December 2007 Dimarso N.V., opererend onder de commerciële naam TNS Dimarso en hierna TNS Dimarso genoemd, beschikt exclusief over het auteursrecht van dit rapport. Niets uit dit rapport mag dan ook worden gebruikt en/of verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaandelijke toestemming van TNS Dimarso. Landbouwvertrouwensindex van het Landbouwkrediet

p.1 Inhoudstafel I. STUDIE-OPZET EN METHODOLOGIE II. RESULTATEN 1. In welke mate hebben Belgische landbouwers vertrouwen in de toekomst van de landbouw? 2. Welke factoren bepalen deze vertrouwensindex landbouw? 3. Wat beïnvloedt deze vertrouwensindex landbouw? III. BESLUITEN

I. Studie-opzet

p.3 Steekproef Dimarso t  500 landbouwers  jaar  250 Vlaanderen  Gemengd 48%  Specialisatie 52%  250 Wallonië  Gemengd 80%  Specialisatie 20%

p.4 Zes hoofdvragen 1. Rekening houdend met uw huidige situatie: hoe zou u uw huidig beroep als landbouwer in België beoordelen? 2. Hoe waarschijnlijk is het dat u de job van landbouwer in België zou aanraden aan uw kinderen of andere jongeren die u kent? 3. Rekening houdend met uw huidige situatie: hoe waarschijnlijk is het dat u opnieuw voor de job van landbouwer in België zou kiezen? 4. Rekening houdend met uw huidige situatie: hoe zou u het financieel resultaat van uw landbouwbedrijf in 2006 beoordelen? 5. Rekening houdend met uw huidige situatie: hoe zou u het financieel resultaat van uw landbouwbedrijf in 2006 inschatten ten opzichte van 5 jaar geleden ? Zou u zeggen dat dit in is dan 5 jaar geleden? 6. Heeft u op  korte termijn investeringsplannen in uw landbouwbedrijf?  lange termijn investeringsplannen in uw landbouwbedrijf?

II. Resultaten

1. In welke mate hebben Belgische landbouwers vertrouwen in de toekomst van de landbouw?

p.7 Vertrouwensindex in Vlaanderen lichtjes hoger Vertrouwensindex landbouw Vlaanderen (n=250)Wallonië (n=250) Gemiddelde 50,0 Gemiddelde 46,1

p.8 Vertrouwensindex  Specialisatie gemengd  Activiteitsduur  Impact juridisch statuut

p.9 Vertrouwensindex hoger bij de gespecialiseerde bedrijven (Vlaanderen – Wallonië) Gemengd bedrijf NL (n=120) Gemiddelde 48,7 Gemiddelde 45,9 Gemiddelde 46,7 Gemengd bedrijf FR (n=199) Gespecialiseerd bedrijf NL (n=130) Gespecialiseerd bedrijf FR (n=51) Gemiddelde 51, % Vertrouwensindex landbouw

p.10 Vertrouwensindex hoger bij de jongeren (Vlaanderen) Vertrouwensindex landbouw Minder dan 10 jaar actief NL(n=61) Meer dan 20 jaar actief NL (n=89) Gemiddelde 54,5 Gemiddelde 50,5 Tussen 10 en 20 jaar actief NL (n=100) Gemiddelde 46, %

p.11 Vertrouwensindex hoger bij rechtspersonen (Vlaanderen - Wallonië) Natuurlijke persoon NL (n=219) Gemiddelde 49,1 Gemiddelde 45,0 Gemiddelde 53,5 Natuurlijke persoon FR (n=212) Rechtspersoon NL (n=29)Rechtspersoon FR (n=35) Gemiddelde 56, % Vertrouwensindex landbouw

