Duurzame overheidsopdrachten 2011: integratie van economische, sociale en milieu aspecten in het aankoopproces

2 - Overzicht Definitie Behoefte analyse Interne organisatie Juridisch kader Economische aspecten Sociale aspecten Milieu aspecten Harmonisatie Monitoring

3 - Definitie duurzame overheidopdrachten Duurzame overheidsopdrachten hebben betrekking op een proces waarbij publieke autoriteiten op zoek zijn naar de aankoop van goederen, diensten en werken met een verminderde negatieve milieu en sociale impact doorheen hun levenscyclus in vergelijking met goederen, diensten en werken die dezelfde primaire functie vervullen als anders aangekochte goederen, diensten of werken. Hierbij wordt rekening gehouden met de drie pijlers voor duurzame ontwikkeling.

4 - Definitie Aankoopproces Milie u Soc. Econ.

5 - Definitie Behoefte-analyse Interne organisatie Marktverkenning Pre-commerciëel aanbesteden Aankoopproces Milie u Econ. Soc.

6 - Definitie Keuze procedure Bestek Gunning Aankoopproces Milie u Econ. Soc.

7 - Definitie Uitvoering Administratieve sancties Aankoopproces Milie u Econ. Soc.

8 - Behoefte-analyse Kopen of niet kopen ? Dienstverlening - productaankoop • vervanging lampen contra audit efficiënte verlichting • printing services contra aankoop printers • vervoerdiensten contra aankoop wagens Aankooppro ces

9 - Interne organisatie Interne aanpak Milieumanagement Netwerking tussen organisaties Instructies Aankooppro ces

10 - Interne organisatie: Interne aanpak

11 - Interne organisatie: Milieumanagement - EMAS / ISO procedure /ecodynamische onderneming …

12 - Interne organisatie: Netwerking - Netwerk van Federale aankopers - Experten aankoopnetwerken (vb Brusselse gemeenten)

13 - Interne organisatie: instructies Omzendbrieven (producten en diensten): • Verschillende producten en diensten [federaal] • Duurzaam hout [federaal] • Wagens [federaal] • Invasieve soorten [Waals Gewest] • Papier [Waals Gewest] • Smeermiddelen hydrolische installaties [Waals Gewest] • Anysurfer standaard websites [Vlaams Gewest] • KB wagens [nationaal] Omzendbrieven (strategisch) • Integratie sociale en milieucriteria [federaal] [Brussel Hoofsd. Gewest]

14 - Juridisch kader klassieke sectoren Websites Evoluties wetgeving Juridische mogelijkheden Aankoopproce s

15 - Juridisch kader klassieke sectoren Wet overheidsopdrachten: Wet 24 december 1993 Gunningsregels: KB 8 januari 1996 Algemene uitvoeringsregels: KB 26 september 1996 Nieuw (nog niet van kracht, uitz. concurrentiedialoog KB 12/09/2011): Wet overheidsopdrachten: Wet 15 juni 2006 Plaatsing: KB 15 juli 2011 Algemene uitvoeringsregels: / Aankoopproce s

16 - Juridisch kader: alle info Laatste stand van zaken: Publicatie/raadplegen van bestekken:

17 - Juridische kader: alle info

18 - Juridisch kader: mogelijkheden Marktverkenning (KB 15 juli 2011 art. 5) Voorbehouden van opdrachten Onderwerp Selectie / toegangsrecht Technische specificaties Varianten Gunningscriteria Uitvoering

19 - Juridische kader: coming soon EU- groenboek: Modernising public procurement policy (COM (2011) 15 final: • Hoe aankopen? > Procedures • Wat aankopen? > Innovatieve producten / diensten > Sociaal verantwoorde producten / diensten > Milieuverantwoorde producten / diensten

20 - Duurzaamheid in het aankoopproces Aankoopproces Econ. Milieu Soc. MVO

21 - Duurzaamheid in het aankoopproces Aankoopproces Econ. Soc. Milieu

22 - Economische aspecten Marktverkenning Toegang voor specifieke bedijven Levenscycluskost

23 - Econ. aspecten: marktverkenning Marktverkenning (KB 15 juli 2011 art. 5) “De aanbestedende overheid mag vóór het aanvatten van een gunningsprocedure de markt verkennen met het oog op het opstellen van de opdrachtdocumenten en -specificaties, op voorwaarde dat die marktverkenning niet tot een verhindering of een vertekening van de mededinging leidt.”

24 - Econ. aspecten: marktverkenning Actieve marktverkenning: • Afleggen van bedrijfsbezoek • Experten op werkgroepvergadering • Consultatie internet, brochures,… Passieve marktverkenning • Oproep tot informatieverstrekking > E-notification ( F58 (Request for information) > Vaktijdschriften

25 - Econ. aspecten: toegang bedrijven Markttoegang voor de KMO • Opdelen in percelen • Procedures lage budgetramingen (bestelbon, OPZB) • (nieuw regelgeving) administratieve vereenvoudiging: verklaring op eer Toegang gunningsprocedure • Sociale werkplaatsen • Programma’s voor beschermde arbeid • Sociale inschakelingsondernemingen •

26 - Econ. aspecten: Levenscycluskost Levenscyclus kost (Life Cycle Cost)-analyse is een methodiek om de totale kost (aanschaffingskost, werkings-kosten en eventuele kosten m.b.t. afval) gedurende de levenscyclus van een product of dienst te bepalen. Dergelijke LCC-analyses wegen niet alleen economische belangen af, maar brengen ook milieu- en eventueel sociale aspecten mee in rekening.

