Workshop : Met de Buurtinformatienetwerken op kaffee 24/05/2011 Workshop : Met de Buurtinformatienetwerken op kaffee Gunter Ceuppens Bart Pardaens

Definitie van Buurtinformatienetwerk (BIN) Wat is een BIN ? Wat is een BIN-Z?

Wat is een BIN? Een gestructureerd samenwerkingsverband tussen buurtbewoners en de lokale politie. Middel: wederzijdse informatie-uitwisseling Drie doelstellingen: Verhogen van het veiligheidsgevoel Sociale controle bevorderen Preventietips verspreiden Voor diegenen onder jullie die de buurtinformatienetwerken nog niet zouden kennen: Wat is een BIN? Een BIN is een gestructureerd samenwerkingsverband tussen buurtbewoners/zelfstandige ondernemers, de lokale overheid en de lokale politie Hoe gebeurt deze samenwerking? Door wederzijdse informatie-uitwisseling. Dit houdt in dat wanneer een BIN-lid informatie over een verdachte situatie doorgeeft aan de politie, de politie op haar beurt feedback zal geven aan de burgers (BIN-leden). Deze feedback kan bestaan uit informatie over de opvolging van een gebeurtenis of preventief advies. Doelstellingen: Veiligheidsgevoel verhogen Sociale controle bevorderen Preventietips verspreiden

Wat is een BIN? Doelgroepen: In de praktijk: Burgers, handelaars, zelfstandigen en KMO’s In de praktijk: Initiatief waarbij de burger de politie verwittigt van verdachte situaties, handelingen, criminaliteit, … Lokale politie gaat deze informatie gebruiken Feedback van de politie naar de burgers (BIN-leden) Doelgroepen zijn: burgers, handelaars, zelfstandigen en KMO’s De informatie die door de burgers gegeven wordt, moet gaan over feiten die verband houden met de veiligheid. De idee is niet om de buren te bespioneren of zich met burenruzies in te laten. Vaak moet de politie de doorgegeven informatie ook controleren, wat ook de nodige tijd vraagt (bv. in het geval van een nummerplaatcontrole of zich ter plaatse begeven bij verdachte gedragingen). Hierbij gaat de politie de bruikbaarheid van de informatie na. De feedback van de politie naar de burgers die lid zijn van het BIN moet vanzelfsprekend gebeuren met het nodige respect voor het onderzoeksgeheim.

Wat is een BIN? Informatie en preventietips aangepast aan de buurtrealiteit Sociale controle verhogen  afschrikwekkend voor mensen met minder goede bedoelingen Veiliger gevoel in de eigen woon- en leefomgeving De bewoners en de handelaars van de BIN-wijk krijgen informatie en actuele preventietips om zich te beschermen tegen criminaliteit en onveilige situaties, die aangepast zijn aan de feiten. De sociale controle verhoogt doordat mensen elkaar beter kennen. Sociale controle werkt afschrikwekkend tegenover bijvoorbeeld dievenbendes die graag ongestoord inbreken of winkeldieven. De BIN-leden krijgen het gevoel zelf iets te kunnen doen voor hun eigen veiligheid en voelen zich daardoor ook veiliger in hun woon- en handelsomgeving.

Wie zijn de BIN-actoren? Burgers BIN-coördinator (al dan niet met stuurgroep) Politie Lokale overheid Federale overheid

BIN-actoren 1. Coördinator - Contactpersoon - Al dan niet in samenwerking met stuurgroep Burger (BIN-lid)/zelfstandige ondernemer - Meldt verdachte situaties aan de politie - Aandachtig en waakzaam De coördinator leidt het BIN samen met de gemandateerde politiebeambte van de politiezone. Bij grotere BIN’s zien we vaak dat de coördinator bijgestaan wordt door een stuurgroep. De burger of de handelaar die iets verdachts opmerkt (een onbekende wagen die zeer langzaam door een wijk rijdt en aandachtig binnenkijkt in verschillende huizen), meldt dit telefonisch aan de politie op het nummer van de politiezone of via het noodnummer 112.

