Presentatie Remedioom K. Hasaj ICT-OA

Remedioom Korte beschrijving van het programma Remedioom is een remediërend computerprogramma dat leerlingen in de lagere klassen van het voortgezet onderwijs, die problemen hebben met het spellen en lezen in een moderne vreemde taal, de helpende hand biedt. Het programma is bedoeld voor taalzwakke leerlingen, onder wie dyslectische leerlingen. Met dit programma leren zij de spelling van een basiswoordenschat van rond de 800 woorden in de vreemde taal (Engels, Duits of Frans). Ook wordt aandacht besteed aan de betekenis van de woorden. Het programma is aantrekkelijk vormgegeven en is uiterst gebruiksvriendelijk. De leerling kan er direct mee aan de slag. De docent of de RT-er kan het programma ook instellen op de wensen en behoeften van een individuele leerling.

De leerstofinhoud van het programma Basiswoordenschat Het programma bevat een basiswoordenschat van ruim 800 woorden. Remedioom is bij elke leergang te gebruiken, omdat de keuze van de woorden die in Remedioom geoefend worden, gebaseerd is op een inventaris van de woorden uit de leergangen die op dit moment in de brugklas in gebruik zijn. Er is een onderscheid aangehouden tussen: woorden die zowel in de (i)vbo-versies als in vbo/mavo-versies van de leergangen voorkomen: in het programma aangeduid als niveau 1; de woorden uit niveau 1, vermeerderd met de woorden uit de mhv-versies van de leergangen: in het programma aangeduid als niveau 2. Dit niveau bevat als geheel dus meer woorden dan niveau 1.

Spellingsysteem Het programma is gebaseerd op de spellingsystematiek zoals ontwikkeld in Van Berkel (1999). Deze spellingsystematiek helpt taalzwakke leerlingen de spelling van een basiswoordenschat in een vreemde taal onder de knie te krijgen. Het in Remedioom gebruikte systeem gaat uit van vier spellingcategorieën. Basisspellingen. Hierbij gaat het om klanken die altijd of heel vaak met de betreffende schrijfwijze gespeld worden. Een voorbeeld is de spelling a in cat. Deze klank wordt altijd met de letter a gespeld. Regelspellingen. Spellingen die op basis van de context in het woord te beregelen zijn. Een voorbeeld van een regel is de medeklinkerverdubbeling in een woord als "granny"  

Inprentspellingen. Schrijfwijzen die weinig frequent zijn en niet te beregelen zijn en kunnen alleen door inprenten geleerd worden. Opbouwspellingen. Schrijfwijzen die samenhangen met de grondvorm van het woord, zoals de voor- achtervoegsels. Elke spellingen heeft een eigen kleur. De basisspellingen zijn groen, de regelspellingen zijn geel, de inprentspellingen zijn rood en de opbouwspellingen zijn blauw.

Elke spelling bestaat uit een aantal clusters waarin minimaal drie en maximaal zes schrijfwijzen geoefend worden. Door het gebruik van deze symbolen is het bovendien mogelijk de desbetreffende begrippen in de uitleg te vermijden.

Tijdens de veldtest die is uitgevoerd op het A Tijdens de veldtest die is uitgevoerd op het A. Roland Holst College in Hilversum reageerden de leerlingen zeer enthousiast op deze vormgeving. De plattegrond van de fabriek, onder de 'Waar ben ik?'-knop, maakt de structuur van het programma duidelijk. De structuur van de fabriek vertoont grote overeenkomst met de didactische opzet van het programma; de leerling gaat in het programma een aantal leerfasen doorlopen die ondergebracht zijn in de verschillende ruimtes van de fabriek. De leerling doorloopt achtereenvolgens de presentatiefase, de receptieve oefenfase, de productieve oefenfase en een evaluatie of toetsing.

Kluisjes: Bij het ontsleutelen van de codes in de kluisjesruimte gaat het om het letter voor letter inprenten van de spelling van woorden. De leerling moet hier, via een gegeven code, steeds de juiste letter van een woord intypen. Is het hele woord gevonden dan opent de locker zich en hoort de leerling het woord. Zijn alle lockers geopend dan kan de leerling verder gaan oefenen in de kleedkamer.

Kleedkamer: In de kleedkamer moet de leerling rubriceren; de leerling plaatst een aangeboden woord bij het juiste kapstokwoord. Daarbij let de leerling op de spelling en op de uitspraak van de woorden. Alle aangeboden woorden zijn op hangers afgebeeld, en aan de muur hangt de kapstok (met de kapstokwoorden) waar de hangers aangehangen moeten worden. Vandaar de relatie met de kleedkamer.

Kleedkamer: In de kleedkamer moet de leerling rubriceren; de leerling plaatst een aangeboden woord bij het juiste kapstokwoord. Daarbij let de leerling op de spelling en op de uitspraak van de woorden. Alle aangeboden woorden zijn op hangers afgebeeld, en aan de muur hangt de kapstok (met de kapstokwoorden) waar de hangers aangehangen moeten worden. Vandaar de relatie met de kleedkamer. Is dat gelukt, dan zoekt hij bij het Engelse woord het juiste kapstokwoord. Deze oefening laat de leerling ervaren dat bij het leren van woordjes het leren van de betekenis niet voldoende is. Ook de spelling verdient systematische aandacht. In deze fase hoeft de leerling nog niet zelf te schrijven; het gaat steeds alleen om het herkennen van de schrijfwijzen.