27 - Econ. aspecten: Levenscycluskost Life Cycle Cost = Aankoopkost + werkingskost + buiten_dienstkost

28 - Econ. aspecten: Levencycluskost Voorbeeld: KB 20 december 2010 Gunning: Kostprijs wagen + Kost energieverbruik [art. 6 §1] + Kost CO2 uitstoot [art. 6 §2] + Kost verontreinigende stoffen [art. 6 §3] _________________________ = Totale kost

29 - Econ. aspecten: Levencycluskost Voorbeeld: Opel Insignia 4 deurs Edition 2.0 CDTi Manueel 6 FAP - 110pk (81kW) - Diesel Gunning: Kostprijs wagen XXX EUR + Kost energieverbruik (art. 6 §1) EUR + Kost CO2 uitstoot (art. 6 §2) 931 EUR + Kost verontreinigende stoffen (art. 6 §3) 128 EUR ________________________________________________ = Totale kost XXX EUR

30 - Econ. aspecten: Levencycluskost

31 - Econ. aspecten: alle info

32 - Duurzaamheid in het aankoopproces Aankoopproces Econ. Soc. Milieu

33 - Sociaal kopen Primaire contra secundaire doelstelling Leveringen – diensten – werken Bron: Vlaamse leidraad voor de integratie van sociale criteria in overheidsopdrachten

34 - Sociaal kopen: 1) sociale rechtvaardigheid Waardig werk (IAO-normen) > Vb. lage prijzen schoonmaak [prijzencontrole gunningscriteria] ref. Nederland: Code de schoonmaak- en glazenwassersbranche zie: ( > Vb. ref. ILO-Conventies [contractbepalingen] ref. Frankrijk: Guide de l’achat public durable: achat de vêtements Mensenrechten > [contractbepalingen]

35 - Sociaal kopen: 1) sociale rechtvaardigheid Ethische of duurzame handelskwesties > Vb. Voeding en catering [techn.specs. / uitvoering] Sociaal en arbeidsrecht > naleving sociale wetgeving [uitsluitingcriteria]

36 - Sociaal kopen: 1) sociale rechtvaardigheid Ketencontrole en uitvoering opdrachten: • Sociale labels • Specifieke uitvoeringsprocedures:

37 - Sociaal kopen: 2) Gelijke kansen en behandeling • Non-discriminatie en diversiteit > Vertaling veiligheidsvoorschriften [tech. specs.] > Selectie vertaalbureau [kwal.sel.] • Toegankelijkheid > Ref.lijst gebouwenaanpassingen rolstoelgebruikers [kwal. sel.] > aangepast drukwerk voor 60 plussers [tech.specs] • IT-toegankelijkheid > vereisten volgens anysurfer-label [tech. specs.] • Soc. werkplaatsen/inschakeling, beschermde arbeid > ref. art. 18 bis (wet 1993) / art. 22 (wet 2006)

38 - Sociaal kopen: 2) Gelijke kansen en behandeling Bedrijven en sectoren: • •

39 - Sociaal kopen: 3) Participatie, diversiteit en werkgelegenheid • Non-stereotiepe communicatie > Vb. drukwerk vrouwelijke piloten [kwaliteit in gunning] [technische specs.] • Werkgelegenheid voor kansengroepen > Vb. ‘on the job’ opleiding laaggeschoolde / langdurige werklozen [contractbepaling]

40 - Sociale kopen: alle info EU: Sociaal kopen (okt. 2010) Vlaanderen: Leidraad voor de integratie van sociale criteria in overheidsopdrachten (nov. 2011) Verschillende buitenlandse gidsen

41 - Duurzaamheid in het aankoopproces Aankoopproces Econ. Soc. Milie u

42 - Milieuaspecten: criteria-ontwikkeling

43 - Milieu: niveau 1: label-update

44 - Milieu: niveau 1: label-update Basis: criteria uit type-1 labels Jaarlijkse label-update:

45 - Milieu: niveau 2: vooronderzoek Onderzoek criteria documenten van de labels

46 - Milieu: niveau 3: stakeholderoverleg Econ. Milie u Soc.

47 - Milieu: niveau 3: stakeholderoverleg Afgewerkte documenten EU: 18 producten en diensten Afgewerkte documenten BE (federaal): papierproducten, voeding en catering, drukwerk, toners, kleding en textiel, matrassen, meubelen Afgewerkte documenten BE (regio’s): schoonmaakmiddelen (LNE), verschillende producten OVAM (Producttest), Milieukoopwijzer 2011: verder zetten stakeholderoverleg

48 - Harmonisatie Tracking EU, federale en gewestelijke initiatieven EU toolkit als basis

49 - Monitoring EU onderzoek: 50% duurzame overheidsopdrachten

50 - Meer info POD Duurzame Ontwikkeling / Duurzame Productie en consumptie Hamida Idrissi (FR): 02/ ww.guidedesachatsdurables.be Jo Versteven (NL): 02/