Urbanisatie in de Caraïben Hebe Verrest Universiteit van Amsterdam

vandaag Urbanisatie en Caraibische urbanisatie Caraibische steden Case studie: Port of Spain Ongelijkheid informaliteit

Urbanisatie Definitie: “toename van het deel van de bevolking dat in de stad woont” andere definities… migratieproces van platteland naar de stad grotere nadruk op dienstensector binnen de economie ontwikkeling van bepaalde “stedelijke” patronen van sociale interactie toename van “Westerse” normen/waarden/attitudes proces van toenemende heterogeniteit

Caraïbische steden koloniale steden: niet-inheemse stedelijke ontwikkeling “global cities”: stedelijke netwerken en flows, multi-etnisch eilandsteden: havens, rivieren, bergen defensieve steden: extern en intern gefragmenteerde steden: formeel en informeel Primate cities: dominant in economische, politieke, sociale zin Small cities

Historische context vorm en functie geworteld in koloniaal verleden externe verdediging interne controle commerciële poort exploitatie van achterland vorm: vestingsteden fort in beschutte, makkelijk te verdedigen haven omgekeerde vorm van stedelijke ontwikkeling: “ruralisatie” colony consumed metropole’s manufactured goods - in return provided agricultural goods via one coastal linkage i.e. on the shore, protected by hills on which forts could be built

Potter

Caraïbische urbanisatie afhankelijke urbanisatie: urbanisatie was geen gevolg van industrialisatie (i.t.t. Europa) maar van externe invloeden stedelijke ontwikkeling via kolonialisme/mercantile capitalism opname Caraïbisch gebied in mondiale economie →verscheping van grondstoffen en handelsartikelen steden waren knooppunten voor handel, link tussen platteland en metropool oriëntatie op West Europese economieën, monocultuur meestal één stedelijke kern, gekoppeld aan de metropool

De stedelijke Caraïben dramatische toename in steden en stedelijke omvang vanaf jaren 1940: 1950: 7 steden met >100,000 inwoners → 1970: 12 → mid jaren 1980: 24 Steden met meer dan 1 miljoen inwoners Port au Prince 133.000 (1950) → 700.000 (1980) → 2,1 miljoen (2005) Havana 1,1 miljoen (1950) → 1,9 miljoen (1980) → 2,2 miljoen (2005) Santo Domingo 219.000 (1950) → 1,2 miljoen (1980) → 2 miljoen (2005) San Juan 400.000 (1950) → 2 miljoen in stedelijke agglomeratie (2008)

Kleine maar dominante steden City Pop Size (year) Agglomeration % total population Port of Spain (Trinidad) 40,000 (2000) 37,000 (2011) 550,000 (2010) 42% Kingston (Jamaica) 237,000 (1943) 380,000 (1980_ 670,000 (2011) 25% Paramaribo 70.000 (1950) 236,000 (2012) 354,000 (2012) 66% Georgetown (Guyana) 317,000 (1980) 310,000 (2011) - 40% Bridgetown (Barbados) 96000 35% Belize city (Belize) 65000 (2011) 21% Castries (St. Lucia) 38,000 22,000 (2010) 66,000 (2011) St. George (Grenada) 33.000 (2012) 30% Port of Spain → 40.000 (2000) → 37,000 2010 maar 550,000 in stedelijke agglomeratiie Kingston 237.000 (1943) → 380.000 (1980) → 580.000 in stedelijke agglomeratie (2001) Paramaribo

Mate van urbanisatie Total pop. living in urban areas Date Total Caribbean population living in urban areas % of total pop. living in urban areas Caribbean World 1960 8 million 39.6 32.8 1970 11 million 45.4 35.9 1980 15 million 52.3 39.1 1990 19 million 56.4 43.0 2005 25 million 64.0 48.7 2015 28 million 67.1 52.9 2030 33 million 72.6 59.9

Migratie van platteland naar stad Push factoren: rurale armoede gemarginaliseerd en afhankelijk bestaan van kleine landbouwers (peasants) concentratie middelen in stedelijke centra seizoensgebonden werkgelegenheid plantages beperken toegang tot land hoge bevolkingsgroei competitie met import uit metropool rijkere middenklasse koopt land op ‘achterlijk’ imago stigma van landbouwarbeid in vergelijking met kantoorbanen