Productief oefenen in de machinekamer De productieve oefeningen zijn vormgeven in een viertal machines die in de machinekamer staan opgesteld. Flitsautomaat Schrijfmachine Zinsplitter Woordversnipperaar. Om in de machinekamer te komen, moet de leerling altijd eerst de speelhal bezocht hebben (fruitautomaat). De volgorde van de oefeningen in de machinekamer ligt niet vast. Wel is het aan te bevelen om de Woordversnipperaar als laatste te laten doen, omdat dat de enige oefening is waarbij de leerling zonder voorbeeld hele woorden moet spellen. Bij alle oefeningen die de leerling in de machinekamer kan uitvoeren, gaat het om het produceren van de spelling. Daarbij staan steeds de schrijfwijzen centraal die in het betreffende cluster aan bod zijn. Flitsautomaat De flitsautomaat presenteert de leerling een Engels woord (snelheid is instelbaar).

Schrijfmachine In de schrijfmachine moet de leerling hele woorden opschrijven. De machine vraagt hem om dat met pen en papier te doen, om de leerling de kans te geven de woorden ook zo te produceren zoals hij dat in schriftelijk werk op school zal moeten doen. Zinsplitter In de zinsplitter moet de leerling nogmaals woorden aanvullen. De woorden worden nu niet gepresenteerd als losse woorden, maar in zinsverband met de Nederlandse vertaling van het woord dat aangevuld moet worden erbij.

Woordversnipperaar De woordversnipperaar presenteert de leerling kort een Engels woord, waarna hij het gehele woord moet intypen. Bij de programmering is erop gelet dat in deze oefening geen woorden voorkomen met schrijfwijzen die de leerling in het programma nog niet is tegengekomen. De machine let er per letter die de leerling intypt op of het de goede letter is. Bij een verkeerde letter krijgt de leerling feedback.

Evaluatie of toetsing Als de leerling in het hoofdmenu kiest voor de test dan komt hij in de testruimte uit. Hier krijgt hij achter elkaar en in snel tempo 50 woorden aangeboden (auditief en visueel). Het woord dat visueel verschijnt is niet compleet: de leerling moet de letters aanvullen. Het programma Remedioom maakt een analyse van de resultaten van de leerling. Aan de hand van het totale aantal fouten per cluster geeft het programma de leerling een advies over de eventueel nog te herhalen clusters. De regels die aan dit advies ten grondslag liggen zijn in het docentenbeheerdeel in te stellen. Ook laat Remedioom de leerling zien welke woorden fout getypt zijn en wat de goede spelling is.

De leraar of remedial teacher kan de test ook gebruiken als instaptoets.

Samenvatting Het programma is uitgerust met een ‘woordenboek’ en met een ‘samenvatting’. Met de samenvatting kan de leerling van elk cluster per spellingscategorie zien en horen welke kapstokplaat en kapstokzin daarbij hoort.

Woordenboek In het woordenboek kan de leerling van alle in het programma aangeboden woorden de betekenis en spelling opzoeken (zowel van de Nederlandse woorden als de woorden in de anderen taal). Van alle Engelse woorden kan de leerling de uitspraak horen. Ook kan de leerling in het woordenboek zien en horen bij welk kapstokwoord een bepaald woord hoort.

Remedioom Docent (docentenbeheerdeel) De schoolversie van Remedioom is uitgerust met een beheerdeel: Remedioom Docent. Dit extra programma biedt de leraar en de remedial teacher de mogelijkheid om het programma gericht in te zetten bij een leerling die moeite heeft met een bepaalde spellingcategorie, of om de leerling binnen een categorie met een bepaald cluster (of meerdere clusters) te laten oefenen. Daarbij verzamelt Remedioom Docent de resultaten van de leerlingen die met het programma werken. Achteraf kan men dan deze resultaten in het docentenbeheerdeel inzien. Juist voor de remedial teacher is dit docentenbeheerdeel een onmisbaar instrument. Op basis van deze registraties zijn weer vervolgacties te plannen.

Invoeren en beheren van groepsnamen en leerlingnamen In de open-leerweg (als de leraar of remedial teacher geen instellingen heeft gemaakt via Remedioom Docent) kan de leerling zelf kiezen met welke spellingcategorie hij gaat werken en binnen deze spellingcategorie met welk cluster. De leerling kan ook kiezen voor het maken van een toets over een spellingcategorie. Overigens verzamelt het programma in deze ‘open leerwegmodus’ ook de resultaten van de leerling. Als men via Remedioom Docent bepaalde instellingen voor een leerling heeft gemaakt kan de leerling alleen kiezen uit de programmaonderdelen die men de leerling heeft toegestaan. Remedioom docent biedt in totaal de volgende mogelijkheden: Invoeren en beheren van groepsnamen en leerlingnamen Instellen van een leerweg Instellen van een beoordelingsnorm (4 mogelijkheden) Instellen van het moeilijkheidsniveau van de aan te bieden woorden (2 niveaus) Presentatie van de leerresultaten Apart activeren van de testruimte (als toets en/of instaptoets) Gedetailleerde registratie van de testresultaten (ook in termen van vorderingen t.o.v. vorige sessies) Meer informatie : http://download.cps.nl/download/remedioom.htm#(docentenbeheerdeel) CPS, Claudia Jansen, Plotterweg 30 3821 BB Amersfoort.   tel.033-4 53 43 88 / 06-55773826. e-mail: c.jansen@cps.nl K. Hasaj ICT-OA 28-05-2005