Actualiteiten VpB en andere wetenswaardigheden Prof.dr.mr. E.J.W. Heithuis

Belastingpakket 2009 en verder

Belastingpakket 2009 en verder Herinzetting € 475 miljoen groepsrentebox voor 2008: één MKB-tarief van 20% over winst tot en met € 275.000 Herinzetting groepsrenteboxgelden 2009 en 2010: voor 2009 en 2010 wederom één MKB-tarief van 20% over winst tot en met € 200.000 Willekeurige of vervroegde afschrijvingen: 50% afschrijven in 2009 en 50% in 2010 alle bedrijfsmiddelen muv woningen, bedrijfsgebouwen, grond-, weg- en waterbouwkundige werken, personenauto’s, immateriële vaste activa (w.o. software) en in cultuur gebrachte activa (bijv. bomen en vee); dus wel voor bestel- en vrachtauto’s, computers, machines en installaties zowel voor VpB- als voor IB-ondernemers

Belastingpakket 2009 Defiscalisering vermogensoverheveling woco’s Versoepelingen beleggingsregimes: VBI: voortaan ook beleggen in banktegoeden (spaarrekeningen en deposito’s) FBI: indirecte beleggingen in vastgoed Aftrekbeperking SAR’s geldt voor werknemers met loon van meer dan € 500.000 overgangsregeling voor op 1-1-2009 bestaande SAR-regelingen (Nog) geen voorstellen mbt renteaftrek

Lucratieve belangen

Wetsvoorstel Belastingheffing excessieve beloningsbestanddelen Drie maatregelen: Werkgeversheffing bij bepaalde vertrekvergoedingen (pseudo eindheffing 30%); Werkgeversheffing over de backservice bij pensioen-regelingen (pseudo eindheffing 15%); Belasten van zogenoemde lucratieve belangen. 9 september 2008 aangenomen door Tweede Kamer; thans aanhangig bij Eerste Kamer

Lucratieve belangen Kernaspecten: Heffing in box 1 als ruow tegen max. 52%; geen aftrek in VpB Over voordelen van aandelen, vorderingen en rechten en kwijtscheldingen Indien de voordelen die met deze aandelen, vorderingen of rechten worden behaald, gelet op de feiten en omstandigheden waaronder deze aandelen, vorderingen of rechten zijn verkregen, naar moet worden aangenomen mede een beloning beogen te zijn voor werkzaamheden van de belastingplichtige of een met hem verbonden persoon

Wat is een lucratief belang? Aandelen (art. 3.92b, lid 2, IB) Achtergestelde soortaandelen, indien totale geplaatste aandelenkapitaal van die soort minder is dan 10% totaal let dus op bij verschillende soorten aandelen Preferente aandelen met ten minste 15% dividend Waakzaamheid geboden bij bedrijfsopvolgingen!

Wat is een lucratief belang? Vorderingen (art. 3.92b, lid 3, IB) Rendement op enigszins belangrijke mate afhankelijk van managementdoeleinden of aandeelhoudersdoeleinden, zoals: winst, omzet, kostenvermindering, aantrekken van financieringsbronnen, gereed maken voor verkoop/overname onderneming of onderdeel daarvan, aankopen/overnemen van ondernemingen of onderdelen daarvan, of die in enigszins belangrijke mate in waarde vermeerderen bij verkoop/overname onderneming of wijziging belang in onderneming

Wat is een lucratief belang? Rechten (art. 3.92b, lid 4, IB) Economisch overeenkomen of vergelijkbaar zijn met aandelen en vorderingen als bedoeld in lid 2 en 3 (vangnet) Overige rechten waarvan het waardeverloop in enigszins belangrijke mate afhankelijk is van management- of aandeelhoudersdoeleinden, zoals: winst, omzet, kostenvermindering, aantrekken van financieringsbronnen, gereed maken voor verkoop/overname onderneming of onderdeel daarvan, aankopen/overnemen van ondernemingen of onderdelen daarvan, of die in enigszins belangrijke mate in waarde vermeerderen bij verkoop/overname onderneming of wijziging belang in onderneming