2. Welke factoren bepalen deze landbouw- vertrouwensindex?

p.13 Beoordeling van het beroep  Evaluatie beroep  Aanbeveling beroep  Opnieuw voor het beroep kiezen

p.14 Basis:allen 67 % van de Vlaamse landbouwers en 48 % van de Waalse landbouwers beoordelen hun beroep positief Parameters vertrouwensindex landbouw: Vlaanderen (n=250)Wallonië (n=250) Evaluatie beroep

p.15 Basis:allen 32 % van de Vlaamse landbouwers en 25 % van de Waalse landbouwers zouden hun beroep aanbevelen Parameters vertrouwensindex landbouw: Aanbeveling beroep Vlaanderen (n=250)Wallonië (n=250)

p.16 Basis:allen 56 % van de Vlaamse landbouwers en 45 % van de Waalse landbouwers zouden opnieuw voor hetzelfde beroep kiezen Parameters vertrouwensindex landbouw: Opnieuw beroep kiezen Vlaanderen (n=250)Wallonië (n=250)

p.17 Financieel resultaat  In 2006  T.a.v. 5 jaar geleden  (binnen 5 jaar)

p % van de Vlaamse landbouwers en 57 % van de Waalse landbouwers zijn tevreden met hun financieel resultaat in 2006 Basis:allen Vlaanderen (n=250) Wallonië (n=250) % slecht minder goed goed zeer goed uitstekend Parameters vertrouwensindex landbouw : Beoordeling financieel resultaat 2006 Parameters vertrouwensindex landbouw : Beoordeling financieel resultaat 2006

p.19 Basis:allen 50 % van de Vlaamse landbouwers en 42 % van de Waalse landbouwers beoordelen hun financieel resultaat in 2006 minstens even goed als 5 jaar vroeger Vlaanderen (n=250)Wallonië (n=250) jaar(+ 5 jaar)-5 jaar(+ 5 jaar) % Wn-ga veel slechter minder goed gelijk beter veel beter Parameters vertrouwensindex landbouw : 2006 in vergelijking met... Parameters vertrouwensindex landbouw : 2006 in vergelijking met...

p.20 Basis:allen (n=250) VLAANDEREN WALLONIË % JA Basis:hebben investeringsplannen Basis:allen (n=250) % JA Basis:hebben investeringsplannen Investeringsbereidheid

3. Wat beïnvloedt deze landbouw- vertrouwensindex?

p.22 Impact van het overheidsbeleid Basis:allen – Vlaanderen (n=250) VLAANDEREN investeringen aanmoedigt competitieve landbouw stimuleert stabiele en adequate inkomens verzekert mislukte oogsten en schade voldoende vergoedt beleid minder complex maakt haalbare sanitaire normen oplegt haalbare milieunormen oplegt Belang Beoordeling Dat de overheid... sociaal statuut zelfstandigen verbetert initiatieven inzake hernieuwbare energieproductie stimuleert biologische productie aanmoedigt

p.23 Impact economische en financiële aspecten Basis:allen – Vlaanderen (n=250) VLAANDEREN door vraag groene energie prijzen grondstoffen stijgen voldoende groeimogelijkheden voor bedrijf toepassen technologische evoluties financieel haalbaar invloed grootdistributie niet te groot op prijzen goede voorwaarden bij banken om investeringen te financieren Belang Beoordeling toenemende vraag naar grondstoffen groene energie voldoende tijd om met gezin door te brengen goede prijzen voor producten contracten niet te eenzijdig

p.24 Evaluatie belangrijkheidsgraad verschillende overheidsniveaus Rangschikking van de verschillende overheidsniveaus naar belangrijkheid Vlaanderen (n=250)Wallonië (n=250) Basis:allen

III. Besluiten

p.26 Besluiten  Er is vertrouwen in de sector  Jonge boeren zijn positief over de toekomst  Hoe meer specialisatie, hoe meer vertrouwen  Er is investeringsbereidheid  De overheid moet een kader scheppen en normen bepalen, maar voor de rest de concurrentie laten spelen

p.27 Besluiten  Het landbouwbeleid moet doorzichtiger  Vlaanderen -  regionaal Wallonië -  Europees  Toegang tot nieuwe technologieën moet financieel haalbaar blijven  Sociaal statuut zelfstandigen is veel verbeterd  Relatie werk  gezin heel belangrijk

p.28 Besluiten  Verwachtingen zijn dezelfde in Wallonië als in Vlaanderen  De tevredenheidsindicatoren tonen opmerkelijk verschillen tussen Waalse en Vlaamse land- en tuinbouwers

Dimarso N.V., opererend onder de commerciële naam TNS Dimarso en hierna TNS Dimarso genoemd, beschikt exclusief over het auteursrecht van dit rapport. Niets uit dit rapport mag dan ook worden gebruikt en/of verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaandelijke toestemming van TNS Dimarso. Landbouwvertrouwensindex van het Landbouwkrediet