Migratie van platteland naar stad Pull factoren: (vermeende) socio-economische voordelen stadsleven betere lonen in industrie stedelijke mogelijkheden: onderwijs, werkgelegenheid, recreatie, internationale migratie symbool voor vrijheid, moderniteit en vooruitgang

Sociale en culturele verandering nieuwe stedelijke gemeenschappen: erf en straat nieuwe netwerken: politiek, beroep, internationaal, enz. economie: landbouw → industrie & diensten toegenomen sociale mobiliteit (onderwijs & arbeid) toegenomen mogelijkheden voor individualisme veranderende genderrollen nieuwe stedelijke levensstijlen

Stedelijke leefomstandigheden armoede werkloosheid & informele arbeid hoge bevolkingsdichtheid slechte huisvesting druk op faciliteiten en diensten ongelijkheid criminaliteit en geweld fragmentatie

Global Cities flows van mensen, geld, producten, ideeën migratie: intra-urbaan, intra-Caraïbisch, internationaal sociale, culturele en economische netwerken inkomende flows: “McDonaldization”, toerisme, media uitgaande flows: globalization in reverse, diaspora, media remittances incoming flows: western food, music (hiphop, bollywood), clothing (US brands), religion (Pentecostalism) globalization in reverse: music, dances, fashions, language, food, religion

Global Cities (2) Gebruikt voor steden die van belang zijn voor mondiale ontwikkelingen Gebaseerd op Economische: MNCs, Fin Inst, Stock exchanges Politieke: invloed op en participation in world affairs, Int organisaties Culturele: instituties, perlgrimage, voetbal evetns etc Infrastructurele Criteria Global city status is considered to be beneficial and desired, and because of this many groups have tried to classify and rank which cities are seen as world cities or non-world cities.[4] Although there is a consensus upon leading world cities,[5] the criteria upon which a classification is made can affect which other cities are included.[4] The criteria for identification tend either to be based on a yardstick value (e.g., if the producer-service sector is the largest sector then city X is a world city)[4] or on an imminent determination (if the producer-service sector of city X is greater than the combined producer-service sectors of N other cities then city X is a world city.)[4] Economic characteristics Serve as the corporate headquarter sites for multinational corporations, international financial institutions, law firms, conglomerates, and stock exchanges that influence theworld economy Contribute significant financial capacity/output to the city's, region's, or even nation's,[6] Gross domestic product (GDP) House the major stock market indices[7]/market capitalisation Provide a variety of international financial services,[8] notably in the FIRE industries, banking, accountancy, and marketing Appear near the top of cost of living[9] Political characteristics Active influence on, and participation in, international events and world affairs; for example, Beijing, Berlin, London, Moscow, New Delhi, Paris, Tokyo, and Washington are capitals of influential nations. Hosting headquarters for international organizations such as the United Nations (New York City), the World Bank (Washington, D.C), or NATO (Brussels). A large city proper, population of the municipality (the centre of a metropolitan area, typically several million) or agglomeration Diverse demographic constituencies[10] based on various indicators:[11] population, habitat,[12] mobility,[13] and urbanisation[14] Quality of life standards[15] or city development Expatriate communities Cultural characteristics Renowned cultural institutions (often with high endowments), such as notable museums and galleries, notable opera companies, major ballet companies, orchestras, notable film centres, and theatre centres. A lively cultural scene, including film festivals (such as the Toronto International Film Festival), premieres, a thriving music scene, nightlife, an opera company, art galleries, street performers, and annual parades.[citation needed] Several influential media organisations with an international reach, including Thomson Reuters, Bloomberg, Agence France-Presse, or Associated Press. A strong sporting community, including major sports facilities, home teams in major league sports, and the ability and historical experience to host international sporting events such as the Olympic Games, FIFA World Cup, or Grand Slam tennis events.[16] Educational institutions; e.g., renowned universities, international student attendance,[17] research facilities Sites of pilgrimage for world religions (for example, Mecca, Jerusalem or Rome) Cities containing World Heritage Sites of historical and cultural significance[18] Tourism throughout[citation needed] City as site or subject in arts and media, television, film, video games, music, literature, magazines, articles, documentary[citation needed] City as an often repeated historic reference, showcase, or symbolic actions[citation needed] Infrastructural characteristics An advanced transportation system that includes several highways and/or a large mass transit network offering multiple modes of transportation (rapid transit, light rail, regional rail, ferry, or bus). Extensive and popular[19] mass transit systems, prominent rail usage,[20] road vehicle usage,[21] major seaports A major international airport that serves as an established hub for several international airlines. Airports with significant passenger traffic and international passengers traffic[22] orcargo movements. An advanced communications infrastructure on which modern trans-national corporations rely, such as fiberoptics, Wi-Fi networks, cellular phone services, and other high-speed lines of communications. For example, Seoul and Tokyo are known as the digital and technology capitals of the world.[citation needed] Health facilities; e.g., hospitals, medical laboratories Prominent skylines/skyscrapers (for example, Hong Kong, New York City, Shanghai, Tokyo, Dubai, Chicago, Guangzhou, Bangkok, Shenzhen, Singapore)[23] Cities' telephone and mail services, airport flights-range, traffic congestion, availability of water, train facilities, nearby parks, hospitals, libraries, police stations, etc Ec

