Niet Aangeboren Hersenletsel Wat is het en hoe ontstaat NAH Gevolgen NAH Behandeling NAH Weer thuis Lotgenoten Nuttige informatie

De Hersenen

Het ontstaan van NAH Er is sprake van niet aangeboren hersenletsel (N.A.H.) als het gaat om een beschadiging aan de hersenen die niet voor de geboorte is ontstaan. Het hersenletsel kan ontstaan door een direct trauma of door een andere niet traumatische oorzaak.

Het ontstaan van NAH Traumatisch hersenletsel Dit kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van een val met het hoofd op de grond of een auto ongeluk waarbij men met het hoofd tegen bijvoorbeeld de voorruit aan klapt. Ook kunnen gewelddadige acties zoals een klap tegen het hoofd, een pistool schot in het hoofd of messteken in het hoofd leiden tot N.A.H. Hersenbeschadiging ten gevolge van trauma kan primair zijn, een beschadiging door het oorspronkelijke trauma die optreed op het moment van impact. Naast deze beschadiging kan ook een secundaire beschadiging optreden, dit ontstaat door gebeurtenissen in de hersenen na het trauma, bijvoorbeeld bloedingen, verhoogde druk of oedeem (vocht).

Het ontstaan van niet aangeboren hersenletsel Niet-traumatische oorzaken: zuurstofgebrek van de hersenen (bijvoorbeeld bij verdrinking of verstikking) stoornis in de bloedtoevoer naar de hersenen (bijvoorbeeld bij een hersenbloeding of bij een hartstilstand) stofwisselingsstoornis (bijvoorbeeld door een stofwisselingsziekte, of bij chronisch alcoholgebruik waardoor hersenafwijkingen ontstaan die de ziekte van Korsakov genoemd worden) ziekte van Parkinson, Alzheimer, multiple sclerose, epilepsie, diabetes mellitus infectie van het hersenweefsel

Lichamelijke gevolgen Verlamming (slap of spastisch) gevoelsstoornis (pijn, temperatuur, houding) Coördinatiestoornis Slikproblemen Zien Schouderpijn (70%!) Oedeem Incontinentie/Seksuele stoornissen Moeheid Epilepsie

Onzichtbare gevolgen : Onduidelijk en of verward praten.  : Hoofdpijn. : Vermoeidheid. : Overgevoelig voor geluid en/of licht en/of geluiden : Slaapproblemen. : Concentratie problemen. : Vertraagd denkvermogen. : Geheugenproblemen. : Planning en organisatie problemen. : Prikkelbaar, opstandig, kort van woord.  : Stemmingswisselingen. : Impulsief (iets zeggen of doen zonder na te denken). : Onzeker en angstig. : Depressief of juist over enthousiast. : Wil soms meer doen dan zijn gezondheid aankan. : Druk in gedrag of juist terughoudend.  : Verminderd, gehoor, zicht, smaak, reuk. : Minderwaardigheidsgevoel : Hemianopsie ofwel halfzijdige blindheid.  : Sexuele gevoelens kunnen verminderen.

Persoonlijkheidsveranderingen Een aantal typen: het labiele type: met als voornaamste kenmerk de emotionele labiliteit. het ontremde type: met als voornaamste kenmerk een slechte impulsbeheersing. het agressieve type: met als voornaamste kenmerk agressief gedrag. het apathische type: met als voornaamste kenmerken uitgesproken initiatiefverlies en onverschilligheid. het gecombineerde type: hierbij staat meer dan 1 kenmerk op de voorgrond. II. Persoonlijkheidsveranderingen t.g.v. hersenletsel (vervolg) Bij een persoonlijkheidsverandering door hersenletsel zijn een aantal typen te onderscheiden: - het labiele type: met als voornaamste kenmerk de emotionele labiliteit. Na het hersenletsel kan een volwassen persoon kinderlijk, onvoorspelbaar en onverantwoord overkomen. Het is voor de ander erg moeilijk om dit gedrag en de snelle wisselingen te begrijpen of om hier op in te spelen. - het ontremde type: met als voornaamste kenmerk een slechte impulsbeheersing, hetgeen bv. blijkt uit ongewenste sexueel getinte opmerkingen. Een bepaald deel van de hersenen werkt als een grote rem op alles wat je doet. Dankzij die rem zeg je niet alles wat je denkt, doe je niet alles waar je van droomt of waar je over fantaseert en kun je je soms inhouden wanneer je voelt dat je boos of verdrietig gaat worden. Na hersenletsel is soms een deel van deze rem beschadigd. Dit kan leiden tot verbaal ontremd gedrag, sexueel ontremd gedrag en agressief gedrag. - het agressieve type: met als voornaamste kenmerk agressief gedrag. Agressie kan komen door het ontbreken van de rem. Frustrerende gebeurtenissen kunnen ervoor zorgen dat je boos wordt. Het gedrag van de ander kan de oorzaak zijn. Meestal wordt agressie veroorzaakt door de frustratie, angst of het verdriet dat ontstaat door overprikkeling. - het apathische type: met als voornaamste kenmerken uitgesproken initiatiefverlies en onverschilligheid. Iemand die apathisch is, herken je het best aan het feit dat hij of zij geen initiatief meer toont of heel moeilijk in gang geraakt. Hij/zij is ook niet gemotiveerd om zichzelf een doel te stellen. Dit wordt vaak gezien als luiheid, terwijl apathie direct gekoppeld is aan het hersenletsel! Belangrijk hierbij is om iemand met apathie zoveel mogelijk bij van alles te betrekken. Er bestaat ook nog een gecombineerd type. Hierbij staat meer dan 1 kenmerk op de voorgrond. 9

