Klimaatbeleid en Bouwen & Wonen raakvlakken, meerwaarde & kansen Deze presentatie is bedoeld voor (gemeentelijke) klimaatcoördinatoren en/of andere (beleids)medewerkers werkzaam op het terrein van klimaat/duurzaamheid. Met deze presentatie willen we een handvat c.q. helpende hand bieden om het gesprek aan te gaan met collega’s van andere (vak)afdelingen. Om te laten zien dat bij veel klimaatoplossingen het mes aan twee kanten kan snijden. Dat oplossingen voor vraagstukken en doelstellingen op het terrein van ‘Bouwen & Wonen’ hand in hand kunnen gaan met oplossingen voor het klimaatvraagstuk. De presentatie is bedoeld als eerste aanzet waar iedere klimaatcoördinator naar eigen inzicht op kan aanvullen, aanpassen, etc. Afhankelijk van de gemeentelijke organisatie vallen bepaalde onderwerpen wel of niet onder een bepaalde afdelingen. Kijk dus vooraf goed welke onderwerpen aansluiten bij de afdeling waar je je verhaal gaat houden. Voeg onderwerpen en/of voorbeelden toe, haal er onderwerpen en/of voorbeelden uit, zodanig dat je er jouw eigen verhaal van maakt dat past bij jouw situatie en context. Lokale Klimaatagenda

Waarom inbedding klimaatbeleid  Bouwen & Wonen Duidelijke en eenduidige boodschap/beleid naar externe partijen (bewoners, bedrijven, etc.) Efficiëntie/effectiviteit: door zoeken raakvlakken en samen optrekken, komen tot oplossingen met resultaten voor meerdere beleidsvelden Herkenning klimaatdoelstelling(en) in gemeentelijke taken Bouwen & Wonen Lokale Klimaatagenda

Raakvlakken Klimaat - Bouwen & Wonen bestaande bouw & nieuwbouw woningbouw & utiliteitsbouw (sociale) huur & particulier bezit Bouw- en Woningtoezicht Gemeentelijk vastgoed / gebouwbeheer Flexibel / levensloopbestendig bouwen Woonlasten (aandeel energielasten hierin) Bestaande bouw: duurzame woningverbetering / duurzame renovatie energieneutraal renoveren Nieuwbouw: passief bouwen Woonlasten: % energiekosten in relatie tot overige woonlasten (huur/hypotheek) Lokale Klimaatagenda

Doelstellingen Klimaatbeleid Rijksdoelstellingen Klimaatbeleid 2020: 20% reductie CO2-uitstoot 20% energiebesparing 16% opwekking duurzame energie Gemeentelijke ambities & doelstellingen Lokale Klimaatagenda

Mogelijkheden en voorbeelden Bestaande bouw:  Verbetering kwaliteit & betaalbaarheid woningvoorraad Hoe? Verbetering energieprestatie (Energielabel) bij herstructureringsopgave(n) en renovatie Toepassing isolatie bij dakvernieuwing WKO en vloerisolatie bij funderingsherstel Voorbeelden energiebesparing bestaande bouw: Middelburg: woningeigenaren die voor 1 februari 2014 een labelsprong maken, maken kans op €5000,- http://www.duurzaamgebouwd.nl/overheid/20130722-middelburg-start-met-wedstrijd-energiebesparing Lokale Klimaatagenda

Mogelijkheden en voorbeelden Nieuwbouw: Aantrekkelijke woningen en bedrijfsgebouwen Duurzame woningen en bedrijfsgebouwen bewijzen hun meerwaarde Hoe? (verdergaande) Energieprestatie-eisen in bouwvergunning / bouwverordening Aanmoedigen duurzame nieuwbouw door bijv. wegnemen drempels vanuit bestemmingsplan (verdergaande) energieprestatie-eisen in bouwvergunning / bouwverordening. De huidige EPC-norm is 0,6. Deze wordt in de toekomst strenger. Hier kan op voorgesorteerd worden. Dit levert een voorsprong op op de markt. Lokale Klimaatagenda

Mogelijkheden en voorbeelden Duurzaamheids ’keurmerken’ gebouwde omgeving (BREEAM, GPR) Bouw- en Woningtoezicht Milieuparagraaf Bouwbesluit Toetsen EPC-norm (vrijwillige) afspraken over verdergaande ambities Bouwbesluit Achtergrond van de opname van eisen en normen op het gebied van energie en milieu in het Bouwbesluit is de zorg voor bewust/beperkt grondstoffengebruik, klimaat en emissiereductie streven naar comfortabele en gezonde woningen met lage energielasten Handhaven EPC-norm (EnergieprestatieCoëfficiënt) en andere milieu- en duurzaamheidseisen uit Bouwbesluit c.q. in bouwvergunning. Sinds 2011 is EPC-norm vastgesteld op 0,6. Verwachting is dat vanaf 2015 de norm gesteld wordt op 0,4. Het is goed mogelijk (technisch en financieel gezien) om ‘beter dan Bouwbesluit’ te bouwen. Op steeds meer plaatsen in Nederland wordt door bouwpartijen bijvoorbeeld energieneutraal gebouwd. Als gemeente kun je in overleg/samenwerking met bouwende partijen (ontwikkelaars, corporaties) afspraken hierover maken. Kijk voor voorbeelden bijvoorbeeld op www.energiesprong.nl. Lokale Klimaatagenda

Mogelijkheden en voorbeelden Verbeteren (energetische) kwaliteit woningen Energiemaatregelen woningschil Isolatie (gevel / vloer / dak) Dubbelglas (HR++ glas) Duurzame technieken en installaties Duurzame verlichting Ventilatiesysteem Opwekking duurzame energie Warmte-koude opslag Zonnepanelen / zonneboiler Naast techniek ook aandacht voor energiegedrag Lokale Klimaatagenda

Mogelijkheden en voorbeelden Samenwerking gemeente en corporatie Opnemen duurzaamheidsaspecten in prestatieafspraken tussen gemeente en corporatie Samenwerking in wijkaanpak energiebesparing Betaalbaarheid woonlasten Verlagen / beheersen energiekosten Stabiele en voorspelbare energiekosten Aandacht voor techniek én gedrag Lokale Klimaatagenda

Mogelijkheden en voorbeelden Flexibel / levensloopbestendig bouwen Consument- en vraaggericht bouwen Sloop vs. nieuwbouw Gemeentelijk vastgoed / gebouwbeheer Energiescans gemeentelijke gebouwen Energiemonitoring / energiebeheer Lokale Klimaatagenda

En nu verder Uw eerste reactie Door welke ideeën bent u geïnspireerd? Waar ziet u mogelijkheden om samen op te trekken?