Wat is een lucratief belang? Kwijtschelding (art. 3.92b, lid 1, onderdeel b, IB) Onmiddellijk of middellijk hebben van schulden Geheel of gedeeltelijke kwijtschelding overeengekomen bij aangaan schuld In verband met werkzaamheden

Dus: Wat is een lucratief belang? ??? Gemeenschappelijke kenmerken: relatie met werkzaamheden + oogmerk om te belonen potentieel (hoog) rendement niet in verhouding tot (laag) geïnvesteerd kapitaal of risico “hefboommechanisme” Voorts: hoe scharniert lucratief belang ex art. 3.92b IB met loon en ‘reguliere’ werkzaamheid ex art. 3.90 IB? hoe zit het met verdragstoepassing?

Middellijk gehouden lucratief belang Vallen ook in box 1, tenzij 95% (netto) opbrengst wordt uitgekeerd in jaar van realisatie. Dan heffing in box 2. heffing bedraagt 44,125% (25,5% VpB (tenzij dnv) + 25% AB) let wel: geldt alleen als binnen hetzelfde kalenderjaar wordt (door)uitgedeeld; dus niet als dit in een later kalenderjaar gebeurt wel vooraf weten dat sprake is een lucratief belang niet dooruitdelen  max. heffing bedraagt 96,125% !!!!! ((Vpb+AB 44,125%) + RuoW (52%)) Bij inbreng in BV afrekening ruow-claim. Idem bij uitbreng naar privé

Lucratief belang; overgangsregeling Die is er niet!!! Dus: Nu box 2, straks box 1: géén step-up, géén afrekening AB Nu box 3, straks box 1: géén step-up, op verzoek wel teruggave box 3-belasting

Renteaftrek

Renteaftrek Systematiek: Hiernaast nog ruimte voor fraus legis? Eerst: materieel eigen vermogen (art. 8 VpB): schijnlening (schijnhandeling, schijn en wezen) deelnemerschapslening (BNB 1998/208, BNB 2006/82-83) ‘bodemloze put’-lening (BNB 1988/217) Vervolgens: antiwinstdrainagewetgeving (art. 10a VpB) Let op aanpassing compenserende-heffingstoets per 1-1-2008 jl. Ten slotte: ‘thin cap’-wetgeving (art. 10d VpB) Overige: art. 10, lid 1.j VpB, art. 10b VpB Hiernaast nog ruimte voor fraus legis? Ja! Vide HR 11-6-2008, nr. 43 376, V-N 2008/34.15

Thin capitalisation Sinds 2004: ‘thin cap’ ex art. 10d VpB dubbele belastingheffing! Mogelijke ‘oplossingen’: cumulatief preferente aandelen deelnemerschapslening ex BNB 2006/82 deelnemingsvrijstelling bij ‘schuldeiser’ Uitspraak Rb Haarlem 7 februari 2008

V Z Hv Hz W Rb Haarlem 07-02-2008, V-N 2008/34.16 V S Z directeur >93% <7% gewone aandelen cumprefs W S Z directeur Kwestie betrof toepassing art. 10d VpB: is er een groep ex art. 2:24b BW? is W met Hv verbonden?

“Onzakelijke lening” (I) Nieuw fenomeen: de “onzakelijke lening”  wat is dit? hoe past die in het systeem? een vierde categorie in aanvulling op de schijnlening, deelnemerschapslening en bodemlozeputlening? of een geheel eigen categorie (‘sui generis’) naast geldlening en kapitaal?

