Arbeidsmarkt: het geheel van vraag en aanbod van arbeid De arbeidsmarkt is een abstracte markt (géén aanwijsbare plek). De Albert Cuypmarkt in Amsterdam is een concrete markt (vragers en aanbieders komen bij elkaar op een aanwijsbare plaats) Vraag naar arbeid bestaat uit: werknemers + zelfstandigen + vacatures Aanbod van arbeid bestaat uit: werknemers + zelfstandigen + werklozen

CAO: een collectieve arbeidsovereenkomst afgesloten door werkgeversbonden en werknemersbonden (vakbonden). Loon. Normale arbeidstijd. Vakantieregelingen. Reiskostenvergoedingen etc. Lid worden van een vakbond????? Het gevangenendilemma! Werknemers hebben een financiële prikkel om geen lid te worden van een vakbond en mee te liften. Als niemand lid wordt, komt er geen vakbond en dat is nadelig voor de werknemers.

Nederland kent een progressief belastingsysteem d.w.z. naarmate je meer verdient moet je procentueel (relatief, in verhouding) meer belasting betalen over je inkomen. Dit werkt inkomensnivellerend!!! De verhouding tussen hoge en lage inkomens wordt kleiner.

Berekening loonheffing! Bruto-inkomen  Stel € Je trekt de aftrekposten hier vanaf. Hierover hoef je geen belasting te betalen. (Aftrekposten zijn bijvoorbeeld rente over je hypotheek, reisaftrek openbaar vervoer, giften etc.) Stel € Er zijn ook bijtellingen: bijv. auto van de zaak, huurwaardeforfait etc. Stel € Bruto-inkomen € aftrekposten € bijtellingen € Belastbaar inkomen €  hiermee ga je naar de schijven toe.

schijven schijflengte percentage 1 e schijf € 0 t/m € € ,45% 2 e schijf € t/m € € ,95% 3 e schijf € t/m € € ,0% 4 e schijf € en meer 52,0% Over de 1 e en de 2 e schijf wordt belasting en premie volksverzekeringen gecombineerd (31,15% is premie volksverzekeringen). Belastbaar inkomen € e schijf - € (0,3345 x € = ) € € e schijf - € (0,4195 x € = ) € € e schijf - € (0,42 x € =) € € e schijf - € ( 0,52 x € ) = € € 0

€ € € € = € Nu moet je nog de heffingskortingen eraf halen. Iedereen heeft een algemene heffingskorting van € 1.987; Daarnaast heb je nog een arbeidskorting van € 1.489, een een- ouderkorting van € etc. Stel het gaat om een gehuwd iemand die werkt, dan heeft deze recht op de algemene heffingskorting en de arbeidskorting; Dus te betalen aan de fiscus: € € € = €

te betalen belasting Gemiddeld belastingtarief = x 100% bruto inkomen € = x 100% = 32,4% € Marginaal belastingtarief = het belastingtarief over je laatstverdiende euro