke stoffen kegels 10 50 100 meter meter meter Schepen die deze kegels voeren laten ook vaak het “blijf weg” sein horen. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Beperkt passeren Wel Niet CWO Roeiboot III Deze borden zie je wel bij bagger- of werkschepen. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Beperkt passeren Geen golfslag maken Golfslag CWO Roeiboot III Deze borden zie je ook wel langs bouwwerkzaamheden langs het water (bijvoorbeeld bij een nieuwe beschoeiing of bij aanbouw van een viaduct). CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

onderwatersport CWO Roeiboot III Vrijetijdsduikers, maar ook voor professionals zoals lassers bij bruggen e.d. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Snel schip CWO Roeiboot III

Vaste bruggen en sluizen verboden aanbevolen 2-richtingen aanbevolen 1-richting CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Ophaalbruggen in bedrijf verboden aanbevolen 2-richtingen aanbevolen 1-richting CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

ophaalbruggen buiten bedrijf verboden aanbevolen 2-richtingen aanbevolen 1-richting CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Brugbediening Verboden… het is bijna zover… …je mag! CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Quiz-et? Beide brugdelen zijn vast en mag je door. Houd rechts aan. Beide brugdelen zijn vast, maar alleen de linker mag je door. Het linker brugdeel is bediend, en voor beide zijden toegankelijk. Mogelijk is het rechter brugdeel van de andere kant ook verboden. Boven: Beide brugdelen zijn vast en mag je door. Houd rechts aan. Midden: Beide brugdelen zijn vast, maar alleen de linker mag je door. De rechter is voor tegenliggers. Onder: Het linker brugdeel is bediend, en voor beide zijden toegankelijk. Mogelijk is het rechter brugdeel van de andere kant ook verboden. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

4 Hoofdstuk Vaarproblematiek Aan- en afmeren Veiligheid aan boord Gedragsregels en etiquette Vlagvoering Dagelijks onderhoud Het weer Schiemannen Soorten lijn Knopen CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

HET Weer Onweer Regen Stroming Wind CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Beaufort Schaal BFT 0: windstil CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Beaufort Schaal BFT 1-2: zwakke wind CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Beaufort Schaal BFT 3-4: matige wind CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Beaufort Schaal BFT 5-6: vrij krachtige tot krachtige wind CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Beaufort Schaal BFT 7-8: harde tot stormachtige wind CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Beaufort Schaal BFT 9-10: storm tot zware storm CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Beaufort Schaal BFT 11-12: zeer zware storm en orkaan CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Veiligheid Materiaal Controleer de boot Anker aan boord Hoosmiddelen Riemen Orde aan boord Reserve onderdelen CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Veiligheid Persoonlijke veiligheid Een goed redding- of zwemvest Warme en droge kleding Schoeisel met goed profiel Bescherming tegen de zon CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Veiligheid Redding- en zwemvesten. CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans

Boek Gedragsregels Vlagvoering Vaarproblematiek Reven Aan- en afmeren Dagelijks onderhoud Schiemannen Soorten lijn Knopen CWO Roeiboot III CWO Kielboot III - © Ivo van der Lans