Financiering van plattelandsgemeenten Wat zijn de vooruitzichten?

Middelen Huidige financiële situatie

VVSG - Vlaamse plattelandsgemeenten VVSG: in het buitengebied, weinig inwoners, uitgestrekt, veel open ruimte, zwakkere financiële basis

VVSG - Waar halen gemeenten hun middelen? 1.Basisfinanciering 2.Subsidies

VVSG - 1. Basisfinanciering Middelen uit: fiscaliteit (51%) fondsen (35.6%) eigen inkomsten (intresten, dividenden, retributies,…) (13.4%) Vrij te besteden voor: reguliere uitgaven investeringen

VVSG Fiscaliteit Gemeenten heffen belastingen: -Opcentiemen op onroerende voorheffing (44.3%) >> bovenop onroerende voorheffing Vlaams Gewest: belasting op kadastraal inkomen van een onroerend goed -Aanvullende personenbelasting (38.9 %) >> aanvullend op de personenbelasting van de federale overheid >> inkomens -Eigen belastingen (16.8%) >> v.b. op tweede verblijven, drijfkracht,…

VVSG - Fiscale rijkdom

VVSG - Fiscale rijkdom

VVSG - Aanslagvoeten Baarle-Hertog Maasmechelen Alveringem Heuvelland Lo-Reninge Hamont-Achel Kinrooi61350 Ravels Voeren Mesen91900 Gingelom81650 Lierde Zwalm Heers Houthulst Wervik82000 Sint-Amands Oudenburg81900 Koekelare71700 Vlaams gemiddelde: OOV = 1345 APB = 7.17 %

VVSG - Plattelandsgemeenten hebben: lagere belastingsbasis hogere aanslagvoeten >> verbetering is moeilijk indien men open ruimte wil behouden

VVSG Gemeentefonds Moet ongelijkheid tussen gemeenten corrigeren Toelage op basis van volgende parameters: -centrumfunctie -fiscale armoede (op basis van KI en personenbelasting) -oppervlakte van de open ruimte -sociale maatstaven Grootste stijgers sinds 2003 zijn enkele kleine landelijke gemeenten: Lo-Reninge (+109,1%), Zuienkerke (+104,2%), Alveringem (+97,25%), Herstappe (+91,5%) en Voeren (+84,1%)

VVSG Gemeentefonds Maar… Verhaal van centen en procenten… Het gemeentefonds is te klein >> Wordt de komende tijd niet herbekeken Parameters herbekijken >> Bijkomende herverdeling kan slechts na verhoging

VVSG - De huidige financiering van de gemeenten werkt onvoldoende corrigerend voor gemeenten die beschikken over veel open ruimte. De financiële stimuli die de gemeenten vandaag ontvangen, moedigen juist aan om de open ruimte niet te vrijwaren. Vaststelling basisfinanciering

VVSG - 2. Subsidies Gemeenten ontvangen subsidies van de hogere overheid: Voor bepaalde opdrachten of als ze tot bepaalde groep behoren >> politie, onderwijs, riolering, milieu, cultuur, bibliotheek, jeugd, sport… >> PDPO en Leader, EFRO, Interreg… Vaak ervaren als ‘lange lijdensweg’: Inzicht verwerven Planlast Is het sop de kool waard? Niet vrij te besteden … Matteüseffect?

Opdrachten Huidige financiële situatie

VVSG - Opdrachten plattelandsgemeenten Zelfde opdrachten want zelfde verwachtingen Specifieke opdrachten: -behoud en onderhoud open ruimte -onderhoud landbouwwegen -waterzuivering in dun bevolkte gebieden -leefbaarheid >> Investeren is noodzakelijk

VVSG - Landbouwwegen Aandeel landbouwweg in lokale wegennet: Nevele 93% Sint-Laureins 87% Nieuwe eisen landbouwverkeer, recreatie en toerisme Sluipverkeer Nieuwe economische bedrijvigheden Onderhoudskosten tegen 2% nieuwbouwwaarde (excl. riolen)

