Paragraaf 4. Schaalvergroting na 1945

Nederland komt er weer bovenop Mei 1945: De oorlog is voorbij! Alles is kapotgemaakt: huizen, wegen, scholen, winkels, boerderijen, fabrieken…… De Duisters hadden veel spullen meegenomen. Hoe ga je dit oplossen?

Hulp Er kwam hulp uit Amerika: Idee van Dhr. Marshall; Geld geven aan landen om hun economie op te bouwen, zodat ze niet voor het communisme kiezen. Marshallhulp.

Geld! 1 miljard dollar om in de VS te besteden. Doel: industrie in Europa en VS op gang krijgen. Daarna kan er weer geld verdiend worden!

Economie Om meer te handelen en te verkopen aan eht buitenland is 1 ding belangrijk: Lage lonen! Hierdoor blijven de prijzen van de producten ook laag Dan verkoop je meer!

Regering De regering maakt afspraken met de werkgevers en werknemers voor lage lonen. Harmoniemodel!

Harmoniemodel overheid Werknemers Werkgevers Betalen mee met de sociale wetten Regelt sociale wetten zoals pensioen Werkgevers Werknemers Werken voor lage lonen zonder te staken

Economische groei Door de lage lonen worden er veel producten verkocht. De economie gaat groeien in de jaren ‘50. Vanaf dan meer welvaart. Bedrijven gaan groeien en worden multinationals. Shell, Heineken en Philips gaan de hele wereld over.

Jaren ‘60 Wederopbouw is nu af, want de welvaart gaat nu echt stijgen! Er komt weer voor het eerst luxe!

Einde deel 1

Welvaart groeit snel Jaren ‘60: De lonen stijgen! En vanaf 1965: zaterdags vrij! Lonen mogen gaan stijgen vanaf 1963. Tot die tijd regelde de overheid dit.

Luxe Hogere lonen leidt tot meer luxe! Koelkast Wasmachine Tv Auto Naar het strand of het buitenland! Nederland werd een consumptiemaatschappij.

Steden Steden werden voller, maar ook konden mensen met de auto naar hun werk. Genoeg geld = verhuizen naar het platteland. Lonen stijgen; prijzen stijgen ook! Dit is inflatie; minder kunnen kopen voor hetzelfde geld! Olieprijzen stijgen vanaf de jaren ‘70.

Welvaart? Welvaart is dan niet meer vanzelfsprekend. Er is niet ‘zomaar’ welvaart…. Economie ging slechter. Bedrijven gaan opzoek naar goedkope arbeiders; lagelonenlanden, Azië. Andere beroepen zijn nu belangrijker. Even wennen in de economie, maar daarna gaat het beter!

Einde deel 2

Samenleving verandert Vanaf 1945: Meer buitenlanders in Nederland. 3 groepen: Indonesiërs Gastarbeiders Surinamers.

Indonesiërs Vanaf 1950. 300.000 mensen kwamen naar Nederland. Ze wilden weg uit Indonesië toen dat onafhankelijk werd van Nl. Ze hadden ooit Nl geholpen en waren nu niet meer welkom in Indonesië.

Gastarbeiders In de jaren '70 waren er meer werknemers nodig. Vooral voor ongeschoold werk; geen opleiding nodig. Nederlanders wilden dit werk niet doen. Er werden arbeiders uit het buitenland gehaald = gastarbeiders.

Gastarbeiders —De overheid regelde niets voor ze: ze zouden toch ooit teruggaan. Gingen in steden wonen, in kleine flatjes. —Na een aantal jaar waren ze nog steeds nodig. —Dus ze bleven en lieten gezin overkomen. — In de jaren ’70 kwam er meer automatisering. —Gastarbeiders werden overbodig. —Maar konden na 20 jaar niet meer terug. —= Werkeloosheid!

Suriname Suriname werd onafhankelijk in 1975. Veel Surinamers hoorden liever bij NL en kwamen hierheen.

Zo kwam er een multiculturele samenleving. Verschillende culturen gemengd! Andere talen en gewoontes! Integratie ( aanpassing) is moeizaam.

Einde