Welke voedingsmiddelen zijn verantwoordelijk voor het stijgen van de suiker in uw bloed?

INHOUD Wat Kh Soorten Kh Indeling Kh Vertering Kh Glycemische index Opnamesnelheid Voedingsdriehoek Welke voedingsmiddelen doen de suiker in uw bloed stijgen Hoeveel stijgt uw suiker Koolhydraatruilwaarden

Wat zijn koolhydraten Suikers Gluciden: Frans Carbohydrates : Engels Zorgen voor energie 1 g Kh = 4 kcal = 16.8 kjoules 1 kcal = 4.2 kjoules Spieren/ hersenen werken enkel met glucose

2. Soorten koolhydraten Alle Kh bestaan uit stukjes glucose, fructose of galactose aan mekaar Deze kleine deeltjes aan mekaar => lange ketens Lange ketens: verteren = splitsen in kleine moleculen : dus omvorming tot glucose Verteren niet: voedingsvezels

3. Indeling koolhydraten Monosachariden: 1stukjes suiker Glucose Fructose Galactose Disachariden: 2 Saccharose Lactose Maltose Oligosachariden: 3-9 Polysachariden: 10 en meer Verteerbare: geven calorieên Niet verteerbare: geen calorieën

Monosacchariden Glucose: = dextrose=druivensuiker Elementairste vorm = kleinste vorm Belangrijkste brandstof 1 g levert 4 kcal doorheen de maagwand rechtstreeks in de bloedvaten = snelle suiker => snelle oplossing van een hypo Voorkomen: zoet vruchten en honing

Fructose = vruchtensuiker = levulose Zoet effect, iets meer dan gewone suiker Bijna dezelfde structuur als glucose 1 deeltje Toch moet er een omvorming gebeuren tot glucose: trage suiker 1 g Kh = 4 kcal Voorkomen : in honing, fruit en groenten

Galactose Voorkomen: in melkproducten en suikerbieten Minder zoet dan glucose

Disachariden Sacharose Tafelsuiker, rietsuiker, bietsuiker Bestaat uit 1 deeltje glucose = 1 deeltje fructose

Lactose Melksuiker 2 stukjes aan mekaar: glucose en galactose Voorkomen: melkproducten

Maltose Trehalose 2 stukjes glucose

Oligosachariden Bestaan uit 3 tot 9 moleculen aan mekaar Soorten: Maltodextrine Raffinose Fructo-oligosachariden

Polysachariden Verteerbare koolhydraten: Bestaan uit honderden tot duizenden klein stukjes aan mekaar Vormen een belangrijk deel v.d. Kh in onze voeding Voorbeelden: Zetmeel: aaneenschakeling van glucose (amylose, amylopectine) Vb in aardappelen, rijst, granen, maïs Glycogeen: stapelvorm van glucose

Niet verteerbare koolhydraten: voedingsvezels Cellulose en pectine Beide kunnen we niet afbreken omdat we het nodige enzym missen niet verteerbaar Geen invloed op het suikergehalte in ons bloed Brengen nauwelijks calorieën aan Vertragen de opname van de suikers en cholesterol Geven een verzadigingsgevoel: sneller stoppen met eten Voorkomen: volkorenproducten, groenten en fruit

4. Vertering van de suikers Spijsverteringssappen In de mond: amylase In de pancreas In de dunne darm Glucose : spieren, hersenen, nieren, … Fructose => lever => glucose Galactose => lever => glucose

5. Glycemische index Sommige Kh worden sneller, andere Kh worden trager opgenomen Men vergelijkt de snelheid van opname van de suikers van een bepaald voedingsmiddel met de snelheid van opname met zuiver glucose Glycemische index van glucose = 100

Glycemische index Hoge GI > 70 Gemiddelde GI 55 - 70 Lage GI < 70

6.Opnamesnelheid Is afhankelijk van De koolhydraatsamenstelling:polysachariden/structuur De deeltjesgrootte: kleine stukjes voeding worden sneller verteerd dan grote stukjes. Vb aardappelpuree  volledige aardappel Productieproces, evenals de temperatuur bij verhitting: koken en bakken breken reeds het zetmeel af = > snellere opname Bewaren op lage temperatuur: niet verteerbare Kh stijgen vb koude aardappel  warme aardappel Bepaalde reacties bij de bereiding van VDM: maillard-reactie: Frans brood => hogere GI den gewoon huishoudbrood

Snelheid van de maaglediging: Verschilt van persoon tot persoon Wordt beïnvloed door de bloedsuikerconcentratie Gebeurt sneller als de bloedsuiker laag is Het lichaam wil zo snel mogelijk de suikerconcentratie in het bloed verhogen Sporten na de maaltijd: vertraagt de maaglediging omdat het bloed vnl naar de spieren gaat, en minder naar maag en darmen Bij gastroparese: (neuropathie = aantasting van de zenuwen van de maag ) tragere lediging van de maag

In de praktijk: We eten nooit een voedingsmiddel alleen We nemen steeds een maaltijd Eiwitten, vezels en vetten vertragen de maaglediging GI wordt dus verlaagd Zout versnelt de suikeropname uit de voeding Drinken bij de maaltijd versnelt de suikeropname Rekening houden met GI is niet slecht maar niet reëel

Factoren die de suikeropname bevorderen Factoren die de suikeropname vertragen Temperatuur verhoging (koken,…) In kleine stukjes snijden Grondig kauwen Drinken bij de maaltijd Zout bijvoegen Lage bloedsuiker-concentratie Afkoeling van de voedingsmiddelen Tegelijkertijd vezels, vetten of eiwitten eten Sporten na de maaltijd gastroparese

