COOPERATIEVE VENNOOTSCHAPPEN : iets voor ondernemers in Welzijn ? Studiedag georganiseerd door het Vlaams Welzijnsverbond 7 juni 2011 EVA vzw, Vooruitgangstraat 323 – 1030 Brussel -

1. EVA vzw EVA kiest resoluut voor een samenleving waarin het welzijn van de mensen primeert en waar talenten van alle mensen erkend en ingezet worden. EVA ontwikkelt baanbrekende initiatieven met lokaal talent.

participatie van buurtbewoners klanten, medewerkers Duurzame tewerkstellings- creatie Ontwikkeling Specifieke noden van mensen uit Brusselse volksbuurten omwille van gender en diversiteit Duurzame opleidings- en kwalificatiekansen 1.EVA vzw

Resultaten • Brenco cvba, klein renovatiebedrijfje • Elmer vzw, occasionele kinderdagverblijven • Aksent vzw, Lokaal dienstencentrum en aanvullende thuiszorg • De Buiteling vzw, initiatief buitenschoolse opvang • Elan, horeca en cateringbedrijfje, nu gefusioneerd met Taverne Groot Eiland, e-a-t vzw. • KureghemNET, laagdrempelig computeratelier in de wijk Kuregem te Anderlecht, gefusioneerd met Kurasaw, vormen samen M.A.K.S. vzw. Meer dan 140 arbeidsplaatsen en tientallen mensen doorliepen een kwalificatietraject. 1.EVA vzw

Eigen karakter van EVA vzw • Brusselse kansarme buurten als actieterrein • Focus op gender en diversiteit • Aanleren van Nederlands als functionele werktaal • Genetwerkte samenwerking Recente projecten Bricoteam, klussen aan huis bij senioren en hulpbehoevenden Het BILOBA Huis, solidaire woon- en leefomgeving voor senioren van diverse origine 1.EVA vzw

Vertrekpunt Hoe kan EVA tewerkstelling creëren door ervoor te zorgen dat senioren zo lang als mogelijk thuis of in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven wonen ? DIP bevraging in de wijk door EVA vzw en Aksent Participatieve methodiek Maison Médicale du Nord: Problematiek van allochtone senioren Gezinnen staan onder druk Schaamte – plichtsbesef 2. ONTWIKKELING VAN HET BILOBA HUIS

Samenwerking EVA vzw, Maison Médicale du Nord en Aksent Realisatie van een zorgzame woon-en leefomgeving voor senioren van diverse origine die leven in de Brabantwijk. Zone 1 : Aangepaste huisvesting Zone 2 : Collectieve ruimten voor bewoners – solidair wonen Zone 3 : Collectieve ruimte voor senioren en zorgdragers uit de buurt. 2. ONTWIKKELING VAN HET BILOBA HUIS

Kritische succesfactoren • We verwerven op korte termijn voldoende financiële middelen om het “BILOBA Huis” te kunnen kopen en te renoveren. • We slagen erin om het vertrouwen te krijgen van de buurt en haar bewoners. Het BILOBA Huis wordt gedragen door de buurt. • De aanwezige diversiteit in de Brabantwijk loopt zonder breuklijn door in het BILOBA Huis is de cultuur van de Brabantwijk. • De familie en naasten van de senior nemen een bijzondere plaats in in het BILOBA Huis. 2.ONTWIKKELING VAN HET BILOBA HUIS

3. ORGANISATIEVORM Vraag : Binnen welke organisatievorm • vzw is gekend • Een partner was bereid om veel geld te investeren voor de realisatie • Keuze voor een bi-communautair initiatief stond haaks op idee om in onverdeeldheid aan te kopen. • Nog veel privaat en publiek geld nodig • Geen realisatie zonder participatie – Hoe kan privaat geld zomaar in den vzw gebracht worden ? Giften ? Lening ? – Risicovolle onderneming - aansprakelijkheid bestuursleden – In onverdeeldheid aankopen versus “samen realiseren”

3. ORGANISATIEVORM Keuze coöperatieve vennootschap Coöperatieve werkt in groep : we willen “samen realiseren”. Geld kan ingebracht worden door de aankoop van aandelen Het geld blijft van degene die het geeft Je laat toe dat er met jouw geld kan gewerkt worden Je laat toe dat er met jouw geld zaken gerealiseerd worden waar je achter staat. (er kunnen ook middelen in natura ingebracht wordne). Participatie wordt formeel georganiseerd. Driejarige aansprakelijkheid van de oprichters. Bij oprichting financieel meerjarenplan (3 jaar). Inbreng kapitaal Vast kapitaal : minimaal € Variabel kapitaal

Cooperatieve van sociaal oogmerk Maatschappelijk doel Verwerven en beheren van een of meer infrastructuren met het oog op het creëren van ….. Sociale doelen : Verbeteren algemene levenskwaliteit en de kwaliteit van het wonen Bevorderen van vorming, ondersteuning voor mantelzorgers, … ………… Verplichte vermelding in de statuten 3. ORGANISATIEVORM

Sociaal oogmerk: wie mag zich cvba so noemen ? 9 criteria 1.Sociale doelen expliciet omschreven 2.Statuten voorzien dat vennoten geen of beperkt vermogensvoordeel nastreven. 3.Statuten bepalen wat er met de winst zal gebeuren, hiërarchie in statuten vastleggen. 4.Niemand meer dan 1/10 stemrecht, en indien personeelslid vennoot is wordt dit maximum 1/20 5.Uitkering winstmarge aan vennoten nooit hoger van door wet van 20/07/1955 vastgelegd. 6.Jaarlijkse verslaggeving over realisatie sociale doelen 7.Bepalen hoe personeelsleden na één jaar mogelijkheid krijgt om vennoot te worden. 8.Bepalen hoe ex- personeelslid na één jaar kan uittreden als die erom vraagt 9.Bepalen wat er gebeurt met hetgeen overblijft na vereffening. 3.ORGANISATIEVORM

