Sedimentatie: Alles kan beter CAT Sedimentatie: Alles kan beter

Waar gaat het over? Sedimentatie ESR Erythrocyte sedimentation rate Bezinkingssnelheid RBC (volbloed) [MESH] “Blood sedimentation”

Waar gaat het over? Robin Fahraeus (1888-1968)  populariteit Nog steeds nuttig?

Questions Welke indicaties zijn er nog?

Interfererende factoren Concentratie van asymmetrische moleculen Fibrinogeen Immuunglobulines Andere (in mindere mate) Aantal, vorm en rigiditeit van RBC  zeer aspecifieke test

Interferende factoren Brigden Am Fam Physisian. 1999;60:144350.

Voor / Tegen Voorstanders van de test Tegenstanders van de test “I believe that this venerable test is affected by too many factors in addition to that which we think we are measuring, to the point that its clinical usefulness is severely compromised.”

Indicaties Diagnostisch arteritis temporalis Polymyalgia rheumatica >30 mm/h in 99% Gemiddeld >90 mm/h Occasioneel normale waarden Polymyalgia rheumatica

Indicaties Monitoring Arteritis temporalis (samen met kliniek) Polymyalgia rheumatica (samen met kliniek) Rheumatoïde artritis M. Hodgkin

Indicaties ? Andere ? “Sickness index” Prognostische factor Invasieve bacteriële infectie bij kinderen PID Orthopedische chirurgie

GEEN Indicatie Identificeren van asymptomatische patiënten met een ernstige aandoening

National Guideline Clearinghouse In overeenstemming (beperkt) ESR, noch CRP als routine test bij eeen community-acquired pneumonia in children ESR = prognostische marker bij RA In overeenstemming (ruim) “Elevated ESR is an additional criterium that support a diagnosis of PID” ESR maakt deel uit van diagnostiek bij painful hip or knee arthroplasty

National Guideline Clearinghouse Niet in overeenstemming ESR maakt deel uit van routine evaluatie (irritable bowel syndrome, myocardial infarction, SLE, low back pain or sciatica, diabetic foot disorders, histoplasmosis, sexually acquired reactive arthritis, chronic pain and fatigue) ESR komt voor in kader van een opmerking Elevated ESR is a typical finding in multiple myeloma Elevated ESR is a typical finding in Dressler’s syndrome

Cochrane library 10 reviews die handelen over een behandelingsmodaliteit van RA ERS werd gebruikt als “outcome measure”

Optimaal gebruik van laboratoriumtesten? Een nieuwe arts verzoekt het laboratorium, op vrijdagavond 17u om een dringende albuminebepaling. A wise old biochemist asked Q: has a test been done previously? A: yes, one was done yesterday. Q: what was the result then? A: 42 (or whatever albumin results are) So the sample was held up to the sunset, and the wise old biochemist said: “it’s the same today, laddie, the same today.”

Optimaal gebruik van laboratoriumtesten? Summary of inappropriate test use Study Number of reports Number of tests Percent inappropriate Range Studies with implicit criteria 11 5360 56 11 - 95 General biochemistry & haematology 5 63,030 15 11 - 70 Microbiology 7 4979 46 5 - 95 Cardiac enzymes 2 843 39 38 - 96* Thyroid function 4 2490 30 17 - 55 Drug monitoring 16 2787 5 - 83 *range includes data not used for calculation of overall mean Van Walraven, Naylor, JAMA 1998 280:550-8

Hoe komen tot een meer optimaal labogebruik? Opleiding en richtlijnen Vormgeving van het aanvraagformulier Feedback over het aanvraaggedrag Computer-gebaseerde interventies Feedback en kostprijs informatie “Reminders”-herhalingsfrequentie Elektronisch medisch dossier Expertsysteem / Clinical Decision Support Systeem (CDSS) Computerized Physician Order Entry (CPOE)

Questions Welke indicaties zijn er nog? Welk effect heeft de interventie gehad? Is het effect van deze interventie blijvend?

Aanvragen voor de interventie

Interventie Verstoppen op het aanvraagformulier Niet meer via standaard aanvraagformulier Via het aanvraagformulier “speciale tests HEMATOLOGIE-COAGULATIE-IMMUNOLOGIE” Nr 3001 Informatieve tekst op intranet: Bezinkingssnelheid RBC en C-reactief proteine.

Aanvragen na interventie

CRP-aanvragen ter vergelijking

Questions Welke indicaties zijn er nog? Welk effect heeft de interventie gehad? Is het effect van deze interventie blijvend? Door wie en hoe frequent wordt ESR aangevraagd?

Top 10 aanvragende diensten ESR

Top 10 aanvragende diensten ESR + CRP

Top 10 aanvragende artsen

Top 10 aanvragende artsen

Top 10 aanvragende artsen

Herhalingsfrequentie

Kostprijs Kostprijs van een ESR / CRP bepaling in UZ GHB, Leuven Gegevens overgenomen uit de boordtabellen 4e kwartaal 2002

To Do Indien CPOE + CDDS: onmiddellijke feedback over de nog relevante indicaties Indicaties toevoegen op het aanvraagformulier