Eten volgend de principes van de voedingsdriehoek

7. Eten volgend de principes van de voedingsdriehoek Trage koolhydraten: vezels, niet verteerbare vezels, grote hoeveelheid Graanproducten: volkoren Aardappelen: Groenten Fruit Vermijden van veel vetten Restgroep : snelle suikers: snoep, frisdranken, gebak, geraffineerde producten, alcohol

8. Welke voedingsmiddelen doen het suikergehalte in uw bloed stijgen?

Graanproducten Aanbevolen Te mijden Bij voorkeur: volkorenproducten Alle soorten bloem: Tarwebloem, roggebloem, haverbloem, maïsbloem Tarwekorrels (Ebly) Havermout Alle soorten brood: pistolets, stokbrood, beschuiten, craquotten, zweedse broodjes,ongesuikerde sandwich, peperkoek Alle soorten degen: Pizzadeeg Witte broodsoorten Vette broodsoorten: croissants, boterkoek, chocoladekoek, koffiekoeken, gesuikerde sandwich Kruimeldeeg, bladerdeeg, brokkeldeeg

Aanbevolen Te mijden Bij voorkeur volkorenproducten: Alle soorten deegwaren: Macaroni, spaghetti, tagliatelli, macaroni, spirelli, Couscous, taboulé Rijst, rijstwafels, rice crispies Rijstpap en rijstpudding zonder suiker Aardappelen: gekookt, in de pel, natuur, in de oven, puree Aardapelzetmeel Vanillepoeder Alle soorten cornflakes Muësli Alle soorten koekjes, gebak en taart, ook deze zonder toegevoegde suiker Pannenkoeken, wafels, oliebollen, beignets Witte deegwaren: vermicelli, tapioca Gevulde deegwaren: ravioli, canneloni, lasagne Witte rijst, rijstpudding met suiker Gebakken aardappelen, frieten, kroketten, chips Instant puddingpoeder Cruësli

Groenten Aanbevolen Te mijden De meeste groenten bevatten weinig of geen koolhydraten en mogen onbeperkt gebruikt worden Alle soorten peulvruchten: erwten, witte bonen, kapucijnen, bruine bonen Rode bier Pompoen Maïs, popcorn (liefst zonder zout) Groenten met witte saus Popcorn met suiker

Fruit Aanbevolen Te mijden Rabarber, citroen en limoen zijn vrij toegelaten ALLE soorten fruit bevat suiker: Vers Diepvries Fruit uit blik op eigen sap ALLE fruitsappen: OOK deze zonder toegevoegde suiker Indien fruit gegeten wordt i.p.v. groenten moet men rekening houden met de hoeveelheid aangebrachte Kh Appelmoes zonder toegevoegde suiker Ananas, peren, perziken op eigen sap Fruit in diepvries waaraan suiker toegevoegd is Fruit uit blik op siroop, lichte siroop Fruitsappen met toegevoegde suiker Druivensap Appelmoes met toegevoegde suiker Ananas, peren en perziken op siroop

Fruitlijst FRUITLIJST 1 stuk fruit komt overeen met de volgende hoeveelheden schoongemaakt vers fruit: = 300 g veenbessen = 250 g aardbei, stekelbessen, rode bessen, watermeloen = 200 g bosbessen, braambessen, clementines, frambozen, guave, sterfruit (carambole), zwarte bessen = 125 g abrikozen, appel, kaki, kiwi, mandarijn, meloen, morellen, nectarine, passievrucht, peer, perzik, pomelo, pompelmoes, pruimen, sinaasappel, tangerine, witte, blauwe en kruisbessen = 100 g verse ananas (3 schijfjes op eigen sap), cavaillon (1/4), kersen, papaja, tamarillo, ananaskers = 75 g kumquat, mango (= ¼), lychee, verse vijgen = 70 g granaatappel = 65 g sharon = ½ banaan = 10 druifjes gebruik evenveel van fruit opgelegd in eigen sap vrij gebruik van citroen, limoen en rabarber

Melk en melkproducten Aanbevolen Te mijden Halfvolle en magere melk Magere yoghurt en drinkyoghurt zonder toegevoegde suiker Magere platte kaas ( met of zonder fruit) zonder toegevoegde suiker Karnemelk Sojamelk Chocomelk zonder toegevoegde suiker (zowel gewone melk als met sojamelk) Zelf bereide milkshake zonder toegevoegde suiker zelfbereide pudding ( met melk of sojamelk) zonder toegevoegde suiker Pap (met bloem, havermout of rijst) zonder toegevoegde suiker Volle melk en melkproducten Volle yoghurt en drinkyoghurt, met suiker Platte kaas met ( fruit en ) suiker Volle platte kaas Karnemelkdrinks Chocomelk met suiker Milkshake Alle bereidingen met sojamelk (deze zijn met suiker) Alle soorten pap

9.Hoeveel stijgt de suiker in uw bloed? Afhankelijk van: Het voedingsmiddel zelf: bevat het veel of weinig Kh De hoeveelheid die u ervan eet

10. KOOLHYDRAATRUILWAARDEN Per voedingsmiddelen wordt aangegeven hoeveel Kh er aanwezig zijn Porties aangeven Per portie voedingsmiddel = 12.5 g koolhydraten Internationaal Koolhydraatruilwaarden= brood eenheden= koolhydraatporties = broodwaarden

Dit onderwerp wordt uitvoerig belicht in een volgende sessie Ik hoop u terug te zien Op: Kaarten van sweetbee: Informatiebrochure omtrent diabetes Voedingsatlas Folders, brochures, stalen Af te halen in Bond Moyson burelen

Hartelijk dank voor uw aandacht ! Zijn er nog vragen?