Acute lymfatische leukemie (ALL) Afdeling Hematologie Universitair Medisch Centrum Groningen www.hematologiegroningen.nl

Hematopoëse = bloedcelvorming Stamcel B-cel T-cel basofiel eosinofiel neutrofiel rode bloedcel trombocyt monocyt witte bloedcellen Plasmacel

Normaal beenmerg

Alle normale beenmergelementen zijn vervangen door leukemiecellen Acute leukemie Alle normale beenmergelementen zijn vervangen door leukemiecellen

Gevolgen van acute leukemie Sterke toename van de leukemiecellen Vervolgens vrijwel verdwijnen van de normale bloedcelvorming: Rode cellen bloedarmoede Witte cellen infecties Trombocyten bloedingsneiging

De kwaadaardige bloedziekten zijn afgeleid van de normale ontwikkeling Stamcel Acute myeloïde leukemie (AML) Acute lymfatische leukemie (ALL) B-cel T-cel basofiel eosinofiel neutrofiel rode bloedcel trombocyt monocyt witte bloedcellen Plasmacel

Stamcel wordt leukemieblast Bij acute leukemie gaan de stamcellen door een fout ongecontroleerd delen en rijpen ze niet meer uit tot gewone bloedcellen Stamcel wordt leukemieblast

Diagnose acute leukemie Bloed en beenmergonderzoek Flowcytometrie Chromosomenonderzoek/ cytogenetisch onderzoek

Twee grote groepen ALL Stamcel Voorloper B-cel ALL 80% Acute leukemie (ALL) Voorloper B-cel ALL 80% Voorloper T-cel ALL 20%

ALL: naast morfologie ook flowcytometrie en chromosomenonderzoek nodig B- of T-cel? B- of T-cel?

Intensieve chemotherapie voor remissie-inductie bij ALL Transfusie rode cellen en bloedplaatjes weken Chemo- therapie Beschermende antibiotica Omgekeerde isolatie Voeding via bloedbaan Fysiotherapie, activatie, hometrainer etc.

Verschil AML en ALL ALL maar twee typen precursor B en T Flowcytometrie minstens zo belangrijk als microscopie beenmerg Hoog risico op uitzaaiing richting centraal zenuwstelsel, waarvoor extra therapie nodig is Komt veel vaker bij kinderen voor

Wat is er nieuw bij de acute lymfatische leukemie? Classificatie, naamgeving Meer onderzoeken op beenmerg nodig (een patiënt moet dus soms overgeprikt worden!) Therapie, met name voor jong volwassenen

Therapie acute lymfatische leukemie (Pre-)inductiekuren geen aantoonbare leukemie meer Een aantal consolidatiekuren zenuwstelselbehandeling nabehandeling 2 jaar

Overleving ALL bij kinderen Minstens 75% genezing

Wat verklaart het verschil tussen de overleving kinderen en volwassenen? ALL bij kinderen is “andere” ziekte met minder ongunstige factoren Kinderen kunnen meer chemotherapie verdragen, dus krijgen hogere doseringen Maar ook als hiervoor gecorrigeerd wordt, levert dat onvoldoende verklaring voor de verschillen

Verschillen in schema’s kinderen en volwassenen Kinderen krijgen meer en hogere doses van de verschillende cytostatica Onderhoudsbehandeling is intensiever en duurt langer VRAAG: Zijn we bij volwassenen altijd te voorzichtig geweest? Is volwassen ALL een andere ziekte?

Zijn kinderarts-hematologen beter dan internist-hematologen?

Wat verklaart het verschil tussen de overleving kinderen en volwassenen? Neem cohort 15-20 jaar: heeft “kinderschema” gekregen als behandeld door kinderarts, en “volwassenenschema” als behandeld door internist-hematoloog Uitkomst: “kinderschema” geeft betere resultaten!

ALL teenagers 15-20 jaar behandeld met kinder- (SKION) of volwassenen- (HOVON) schema HOVON 19-20 jaar HOVON 15-18 jaar

Nieuwe therapieontwikkelingen in Nederland voor volwassen ALL Jongvolwassenen (< 40 jaar): zo intensief mogelijk schema Vanaf 40 jaar: Groninger schema: iets minder intensief met extra voorbehandeling In de nabije toekomst: toevoegen nieuwe middelen aan beide schema’s

ALL bij volwassenen: schema van Groningen versus HOVON 18 UMCG n=108 HO 18 n=191 30-50% genezing