Formele Steden

Informele Steden

Multiculturele Steden

Toeristische Steden

Commerciële Steden

Culturele Steden

Kwetsbare steden

Vragen tot dusver?

Port of Spain: ongelijkheid en informaliteit Sociaal-ruimtelijke ongelijkheid Sterke ruimtelijke tegenstellingen arm-rijk: Behind the Bridge Kwaliteit woonomstandigheden Stigmatisering en labeling Sociaal-economische ongelijkheid Educatie, werkgelegenheid Informaliteit Ruimtelijk economisch Politieke besluitvorming Caraibische steden worden gekenmerkt door sociaal-economische en sociaal-ruimtelijke ongelijkheid en door informaliteit van planning, politiek en economie. Port of Spain, de hoofdstad van Trinidad en Tobago, heeft al deze kenmerken en kan gezien worden als een klassieke Caraïbische stad. Na een historisch overzicht van ontstaan en de ontwikkeling van Port of Spain, gaat dit college in op sociaal-economische, politieke en ruimtelijke processen in de stad en hoe deze vormgeven aan stedelijke ongelijkheid en armoede. Hierbij komen onder meer arbeid, wonen en politieke besluitvorming aan de orde.

Capital of Trinidad and Tobago

Ruimte, verschil & ongelijkheid Productie van kennis via de ruimte: verschil & hiërarchie Aanwezigheid van verschil: categorisering (hetzelfde/anders, wij/zij, thuis/buitenland) constructie van verschil (othering) distributie in de ruimte (vrijwillig of gedwongen) gecreëerd door plekken ruimtelijke categorieën Noord/Zuid, Oost/West, mannelijk/vrouwelijk → verruimtelijking van (cultureel) verschil

Ruimte, verschil & ongelijkheid samenhang met ruimtelijke relaties (context, oorzaak, gevolg) machtsstrijd (kennen, benoemen, verhalen, in kaart brengen, controleren) Ongelijkheid & macht actief geconstrueerd, onderhouden en betwist ruimtes van macht, praktijken van macht, netwerken van macht technieken van uitsluiting: categorieën, grenzen, afstand aanbrengen → segregatie, restrictie alledaagse subversieve praktijken

Bevolking De bevolking van Trinidad is zeer gemengd: East-indian of Ind0-trinidadian: 40,3% Aftican/afro-trinidadian: 39,5% Mixed 18,45 chines, whie /syrian/Libanese Veel migratie naar VS. Uk en soms andere Caribische landen maar er is ook meer immigratie! -30% huishoudens gerund door een vrouw -Spanning tussen etnische groepen: politiek gesegregeerd: afro in de stad, indo op het platteland. economisch gesegregeerd: armoede onder hindostanen maar ook handel en rijkdom in die groep arme bevolking in de stad is zwart Criminaliteit: gangs- moorden, kidnappings, drugs en beroving zeer hoog aantal en meer en meer een probleem

Trinidad en Tobago-economie Trinidad is tot en met de 19e eeuw hoofdzakelijk een agrarische economie geweest (cacao. Suiker) Maar in de 20e eeuw werden grote hoeveelheden olie en later (jaren 70) ook gas gevonden. Trinidad is nu de 5e grote gasexporteur ter wereld. De olie en gas hebben de economie een enorme boost gegeven In de jaren 70 een enorme economische boom, maar weinig diversificatie Maar de dalende olie-prijzen en afnemende opbrengsten in de jaren 80 zorgde voor een enorme economische crisis. Die tijd kende zeer hoge Inflatie. Een structureel aanpassingsprogramma (SAP) is in die tijd doorgevoerd met als twee belangrijke zaken: privatisering staatsbedrijven en grote hoeveelheden ontslagen. Maar door Nieuwe vondsten en toename van wereldprijzen in olie en gas is de Trinidadiaanse economie weer volledig op stoom en ongekend hard gegroeid in de afgelopen jaren: sinds 1993 economische groei en vanagf 2003 enorm hoge groeicijfers met maar liefst 12,6% in 2006. De economische crisis die nu haar intrede heeft gedaan zorgt voor grote problemen zorgen. De export neemt af, overheidsinkomsten ook. Nog steeds niet genoeg diversificatie. Aanpassing budget al drie keer. Sinds oktober. Minder inkomsten, veel uiotgaven, weinig gespaard.

