De ontwikkeling van het psychoanalytisch referentiekader: De Zelfpsychologie

Wat? Analytische concepten Zelf en Narcisme worden uitgewerkt: Zelf: problematiek niet verklaren d.m.v. (afweer van) driften MAAR d.m.v. een zwak of soms defect Zelf Narcisme: niet als noodzakelijke tussenfase in ontwikkelingslijn (auto-erotiek→ narcisme → objectliefde) MAAR als gescheiden ontwikkelingslijn (2 onafh. ontwikkelingen)

Ontwikkelingslijn narcisme Objectliefde Primair narcisme Grandioos Zelf Geïdealiseerd Ouderobject

Zelfobject (1) Term om stoornissen in zelfgevoel duidelijk te kunnen begrijpen. Zelfobject = objecten/personen die door het kind gebruikt worden in dienst van het Zelf OF beleefd worden als deel van het Zelf.

Zelfobject (2) 2 soorten Zelfobjecten: De archaïsche Zelfobjecten die bij de normale ontwikkeling in de vroege kindertijd horen De rijpere Zelfobjecten die iedereen nodig heeft voor het psychisch welbevinden: Personen die iemands behoefte aan grootheid en perfectie bevestigen (spiegeloverdracht; grandioze Zelf) Personen waar het kind tegen op kan zien als almachtig en onfeilbaar (idealiserende overdracht; geïdealiseerde ouderobject) Personen met wie het kind zich als gelijke kan ervaren (Alterego)

Zelfobject (3) Dus 3 Zelfobjecten: ZELFOBJECTEN Spiegelende zelfobjecten: grandioze Zelf Geïdealiseerd zelfobject: geïdealiseerde ouderobjecten Alterego (twinship)

De schuldige en tragische mens Psychoanalyse → intrapsychisch conflict. Zelfpsychologie → tekort (aan spiegeling en geïdealiseerd ouderobject). Afweerstructuren bedekken de tekorten, vb. splitsing: Verticaal (in goede en slechte objecten) Horizontaal (~ verdringen) Therapie: ►EMPATHIE!!! (~holding, rêverie) ►Transmuting internalisation (~good enough mothering)

Ontwikkeling van het Zelf (1) Het Zelf ontwikkelt zich vanuit de interactie van het kind met zijn Zelfobjecten, door verinnerlijking ervan. Dus niet aanwezig van bij de geboorte. Voorwaarden: Een rijp en cohesief Zelf van de ouders dat rekening houdt met de wisselende behoeften van het kind Falende Zelfobjecten om het kind tot introjecteren aan te zetten

Ontwikkeling van het Zelf (2) Er kunnen twee dingen gebeuren: Adequaat verloop Niet adequaat verloop

Adequaat verloop 3 polen in het Zelf: Pool van ambities: verinnerlijking van de Zelfobjecten die de grootheid en perfectie van het kind bevestigen Pool van fundamentele idealen: verinnerlijking van de geïdealiseerde Zelfobjecten Pool van specifieke talenten en vaardigheden: ° door spanning tussen ambities en idealen

Niet adequaat verloop Grandioze Zelf: Geïdealiseerde Zelf: Twinship: door tekort aan Zelfobjecten die grootheid en perfectie bevestigen Geïdealiseerde Zelf: door tekort aan Zelfobjecten die als almachtig en onfeilbaar kunnen gezien worden Twinship: door tekort aan iemand die als gelijke kan ervaren worden

Stoornissen van het Zelf Psychose Borderline Narcistische gedragsstoornissen Narcistische PHstoornissen → Enkel de 2 laatste groepen d.m.v. psychotherapie op te lossen

Pathologische vormen van het Zelf Het ondergestimuleerde Zelf: door voortdurend gebrek aan stimulerende reacties van de Zelfobjecten. Het fragmenterende Zelf: door gebrek aan geïntegreerde reacties van de Zelfobjecten. Het overgestimuleerde Zelf: door overdadige/niet faseadequate/niet empatische reacties van de Zelfobjecten. Het overbelaste Zelf: door geen kans tot samensmelting met geïdealiseerd Zelfobject.

Gedragspatronen O.b.v. de Zelfpathologieën zullen mensen zich op bepaalde manier gedragen: Persoonlijkheden die hongeren naar spiegeling Persoonlijkheden die hunkeren naar geïdealiseerde objecten Alterego persoonlijkheden Naar samensmelting hunkerende persoonlijkheden Contact vermijdende persoonlijkheden