“Onzakelijke lening” (II) Kenmerken: geen (schriftelijke/mondelinge) geldleningsovereenkomst; veelal ‘slechts’ boeking in jaarrekening (r/c) geen terugbetalingsverplichting/aflossingsschema vaak geen zekerheden wel boeking rente (in r/c), echter vaak niet daadwerkelijk betaald

“Onzakelijke lening” (III) HR 9 mei 2008, BNB 2008/191! “3.2 (…) Dit oordeel - waarbij het Hof, anders dan de tegen dit oordeel gerichte klachten betogen, betekenis kon toekennen aan de omstandigheden dat nim-mer een leningsovereenkomst is opgemaakt, dat er evenmin een aflossings-schema is vastgesteld en dat er nimmer enigerlei vorm van zekerheid is ge-vraagd noch verstrekt - is van feitelijke aard en niet onbegrijpelijk of onvol-doende gemotiveerd, zodat het in cassatie niet met vrucht kan worden be-streden. De tegen dit oordeel gerichte klachten falen derhalve. (…) “3.4 (…) Indien en voorzover een geldverstrekking door een vennootschap aan haar aandeelhouder plaatsvindt onder zodanige voorwaarden en omstandigheden dat daarbij door die vennootschap een debiteurenrisico wordt gelopen dat een onafhankelijke derde niet zou hebben genomen, moet – behoudens bijzondere omstandigheden – ervan worden uitgegaan dat die vennootschap dat debiteurenrisico in zoverre heeft aanvaard met de bedoe-ling het belang van haar aandeelhouder in die hoedanigheid te dienen. Dit brengt mee dat een eventueel verlies op de geldlening in zoverre niet in mindering op de winst van die vennootschap kan worden gebracht.” NB: casus betrof geldlening ‘omhoog’ door dochter aan moeder

“Onzakelijke lening” (IV) Vragen nav HR 9 mei 2008, BNB 2008/191 Gelegenheidsarrest, gelet op specifieke casus van lening van dochter aan moeder? Is consequentie dat niet-aftrekbare afwaarderingsverlies bij dochter moet worden gekwalificeerd als (verkapte) dividenduitdeling? Is onzakelijke lening tussencategorie, dwz noch geldlening noch kapitaal? Zo ja, gevolgen: rente blijft rente en wordt fiscaal niet geherkwalificeerd in dividend igv (omgekeerd) geldverstrekking ‘omlaag’ van moeder aan dochter: geen liquidatieverlies bij liquidatie dochter!

Toekomst groepsrente (I) Groepsrentebox? Nog steeds geen goedkeuring Europese Comissie in staatssteunkwestie najaarsnota 2008: groepsrenteboxgelden 2009 en 2010 alweer uitgegeven Renteaftrek in VpB? Twee hoofdvarianten: (gedeeltelijke) aftrek vergoeding EV (dividend) België: Notionele Intrest Aftrek (NIA) (vermogensaftrek) (gedeeltelijk) niet-aftrek vergoeding VV (rente) Duitsland/Italië: 30% Ebitda Nederlandse variant: voorstellen Engelen, Vording en Van Weeghel in WFR 2008/891

Toekomst groepsrente (II) Nederland: voorstellen Engelen, Vording en Van Weeghel in WFR 2008/891 Groepsrente: niet aftrekbaar bij schuldenaar (art. 10, lid 1.d, VpB) en belastingvrij (dnv) bij schuldeiser (art. 13, lid 5.d, VpB) NB: bij belangen van meer dan 50% Externe (bank)rente: niet aftrekbaar bij schuldenaar igv tekort aan EV (art. 13a VpB) tzv verwerving deelneming in verbonden lichaam van > 50% Terugsluizen meeropbrengst: verlaging algemene VpB-tarief van 25,5% tot 20% afschaffing dividendbelasting

Varia Civiel recht: EU-recht: Wetsvoorstel personenvennootschappen (OVR/CVR) geen bijzondere VpB-consequenties Wetsvoorstel flexibilisering BV-recht idem EU-recht: HR 11-07-2008, V-N 2008/34.13: prejudiciële vragen inzake bedrijfsfusie HR 11-07-2008, V-N 2008/47.14: prejudiciële vragen inzake f.e. ‘over de grens’ HvJ EG 27-11-2008 inzake Papillon