In tegenstelling tot voorheen is er nu meer een poging tot proces van diversificatie met de volgende sectore -toerisme, plastic, cement food and beverages. Onbekend is de bijdrage uit migratie. Carnaval -buitenlandse investeringen: diensten in Caribische gebied In tegenstelling tot andere landen in cCaribische gebied (landbouw, toerisme of bijvoorbeeld natuurlijk hulpbronnen) is Trinidad en Tobago geindustrialiseerd

Trinidad en Tobago-economie Lange tijd, hoge economische groei Sterk stijgende inkomens Human Development Index: 62e plaats (high-2011) Economische performance beter dan onderwijs en gezondheid De verdeling van inkomen is onevenwichtig Ongelijkheids index Werkloosheid: sterk afgenomen De hoge economische groei: hoge inflatie (14% in 2008) en de angst dat het een bubbel is die kan barsten. Inkomen per hoofd van de bevolking per jaar is in 2004: 12,182- in 2002 van het 10.000 en 25000 in 2008 (GDP) De HDI van de UNDP is een combinatie van levensverwachting (health), onderwijs en inkomen: daar staat Trinidad op de 59e plaats Is een high human development index: vergelijkbaar met St kitts en Nevis, Roemenie, Montenegro en Maleysia. Neemt wel af! Van 57! Barbados doet het als Caribisch land veel beter (37e) maar andere caribische landen zoals Suriname (97e) en Jamaica (100e) veel slechter Maar in die Index is de economishce performance veel beter dan die van de mensen eromheen en de onderwijs- en health indicators slechter dan die van de landen eromheen. Dus op onderwijs en health krijgt het een lagere plaats.\\onderwijs: zeer academische en hoge uitval Verder is het inkomen per hoofd van de bevolking geen weergave van armoede: I n 1992 21% onder de armoedegrens High adult illiteracy Laatste schattingen 39% leeft van 2 USD per dag and 12% van 1 usd per dag. Dat zijn schokkende cijfers. Discussie of ze waar zijn of nie Gini coeeficient is 0,41 (vgl met de VS): de armste 20% gebruikt 5% inkomen en de rijkste 20% 45% inkomen Werkloosheid is sterk afgenomen maar nog steeds rond de 7%. Noem de werkverschaffingsprogrammas en dat werkloosheid een luxe is Stimuleert ondernemerschap .

Trinidad en Tobago-economie Lange tijd, hoge economische groei Sterk stijgende inkomens Human Development Index: 62e plaats (high-2011) Economische performance beter dan onderwijs en gezondheid De verdeling van inkomen is onevenwichtig Ongelijkheids index Werkloosheid: sterk afgenomen De hoge economische groei: hoge inflatie (14% in 2008) en de angst dat het een bubbel is die kan barsten. Inkomen per hoofd van de bevolking per jaar is in 2004: 12,182- in 2002 van het 10.000 en 25000 in 2008 (GDP) De HDI van de UNDP is een combinatie van levensverwachting (health), onderwijs en inkomen: daar staat Trinidad op de 59e plaats Is een high human development index: vergelijkbaar met St kitts en Nevis, Roemenie, Montenegro en Maleysia. Neemt wel af! Van 57! Barbados doet het als Caribisch land veel beter (37e) maar andere caribische landen zoals Suriname (97e) en Jamaica (100e) veel slechter Maar in die Index is de economishce performance veel beter dan die van de mensen eromheen en de onderwijs- en health indicators slechter dan die van de landen eromheen. Dus op onderwijs en health krijgt het een lagere plaats.\\onderwijs: zeer academische en hoge uitval Verder is het inkomen per hoofd van de bevolking geen weergave van armoede: I n 1992 21% onder de armoedegrens High adult illiteracy Laatste schattingen 39% leeft van 2 USD per dag and 12% van 1 usd per dag. Dat zijn schokkende cijfers. Discussie of ze waar zijn of nie Gini coeeficient is 0,41 (vgl met de VS): de armste 20% gebruikt 5% inkomen en de rijkste 20% 45% inkomen Werkloosheid is sterk afgenomen maar nog steeds rond de 7%. Noem de werkverschaffingsprogrammas en dat werkloosheid een luxe is Stimuleert ondernemerschap .