Behandeling NAH : ziekenhuis opname : Revalidatie : Therapie

Behandeling NAH Ziekenhuisopname : Bij een Traumatisch hersenletsel volgt vaak eerst een ziekenhuisopname om de eerste gevolgen te laten genezen. Een ook eventuele andere verwondingen te behandelen Bij hersenbloeding of CVA in de regio Venlo/Venray krijg je in het ziekenhuis vaak te maken met CVA Zorgketen. Bij opname in het ziekenhuis of naar aanleiding van een bezoek aan de neuroloog wordt u aangemeld bij de zorgtrajectbegeleiding. De zorgtrajectbegeleider is uw centraal aanspreekpunt tijdens het herstelproces. Hij/zij informeert, ondersteunt en adviseert u als patiënt en/of uw naaste(n) bij vragen over de beroerte en de gevolgen ervan.

Tijdens de behandeling van NAH krijg je al snel te maken met een Behandeling NAH Tijdens de behandeling van NAH krijg je al snel te maken met een revalidatiearts Een revalidatiearts kijk naar de volgende zaken: Inzicht krijgen in de gevolgen van het hersenletsel. Zorgen dat verdere schade voorkomen wordt. Bepalen welke therapieën en medicijnen kunnen helpen om zoveel mogelijk functies terug te krijgen. Op elkaar afstemmen van therapieën

Behandeling NAH Therapie Fysiotherapie, vooral op bewegen Logopedie, voor praten, slikken Ergotherapie, voor fijne motoriek en welke hulpmiddelen je daarbij nodig hebt. Psycholoog, verwerking, omgaan met beperkingen. Maatschappelijk werk

Weer Thuis Vaak verminderen de contacten met de buitenwereld. Dit wordt versterkt door: - Als getroffene niet te kunnen werken of andere sociale activiteiten te kunnen ondernemen. - Als partner door de zorgrol weinig tijd overhoudt om sociale activiteiten te ondernemen. Beide partners worden hierdoor meer afhankelijk van elkaar, waardoor het sociale netwerk kleiner wordt. De veranderingen op het gebied van het lichamelijk en het gedragsmatig functioneren leggen een grote druk op de bestaande relatie of op het aangaan van nieuwe relaties. Partners moeten elkaar in alle opzichten opnieuw leren kennen, dus ook in intiem en seksueel opzicht.

Weer Thuis Begeleiding als je weer thuis bent: SGL Stichting Gehandicapten Limburg Mee Mee, ondersteuning van mensen met een beperking

Mogelijkheden voor lotgenotencontact: Forums op internet Breincafe’s in Limburg Alzheimercafe (Helden, regio Venlo, regio Venray) Bijeenkomsten van Cerebraal Bijeenkomsten Samen Verder.

Nuttige informatie Aantal site’s op internet: www.hersenstichting.nl algemene info over hersenen www.nah-info.nl Algemene info over NAH www.nah.nl Algemene info over NAH www.sgl-zorg.nl Stichting Gehandicapten Zorg Limburg wee.mee-nml.nl Mee Noord en Midden Limburg