VVSG - Waterzuivering Kostenplaatje bouwkundig beheer Vuistregel: 2% van de nieuwwaarde van het ontworpen (= toekomstig) net 1,33% voor afschrijving van het rioolnet op 75 jaar 0,67% voor onderhoud, onderzoek en renovatie enkel rioolkost (totale kost gescheiden systeem) en wegherstel, geen opwaardering wegenis, nutsleidingen,… 2% x 825 €/m = 16,5 €/m Minimale jaarlijkse investering = 16,5 € per m gerioleerde en te rioleren weg

VVSG - Gemeente# inwLengte weg (km) 1 Rio- graad (%) Kosten bouwkundig beheer (milj €/j) 2 Kosten uitbreiding stelsel (milj €/j) 3 Inkomsten saneringsbij dr en saneringsve rg 2009 (milj €/j) 4 Inkomsten gewone dienst 2008 (milj €) Kosten bouwkundig beheer / inkomsten gewone dienst (%) 5 Alveringem (36 m/inw) / / /28 Galmaarden (13 m/inw) / / /17 Kaprijke (15 m/inw) / / /20 Kinrooi (17 m/inw) / / /18 Lierde (12 m/inw) / / /25 Merksplas (17 m/inw) / / /16.8 Riemst (19 m/inw) / / /14 Opm: alle cijfers zijn grove inschattingen te verfijnen door de gemeente 1 Inschatting obv query op streetnet door Aquafin. 2 2% huidig net/toekomstig net (kost riolen en wegherstel, excl. opwaardering weg) 3 Annuïteit van een lening (30 jaar, 4.5%) voor de totale kostprijs ingeschat obv zoneringsplannen – (kost riolen excl. wegherstel) 4 Inschatting obv werkelijk tarief 2009/maximaal tarief m³/inw/j x # inw x tarief (€/m³) 5 Verhouding kosten bouwkundig beheer huidige/toekomstige rioolnet tov totale inkomsten gewone dienst

VVSG - Waterzuivering Rioleringsgraad varieert (laag tot hoog) Inkomsten drinkwaterfactuur onvoldoende Beheer en vervanging (75 jaar) huidig rioolnet = 5 à 18 % totale inkomsten gewone dienst Beheer en vervanging (75 jaar) toekomstig rioolnet = 16 à 28 % totale inkomsten gewone dienst

VVSG - Middelen Basisfinanciering: onvoldoende stimulans voor behoud open ruimte Subsidies: vaak niet op maat Opdrachten Onderfinanciering van bepaalde opdrachten Moeilijk om inspanningen vol te houden Conclusie huidige financiële situatie

Oprichting plattelandsfonds Vooruitzichten

Beleidsnota plattelandsbeleid ‘Het Vlaamse Platteland vaart wel bij de verhoogde bestuurskracht van de lokale besturen’ ‘Het Regeerakkoord stelt een plattelandsfonds voor als projectmatig fonds dat in bijkomende middelen voorziet zodat de plattelandsgemeenten hun bijkomende taken kunnen blijven vervullen.’ ‘Met een decretaal ondersteund Plattelandsfonds wordt het onevenwicht tussen de taken en de financiële middelen van plattelandsgemeenten bijgestuurd/afgezwakt.’

VVSG - Uitgangspunten Beleidsnota Plattelandsfonds: -Projectmatig -Bijkomende middelen voor bijkomende taken -Plattelandsgemeenten – en regio’s die over weinig financiële- en bestuurskracht beschikken en engagement opnemen -Hefboom voor samenwerking, kwaliteit in de leefomgeving, lokale dynamiek -Projecten met grote voorbeeldwaarde en hoge meerwaarde

VVSG - Nog veel vraagtekens Niet beantwoorde vragen: -Hoeveel middelen? -Welke gemeenten of regio’s? -Procedure? -Inhoud projecten? -Periode?

VVSG - het gebrek aan capaciteit (personeel en middelen) verhelpen katalysator zijn voor lokaal plattelandsbeleid Als het voorziet in een structurele financiële ondersteuning, zonder bijkomende randvoorwaarden (i.k.v. bestedingen, rapportering,…) Het plattelandsfonds kan:

VVSG - De VVSG pleit voor… Structurele financiering In de eerste plaats voor een selecte groep plattelandsgemeenten met ernstige problemen (20-40 tal) Voldoende middelen Evaluatie na de periode met korte rapportering

Bedankt voor uw aandacht