BIN-actoren 2. Lokale politie Informatie komende van de bevolking verwerken en preventieve informatie verstrekken Gemandateerd politiebeambte: contactpersoon voor het BIN Ter beschikking stellen van communicaties, feedback en preventieve informatie Communicatietools: SMS, voicemail, e-mail De gemandateerde politiebeambte is de belangrijkste contactpersoon bij de lokale politie voor de BIN-leden. De gemandateerde politiebeambte zal die informatie komende van de bevolking verwerken en op basis daarvan een preventief bericht opstellen als dat nodig is. Bijvoorbeeld: tijdens nachtelijke inbraken: ontsteek uw lichten. Er zijn twee soorten communicaties. Deze communicaties worden beschreven in het BIN-charter. Van de politie naar de burger: Wanneer de politie over voldoende elementen beschikt en het opportuun vindt, kan de lokale politie beslissen de informatie op lokaal niveau te verspreiden. Deze verspreiding gebeurt via een communicatieplan daarop vooraf opgesteld wordt. Verschillende types van communicatie zijn mogelijk: ofwel een piramidaal type waarbij de coördinator geïnformeerd wordt en de informatie verder verspreid, ofwel via voicemail en/of SMS al dan niet gecombineerd met e-mail rechtstreeks naar alle BIN-leden.

BIN-actoren 3. Lokale overheid 4. Federale overheid Integratie van de BIN’s in een lokaal veiligheidsbeleid Informeert, ondersteunt en werkt actief mee 4. Federale overheid Beleidsondersteuning voor de BIN’s Goedkeuring van de charters Verbetering van de BIN’s

Officialisering: charter of protocol Om ‘officieel’ erkend te worden als buurtinformatienetwerk, moet een charter ondertekend worden tussen de coördinator, de lokale politie (korpschef) en de burgemeester Hierin wordt naast de doelstellingen, ook de taken van de verschillende partners (overheid, coördinator en lokale politie) opgesomd. Verder bevat het charter de contactgegevens van alle partijen, de redenen waarom een BIN wordt opgericht, een communicatieplan en een evaluatieplan.

Reglementair kader Vroeger: Omzendbrieven van 2001 en 2005 m.b.t. respectelijk de BIN’s en de BIN-Z’s Nu: Omzendbrief van 2010 met betrekking tot de BIN’s Filosofie van de tekst : “Adequate benadering van veiligheidsproblemen op basis van een goede samenwerking tussen de verschillende partners” Het BIN vertrekt van het principe dat iedere burger een verantwoordelijkheid moet opnemen voor de eigen veiligheid. De burger is medeverantwoordelijk voor de eigen veiligheid. Deze positie vraagt een actieve deelname van de burgers aan het BIN. Het BIN is in zekere zin een officialisering van de actieve rol van de burger voor zijn of haar eigen veiligheid.

Reglementaire basis: omzendbrief BIN 2010 Algemeen: Oprichting nieuwe BIN’s aanmoedigen Nieuwe technologieën BIN-communicatie Verbreding scope BIN’s Nu ga ik jullie wat meer vertellen over de nieuwe omzendbrief. Deze omzendbrief integreert de omzendbrieven van 2001 (BIN) en 2005 (BIN-Z) in één nieuwe omzendbrief. Welke nieuwe invulling is er aan de BIN’s gegeven? Algemeen gezien: De omzendbrief moedigt de oprichting van nieuwe BIN’s aan. De BIN’s hebben de voorbije jaren een aantal technologische en andere veranderingen doorgemaakt die de scope van de BIN’s hebben uitgebreid. Hoe dat precies in zijn werk gaat, licht ik zo dadelijk verder toe.

Nieuwe en gebundelde richtlijnen: Omzendbrief BIN 2010 Specifiek: Aanzet oprichting BIN: nu ook lokale en beroepsverenigingen Drieletterwoord BIN officieel erkende benaming en afkorting voor buurtinformatienetwerk Uitbreiding mogelijkheden BIN oprichten: gebiedsomschrijving wordt verruimd (bv. marktkramers, jachthavens) Welke veranderingen bevat deze omzendbrief nu specifiek? Vanaf nu kunnen ook lokale verenigingen en beroepsverenigingen de aanzet geven om een BIN op te richten. Mensen die lid willen worden van dit BIN in hun buurt, moeten echter geen lid te zijn van deze lokale of beroepsvereniging; Het drieletterwoord BIN is de enige officieel erkende benaming voor een buurtinformatienetwerk. De term na het drieletterwoord geeft de specificiteit van het BIN weer. Zo blijft de term BIN-Z behouden voor de buurtinformatienetwerken voor zelfstandige ondernemers, maar dienen andere termen voluit geschreven te worden (bv. BIN-Z Apothekers plaatsnaam). Waarom voluit schrijven? Om verwarring te vermijden als er meerdere BIN-Z Apothekers of –Hotels binnen één stad of gemeente zouden bestaan. Uitbreiding van de mogelijkheden om een BIN op te richten: Een BIN dient opgericht te worden binnen een bepaalde gebiedsomschrijving, maar in het verleden moest het om een woon- of handelswijk gaan. Met de nieuwe omzendbrief voorzien we ook de mogelijkheid om BIN’s op te richten in bijvoorbeeld jachthavens, omdat ook daar heel wat inbraken plaatsvinden, vooral in de wintermaanden. Er bestaan al een aantal sectoriële BIN’s, voor onder meer marktkramers, apothekers en andere beroepsgroepen, en die mogelijkheid hebben we nu ook officieel opgenomen in de omzendbrief. Een BIN-Z voor marktkramers kan nuttig zijn in gebieden waar veel diefstallen gebeuren, niet enkel bij de marktkramers zelf, maar ook bij hun klanten (pickpocketting).

