Lokaal preventiebeleid autocriminaliteit Week van de Integrale Veiligheid 06/06/12 Sandra Rottiers – preventieambtenaar – Stad Gent

Situering Lokale Preventie en Veiligheid Dienst: Lokale Preventie en Veiligheid (Departement Strategie en Coördinatie) Politiek bevoegd: burgemeester (Daniël Termont) Leidinggevende : preventieambtenaar (Sandra Rottiers) Opdracht: ontwikkelen en regisseren van het Geïntegreerd Lokaal Criminaliteitspreventiebeleid: 1. Beleidsadviserend 2. Coördinatie Strategisch Veiligheids- en Preventieplan en GAM-convenant 3. Geïntegreerde probleemaanpak

Lokale Preventie en Veiligheid (vervolg) 1. Beleidsadviserend lokaal integraal veiligheidsplan advies n.a.v. vragen/problemen/klachten/actualiteit netwerk: preventieraad / stuurgroep bestuurlijke criminaliteitspreventie / werkgroepen 2. Coördinatie Strategisch Veiligheids- en Preventieplan en GAM-convenant Inhoudelijk: opmaak, opvolging projecten, evaluatie en bijsturing, onderhandelingen Administratief: financieel/personeel, lokaal/federaal 3. Geïntegreerde probleemaanpak Thematisch, buurtgebonden of doelgroepgericht Driesporenbeleid: preventie-curatie-repressie Aandacht voor (potentieel) slachtoffer-dader-situatie

Werkgroep Autocriminaliteit Start: 1995 Voorzitter: preventieambtenaar Kernleden: > Preventiecel Lokale Politie > LRD Autocriminaliteit (tot 2002 politie én rijkswacht) > Gemeenschapswacht > Directie Lokale Integrale Veiligheid Ad hoc leden: > Stedelijk Parkeerbedrijf > Stedenbouw en Groendienst Frequentie: > aanvankelijk: 8 à 10 /jaar > sinds 2005: 3/jaar Geïntegreerde aanpak: > door verschillende diensten, > preventief/curatief/repressief (driesporenbeleid!), > t.a.v. slachtoffer/dader/situatie

Typering autodiefstallen in Gent Streefcijfer start werkgroep 1995: max. 1,5/dag 2000: 1,09/dag (=397) > 2011: 0,43/dag (=158, incl. 31 pogingen) Modus operandi: vnl. ruitverbrijzeling + duisternis Type auto: vnl. oudere wagens; VW (1/5), Ford, Mercedes Pleegplaats: verspreid Aangiftebereidheid: ong. 95% Terugvind%: 80% in hetzelfde jaar; vnl. oudere wagens gebruiksdiefstal (nieuwe niet: onderdelencircuit) Geen probleem van car- of homejackings in Gent (wel garagediefstal)

Typering autokraken in Gent Streefcijfer start werkgroep 1995: max. 8/dag > 2000: 6,72/dag (= 2.453) > 2010: 4,16/dag (=1.518, incl 375 pogingen) > 2011: 6,17/dag (=2.251, incl 444 pogingen)! Buit: hifi > gsm/smartphone > laptop/tablets > GPS; boorddocu Modus operandi: ruitverbrijzeling + portierslotbraak; Slachtoffers: vnl. niet-Gentenaars die overdag kort parkeren Type auto: Volkswagen (1/4) + Franse merken (1/5) Daders/Pleegplaats: individuele daders: vrij verspreid; bendes: pieken in bepaalde buurten (o.a.zuid) Aangiftebereidheid: ong. 1/3

Globale aanpak Preventie: - sensibilisering van (potentiële) slachtoffers via flyers, gadgets, borden, pers, demostand,… algemeen (voltallige bevolking) of specifiek (gerichte doelgroep of plaats) - ontrading van (potentiële) daders door verhoogd toezicht - situationele preventie Repressie: LRD Autocriminaliteit

Praktijkvoorbeelden Vb. 1: Sensibiliseringsborden, stickers en flyers ‘Geen buit, geen dief’ Vb. 2: Geïntegreerde aanpak pleegplaats Okapiparking Vb. 3: Checklist ondergrondse parkeergarages met openbaar karakter

Praktijkvoorbeeld 1: sensibilisatie ‘Geen buit, geen dief’ Probleem: sensibiliseren enkel via flyers > niet-efficiënt Idee: gerichter sensibiliseren: afgestemd op plaats, tijdstip en doelgroep proefsituatie: 6 borden op hot-spot Kantienberg > effectief daling aantal feiten 200 borden, 70x70cm, 4-kleuren (opvallend groen), cartoon autodiefje, slogan ‘geen buit, geen dief’, 200 ex. Locaties: hot-spots > parkings > invalswegen; voortdurend evalueren en bijsturen (gewoontevorming; gewijzigde parkeer-/verkeersituatie; nieuwe pleegplaatsen; manifestaties met veel volk)

Borden en flyers ‘Geen buit, geen dief’