Port of Spain City proper: 37,000 (East-west corridor 500,000) See to the South, mountains to the North and East Fragmented spaces

History

Ongelijkheid

City images

Woonomstandigheden

Woonomstandigheden

Two visions of culture

Two visions of culture

Sociale Kwesties Etniciteit Crime Indo-trini vs Afro-Trini Anders in de stad Crime Gangs/communities Robberies, home space

Werkgelegenheid

Verschil of ongelijkheid Hierarchie Looking down upon Wie heeft macht? Sterftecijfers, inkomen, kansen op arbeidsmarkt

Case study: Gonzales en Mount d’Or Om jullie een basis idee te geven De gemiddelde huishoudgroottte in wijken was 3,9- geen verschil; de helft bestond ui 3 pp of minder Ongeveer de helft (47%) was nuclear van aard: ouder(s) en kind(eren) 37% extended En 16% bestond uit 1 persoon Voorts was 39% een FHH (meer dan gemiddelde van Pos Eb 15,8% alleen geleid door man 45% is dus een 2-ouder gezin De etnische samenstelling: 66% dominant african 9 % Indian 23 mixed refereer aan algemene zaken in de stad in Trindiad

Hoofdactiviteit beroepsbevolking 59% van iedereen die boven de de 15 is werkt Notteer het hoge percentage werkloosheid wat waarschijnlijk nog hogere is (18%) Hoofdactiviteit beroepsbevolking

Type Werk Ik heb hier uitgewerkt in welke sectoren mensen werken: De secotren: zie je met namelijk in de laagste sectoren van de arbeids markst Maar iij veel verpleegkundigen en leraren. Dat zie je met name in de gonzels. De wijk neemt wel af

Zekerheid Werk 38% heeft vaste baan De rest heeft geen vast werk en 27% is hoofdzakelijk self-employed

Informaliteit

Informaliteit Buiten regels/wetgeving Informeel, illegaal, verboden maar Proces is illegaal (kraken bijvoorbeeld) Product is illegaal (drugs, wapens) Of beiden…

Welbekende vormen van informaliteit Informele arbeid Informele huisvesting Vaak toegeschreven aan “armen” maar Informeel is net zozeer een manier van werken onder elites

Example: Trinidad planning 4,5 miles in the city. Various plans have been made for the region: usually combining work, business, leisure and housing. No intergral lan been developed but separate spaces. Hebe Verrest- University of Amsterdam- h.j.l.m.verrest@uva.nl- March 15th 2013

The International Waterfront Project (IWF)

De aanleiding T&T booming economies, zelfvertrouwen Doel om HI country te worden voor 2020 Ambitie om een regionaal financiaal centrum te worden Ambitie om de FTAA te huisvesten. Ambition to become house for Free Trade OAS summit (Obama will come!) Ambitie om een ‘regionale globale stad te worden

Uitvoering project Wie is betrokken? Wie is niet betrokken? “one morning the prime minister woke up and decided….” He called in “friends en friends organisations”n in particular Calder Hart from UDECOTT Foreign contractors, UDECOTT, Wie is niet betrokken? Town and Country Planning Port of Spain City Corporation Not land of the urban government Mayor of same party as President Final plans sent to agree with Local businesses Publiek

Uitvoering IWF Het process Idea pushed with enthousiasm but lacking basics Financially unsustainable No assessment of the need No adherence to safety measure Fire department, traffic, parking etc. Nauwelijks iets op papier!!! Besluiten in media genomen en in telefoongesprekken Individuen, veel druk op gezet

Resultaat Beslissingen genomen zonder bewoners Weinig op papier Corruptie Is dat specifiek voor Caraibische steden? Nee! Kleine samenleving met multiple relaties helpen wel

Conclusie Caraiben, verstedelijkt Kleine maar dominante steden Verschil en ongelijkheid in Caraibische steden Ruimtelijk uitgewerkt Hierarchisch Klasse, etniciteit, gender Informaliteit als modus operandi