Nieuwe en gebundelde richtlijnen: Omzendbrief BIN 2010 Mogelijkheid om BIN-berichten te versturen vanuit CIC’s Brandpreventie  complementair met inbraakpreventie Berichten crisiscentrum en Childfocus Overlegorganen BIN’s: provinciale werkgroepen en begeleidingscomité Een aantal politiezones werken nauw samen met de CIC’s van de federale politie. Om die reden hebben we de mogelijkheid voorzien om BIN-berichten te versturen vanuit het CIC. Brandpreventie is voor iedereen zeker even belangrijk als inbraakpreventie. Uw huis kan fantastisch beveiligd zijn, maar kan u zelf tijdig ontkomen als er een brand zou ontstaan? Inbraakpreventie en brandpreventie zijn complementair en om die reden maakt de nieuwe omzendbrief erop attent dat de brandweer u aangepast advies kan verstrekken over brandpreventie. De nieuwe overlegorganen voor de BIN’s, namelijk de provinciale werkgroepen en het begeleidingscomité zijn opgenomen in de omzendbrief. De werkzaamheden van de vroegere werkgroep BIN, die slechts sporadisch samenkwam, zijn nu overgenomen door het begeleidingscomité dat één- à tweemaal per jaar samenkomt.

Nieuwe en gebundelde richtlijnen: Omzendbrief BIN 2010 BIN-logo: erkend BIN-logo op Besafewebsite + preventieve info voor BIN’s (www.besafe.be) Naamsverandering Franstalige BIN’s naar “Partenariat Local de Prévention” Creatie centraal e-mailadres: binplp@ibz.fgov.be BIN-logo: om een wildgroei aan logo’s tegen te gaan is het enige erkende BIN-logo op de website van onze AD terug te vinden. Naamsverandering: voor de Franstalige BIN’s van Réseau d’Information de Quartier (ook wel afgekort als RIQ) naar Partenariat Local de Prévention (PLP). Centraal mailadres: binplp@ibz.fgov.be, waarop uw terechtkan voor uw vragen met betrekking tot de BIN’s.

BIN’s in België Geografische verdeling op 1/01/2011: 465 charters zijn aangekomen bij de FOD Binnenlandse Zaken Vlaanderen: 445 Wallonië : 20 75 BIN’s voor Zelfstandigen Al sinds de start van de BIN’s bestaat er een grote discrepantie tussen Vlaanderen en Wallonië.

BIN in Lochristi: gestart in 2000 na veel woninginbraken groot onveiligheidsgevoel bij de burgers

BIN in Lochristi: nu 2011 17 BIN wijken 1 Bin- Z(elfstandigen) 1950 aangesloten woningen 1 Bin- Z(elfstandigen) 90 aangesloten handelaars/bedrijven 18 BIN- coördinatoren + 30 mede-coördinatoren

BIN in Lochristi: communicatie dringend bericht: bij heterdaad: telefonisch preventief bericht: bij mogelijke dreiging: telefonisch en/of mail maandelijks BIN-krant: overzicht feiten, meldingen, preventie, nuttige info,… website www.binlo.be

BIN in Lochristi: 4-4-2017

BIN in Lochristi: DOELSTELLINGEN in de praktijk goed en nuttig melden door de burger verhogen van het veiligheidsgevoel het verspreiden van preventie bevorderen van de sociale controle

BIN in Lochristi: Resultaten: goed en nuttig melden drempelvrees is weg om te melden geen grijze auto meer, maar wel een nummerplaat minder laattijdige informatie (niet na een inbraak) vaak opmerken van voorverkenning