Resultaat: - meting in 2002 van voertuigen: - beveiligingsgedrag in straten mét bord 2% beter dan in straten zonder bord (gemiddeld 5,8% voertuigen met waardevolle voorwerpen) - automobilist beschouwt klein geld/sigaretten/kledij/ voedsel… niét als waardevol; dader wel : slachtoffers vnl. niet-Gentenaars die kort parkeren - Veel belangstelling uit andere gemeenten Actualisering n.a.v. stijging autokraken met GPS-buit: ‘Voorkom diefstal, verwijder GPS’ (20 ex.) Her-Evaluatie 2010/2011: duidelijk effect gedurende enkele weken na plaatsing > daarna gewenning > vnl. zinvol voor occasionele parkeerders/bezoekers/niet-Gentenaars

‘Geen buit, geen dief’

Bestickering alle parkeerautomaten

Flyers ‘Geen buit, geen dief’ Flyering : > massaal aan ingangswegen en parkings ( en!) > gericht in hot-spot-buurten (nav gesignaleerde feiten) Regelmatig actualiseren: > start : ‘geen buit, geen dief’ > 2007 : ‘voorkom diefstal, verwijder GPS’ + info over car-pass > 2010: ‘verwijder waardevolle voorwerpen’ + info blue-tooth/wifi + gps-houder > 2012 : toename aantal autokraken > sensibilisatie versterken > nieuw ontwerp flyer + borden + bestickering parkeerautomaten Persbelangstelling > n.a.v. feiten met nieuwswaarde > ook preventietips meegeven aan pers

flyers

Flyers

Praktijkvoorbeeld 2 Geïntegreerde aanpak Okapiparking Probleem: Okapiparking is hot-spot autocriminaliteit (+ o.a. ook aanranding, dealen, druggebruik) Situering: 80-tal parkeerplaatsen; onder oprit autostrade (Zuid); hoge struiken; open loods zwervers/drug- gebruikers; tags; zwakke verlichting; afval; wildplassen; slordig parkeergedrag; hoog onveiligheidsgevoel omwonenden/ passanten/gebruikers Doel: daders ontraden door toename controle Verhoogd toezicht door politie (zowel wijkpolitie als recherche; ook ‘s nachts) en gemeenschapswacht (overdag) Sociale controle verhogen door herinrichting parking

Geïntegreerde aanpak Okapiparking (vervolg) Situationele preventie: herinrichting parking (veiligheidsgevoel parkeerders en passanten; zichtbaarheid omwonenden): o.a. - snoeien groen + kijkgaten - dichtmaken loods - afvalkorven + veegfrequentie - meer en heldere verlichting - verharden looppaden passanten (aansluiting tramhalte) - kunstzinnige graffiti (graffiti-jam) - verwijderen wildplak - sensibilisatieborden autokraak - toename afgelijnde parkeerplaatsen Partners: politie, gemeenschapswacht, stedenbouw, groendienst, technische dienst wegen, lokale preventie, IVAGO, Vlaams Gewest Vergt veel overleg, middelen en geduld: realisatietijd 3 jaar Resultaat: daling feiten; verhoging gebruik en veiligheidsgevoel; diensten ook bij andere bovengrondse parkings oog voor situationele preventie

Geïntegreerde aanpak Okapiparking (vervolg)

Praktijkvoorbeeld 3 Checklist ondergrondse parkeergarages Probleem: onveiligheidsgevoel (vrouwelijke) gebruikers vs. Beperkte feiten Doel: toename objectieve en subjectieve veiligheid dmv organisatorische, technische en bouwfysische ingrepen: advies a.d.h.v. checklist Checklist luik sociale veiligheid - verlichting: parkeerplaatsen, lift, betaalautomaat,… - constructie: belemmerd doorzicht dr zuilen, dode hoeken, deuren,… - verkeerscirculatie: autoverkeer, identificatie parkeerplaats, bewegwijzering voetgangers, grondplan… - veiligheidstoezicht: camera-observatie/-registratie, bereikbaar personeel, herkenbaarheid alarmeringsmogelijkheden,… - divers: muziek, netheid, mindervaliden, brandpreventie,…

Ondergrondse parkeergarages (vervolg) Checklist luik parkeercomfort: - parkeervakken: breedte, hinderlijke zuilen, plafondhoogte,… - toegankelijkheid: doorrijhoogte, trappen, liften,… - informatie: openingstijden, aantal vrije plaatsen,… - divers: betaalautomaten, toiletten,… Probleem: aanpassingen vergen grote investering Idee: motiveren door invoering kwaliteitslabel, maar… beloofde invoering kwaliteitslabel op federaal niveau werd niet gerealiseerd

Ondergrondse parkeergarages (vervolg) Resultaat: > onze checklist is inspiratiebron voor federaal ontwikkeld ‘draaiboek beveiliging parkings’ (2010) voor technopreventief adviseurs > meeste Gentse parkeergarages hebben adviezen opgevolgd en werken doorgevoerd na herhaaldelijk aandringen vanuit werkgroep o.b.v. geïnventariseerde tekorten (vb parking Vrijdagsmarkt)

Ondergrondse parking Vrijdagsmarkt (vervolg)

Sandra Rottiers – preventieambtenaar Lokale Preventie en Veiligheid Departement Strategie en Coördinatie postadres: Botermarkt 1 – 9000 Gent bezoekadresAC Portus: Keizer Karelstr Gent (09)