Achterliggende bedoelingen • Een coöperatieve werkt in groep • Mensen, vennoten worden erkend om hun inbreng en niet louter op basis van het kapitaal dat ze inbrengen. • De wetgever wil stimuleren dat personeel ook coöperant kan worden. • Persoonlijke verrijking van vennoten wordt ingeperkt. 3.ORGANISATIEVORM

Aansprakelijkheden • Oprichters dragen volle aansprakelijkheid gedurende 3 jaar. Moeten ervoor zorgen dat de vennootschap voldoende kapitaal heeft om verplichtingen na te komen. Veronderstelt : voldoende kapitaal en liquiditeiten Aan te tonen bij opstart : neerlegging meerjarenbegroting (3j) • Oprichters (na de 3 jaar) en bestuurders zijn solidair aansprakelijk voor goed bestuur en management. Tijdig nodige actie ondernemen Inroepen van alarmbelprocedure – waken over goed bestuur • Vennoten alleen aansprakelijk voor hun inbreng en vanaf hun inbreng. Mismanagement vermenging van vermogens van zaakvoerder met vermogen vennootschap Zware fout 3.ORGANISATIEVORM

Oprichters EVA vzw (Aandelengroep B) Ontwikkelingsorganisatie Maison Médicale du Nord (Aandelengroep A) Wijkgezondheidscentrum 35 jaar werkzaam in de wijk Aksent vzw (Aandelengroep B) Lokaal Dienstencentrum – Aanvullende thuiszorgdienst Gestart als initiatief van EVA vzw 4.E.MM.A CVBA SO

Vier aandelengroepen Aandelengroep A - B Oprichters Aandelengroep C Buurtbewoners, toekomstige bewoners,.. Aandelengroep D Organisaties werkzaam in de wijk: Wijkmaatschappelijk werk Parochie van de Brabantwijk Centrum Algemeen Welzijnswerk Mutualiteiten Privé personen die sympathiseren met het initiatief 4. E.MM.A CVBA SO

Aandelengroepen Aandelengroep A - B Oprichters - oprichtersverantwoordelijkheid Gegarandeerde bestuursmandaten Vetorecht Aanbreng vast kapitaal Kunnen aandelen variabel kapitaal niet zomaar verkopen Aandelengroep C Vlotte in- en uitstapmogelijkheid 1 bestuursmandaat voor C en D Aandelengroep D Moeizamere uitstapmogelijkheid 1 bestuursmandaat voor C en D 4.E.MM.A CVBA SO

Financiële structuur: bij start Inbreng oprichters : EURO Aankoop pand - in combinatie met Lening Triodos Huidige lening – huidige huurinkomsten Bijkomende middelen noodzakelijk Renovatiewerken Enkel indien bijkomende middelen gevonden worden Zoeken naar publieke en private partners Oplossing wordt gevonden – schema 4.E.MM.A CVBA SO

4.E.MM.A CVBA SO : ervaringen Beheer • Het beheer is op zich niet moeilijker dan bij een vzw Leerproces Vragen – via Coopconsult - Co-constructie • Certificaten en aandelenregister • Vennootschapsbelasting Werking met aandeelhouders • Verloopt constructief • Geëngageerd – “gaan voor de doelen” • Kapitaal verhoogd tot € • Eerste aandeelhouder C

4.E.MM.A CVBA SO : ervaringen Inbreng publieke financiering • Moeizame weg • Overheid kent de organisatiestructuur onvoldoende • Subsidiereglementen sluiten CVBA uit. Verrassend : Principes subsidietoekenning van het Vlaams Brusselfonds Strategisch verankerd. Inbreng private financiering • Toekenning projectrekening : onmogelijk vzw/asbl Maison BILOBA Huis

4.E.MM.A CVBA SO en VZW/ASBL MAISON BILOBA HUIS E.MMA. CVBA SO • Staan garant voor het samenbrengen van de nodige financiële middelen voor de realisatie van de infrastructuur • Sluit conventie af met de Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij en geeft erfpacht • Verhuurt de collectieve ruimte aan vzw Maison BILOBA Huis • Betaalt met huurinkomsten lening aan Triodos terug. Vzw Maison BILOBA Huis • Staat in voor de operationele werking met de senioren, de buurt, mantelzorgers,. • Stelt personeelslid te werk; • Vraagt subsidies aan voor de operationele werking • Maakt lijst op van mensen die zeker in het BILOBA Huis moeten kunnen komen wonen • Ontvangt giften via projectrekening • Aandeelhouder van E.MM.A cvba so Bestuurders E.MM.A cvba so zijn ook bestuurder van vzw/asbl Maison BILOBA Huis.

 Het BILOBA Huis is onderdeel van het leven en samenleven in de Brabantwijk - complementariteit met het LDC loopt perfect  In het BILOBA Huis leven senioren van diverse origine samen  Erkenning van valorisatie van (informele) zorg  Samenwerking met Schaarbeekse haard loopt perfect  Intern roulement in het gebouw  Aandelengroep C : buurtbewoners zijn partners  CVBA SO wordt erkend – we hoeven geen dubbele structuur  Wegen geopend voor nieuwe initiatieven 5.TOEKOMSTDROMEN

Hartelijk dank