BIN in Lochristi: Resultaten: sociale controle BUUR centraal stellen : vakantie : brievenbus, auto op oprit, afvalcontainer na ophaling wegzetten avondinbraken bewoner/burger kent zijn buurt - straat meer (blauwe) ogen die kijken

BIN in Lochristi: Resultaten: preventie preventietips BIN-krant bij opstart BIN : info BIN + preventievoordracht preventietips BIN-krant 85 % heeft iets gedaan met tips : extra slot, grendel, verlichting, … gebruik gemeentelijke infoborden : avondinbraken, auto-inbraken

BIN in Lochristi: enkele resultaten van 11 jaar BIN alerte buur, blijkt gestolen voertuig, klem gereden, inbraken gestopt in die wijk veel minder reeksen inbraken in dezelfde straat, buurt daders raakten meermaals niet binnen wegens extra grendel meer pogingen t.o.v. effectieve inbraken

BIN in Lochristi: bedenkingen melder is geen klager BIN (communicatie) stopt aan gemeentegrens burger verwacht te veel van de politie burger kent werking van de politie(diensten) onvoldoende gemeenschapsgerichte politie : inmenging door de burger

BIN in Lochristi: bedenkingen nut BIN-borden / BIN-stickers aangifte bereidheid handelaars BIN-Z opvolging meldingen + feedback naar de burger hoe BIN levendig houden bij weinig informatie? Verschillend engagement/gedrevenheid burger - politie

Vragenronde 1 Wat zijn de voordelen van de BIN’s op basis van wat u net hoorde of volgens uw eigen ervaringen? Wat zijn de mogelijke risico’s/bedreigingen nadelen van de BIN’s voor de politie? Wat biedt een BIN extra aan tegenover de bestaande initiatieven? Ronde 1: eerste discussievraag (nog te bespreken met Ivan en Dafne): We hebben nu voordelen van BIN gehoord vanuit burgerperspectief. Hoe zit het nu vanuit politieperspectief? Wat zijn de mogelijke risico’s, bedreigingen en nadelen van buurtinformatienetwerken? Dit op linkerkant van blad. Op rechterkant van blad: wat is de ‘winst’ voor politie of andere partners (andere dan burgers of zelfstandigen)

Vragenronde 2 Welke voorwaarden/acties zijn nodig om: nadeel  voordeel? Risico/bedreiging  opportuniteit? Welke rol kan de FOD Binnenlandse Zaken spelen om deze voordelen te maximaliseren? Ronde 2: 4 personen per groep schuiven door, de jongste blijft zitten en legt aan 4 nieuwkomers heel kort uit welke punten opgesomd werden. Op basis van wat op papier staat, voor elke bedreiging aangeven hoe deze een opportuniteit kan worden, voor elk nadeel: welke voorwaarden nodig zijn opdat het toch een voordeel kan worden en voor elk risico welke acties nodig zijn om het risico zoveel mogelijk te controleren. Bij de ‘winst’ aangeven welke rol BiZa kan spelen opdat deze winst kan gemaximaliseerd worden. Maar prioriteit geven aan de nadelen. Telkens alle input op papier schrijven.

Dank voor uw aandacht Eventuele vragen beantwoord ik graag tijdens de receptie. 30

Voor meer informatie over de BIN’s: Dafne Vanhelleputte FOD Binnenlandse Zaken AD Veiligheid en Preventie Beleid Integrale Veiligheid binplp@ibz.fgov.be www.besafe.be tel: 02/557 33 65 Ivan Buyle BIN-Hoofdcoördinator Lochristi BIN-coördinator “Vaarlaars-Lieskensakker” Lochristi www.binlo.be info@binlo.be 31

Wijkbabbel: Methode (wereldcafé) Op korte termijn uit een groep info te halen Te gebruiken voor meerdere doeleinden Voorbereiding !

Inleiding wijkbabbel: Jullie beslissen! Babbelen (geen discussies) Kleine groepjes Eiland 2 vragenrondes Muziek Schrijf, schrijf, schrijf! Andere stift Eilandbegeleiders Wissels – woordvoerders Stemmen – prioriteren Ieders mening is belangrijk!

Voor meer informatie over de wijkbabbel: Bart Pardaens Hoofdinspecteur Politiezone Aalst Tel: 053 73 94 06 bart.pardaens.5003@police.be