1 Perso presentatie Zorginnovatie in welzijn Koen Hermans LUCAS, Centrum voor zorgonderzoek en consultancy

2 Perso presentatie Zorginnovatie in Welzijn is een project van het Vlaams Welzijnsverbond in samenwerking met Zorgnet Vlaanderen, Lucas, Cera en Weliswaar.

3 Perso presentatie Aanpak project ‘Zorginnovatie in welzijn •Focus op welzijnsvoorzieningen •Intersectorale aanpak •Wetenschappelijke onderbouw •Innovatiemethodiek •4-daagse begeleiding van 6 voorzieningen ahv methodiek •Vormingsprogramma voor teamverantwoordelijken en staf in ontwikkeling •  Praktijkboek ‘Zet je licht op groen voor zorginnovatie’

4 Perso presentatie Innovatie als zaligmakend ? Samenleving in verandering Nieuwe vragen en groeiende zorgbehoeften Technologische ontwikkelingen Overheidsfinanciën onder druk: meer doen met dezelfde middelen ‘Vergrijzing’ van personeel in de zorg Vermaatschappelijking van de zorg  Innovatie lijkt wenselijk en noodzakelijk  Innovatie als wondermiddel?

5 Perso presentatie Wat is (zorg)innovatie? •Technologische innovatie •Marktinnovatie •Productinnovatie •Procesinnovatie of sociale innovatie •Zorginnovatie = innovatie in de primaire zorgprocessen •Nieuwe doelgroepen •Nieuwe vormen van zorg •Nieuw gebruik van technologie  Ten goede van en vooral ook met de gebruiker  Niet enkel radicale innovatie : nieuw voor organisatie of doelgroep

6 Perso presentatie Verspreiden van innovaties: was Rogers (1962) right?

7 Perso presentatie Factoren die verspreiding versnellen •Betrokkenen zijn overtuigd van het voordeel •Innovatie sluit aan op huidig gedrag •Eenvoudig te gebruiken •Betrokkene moet innovatie kunnen uitproberen •Gebruik is zichtbaar voor anderen

8 Perso presentatie De omgekeerde beweging: klaar om te veranderen/innoveren? •“Readiness to change” (Weiner et al., 2008): •Bereidheid om te veranderen (WILLEN) •Capaciteit om te veranderen (KUNNEN)

9 Perso presentatie De wil om te veranderen/innoveren •Waarom veranderen mensen ? •Omdat ze het willen, omdat ze geen keuze hebben of omdat ze zich verplicht voelen •Hulpverlening: eerste motief is het meest duurzaam •Niet enkel bij directie maar in alle geledingen •Hulpverleners moeten innovatie realiseren •Belang van een ‘innovatiecultuur’ of innovatiedynamiek •Zoeken naar een wervend perspectief •Toon hoe innovatie meerwaarde betekent voor gebruiker  Praktijkboek ‘Zet je licht op groen voor zorginnovatie’

10 Perso presentatie Prioritaire uitdagingen: 500 welzijnswerkers UitdagingProcentRangorde Zorg op maat641 Competente en geëngageerde medewerkers512 Inclusieve samenleving283 Partnerschap met de gebruiker254 Overheidsregulering155 Diversiteit en interculturalisering156 Vereenzaming en individualisering157 Vrijwilligerswerk verandert128 Dualisering129 Gezinsinstabiliteit10 Verantwoording711 Verwetenschappelijking en medicalisering612 Vermarkting van de zorg613 Onzekerheid en zingevingsvragen414

11 Perso presentatie 7 voorzieningen werden geïnitieerd in methodiek •Innovatiedag als startdag om dynamiek op gang te brengen •Mivalti vzw in Tielt “dat er heel veel enthousiaste, goede ideeën leven! Dat het brainstormen en deze manier van werken tot HEEL VEEL resultaten kan leiden in zo’n korte periode” •Vzw Onze Kinderen in Roeselare “Door de opbouw van de dag werd de betrokkenheid groter. Aanvankelijk was m’n betrokkenheid eerder laag. Het besef dat iedereen zal nodig zijn om dit gestalte te geven is er nu”.

12 Perso presentatie Willen maar niet kunnen? •Belang van innovatieve capaciteit: •Leiderschap •Visionair •Ondernemer •Leider: faciliteren, communiceren en participeren •Teamwerking •Netwerken •Ga in je voorziening aan de slag met de innovatiemeter

13 Perso presentatie Innovatieparadoxen overstijgen •Paradox 1: •werken aan randvoorwaarden  weinig motiverend •werken aan concrete innovaties: wordt bemoeilijkt als randvoorwaarden niet voldaan zijn •hoe beide combineren: focus op meerwaarde voor gebruiker •Paradox 2: •Innovatie kan maar één keer gebeuren •Overnemen van innovatie = ‘heruitvinding’ •Creëer innovatiedynamiek door praktijkwerkers te betrekken •Paradox 3: •Nieuwe zorgverlening, maar ook gebruikers veranderen niet zo snel ? •Zet in op gebruikersparticipatie: betrek gebruikers in het innovatieproces

14 Perso presentatie Volgende stap in het project •Mensen leren op verschillende wijzen: doeners, denkers… •Praktijkboek vertalen naar vormingsprogramma •Samen met partners : VOCA Training en Consult en Sociale School Heverlee •Houd onze website in de gaten voor meer info of abonneer u op onze nieuwsbrief