Forensisch psychiatrische jeugdzorg: save care behandeling Prof. Dr. Bie Tremmery Kinder- en Jeugdpsychiater – Psychotherapeut Open Forum ‘Kinderen en jongeren: geestelijke gezondheid en psychiatrie” - Kinderrechtencoalitie Vlaanderen - 15 juni 2011

Introduction De term ‘psychische ziekte’ wordt in de publieke opinie te pas en te onpas gebruikt. ‘Psychisch ziek’ staat in de media voor iedere aandoening, zoals een psychose, persoonlijkheidstoornissen, depressie, leerproblemen of … simpele fobie. Emoties zijn geen psychiatrische stoornis.

Relatie psychiatrisch - forensisch? De Psychiatrische Forensische Patiënt psychiatrisch benadert Relatie psychiatrisch - forensisch?

“Reguliere” psychiatrie lijdensdruk ziekte initiatief bij betrokkene, bij omgeving,… georganiseerd in behandel cluster

Forensische Kinder- en Jeugdpsychiatrie Kader: jeugdbeschermingsrecht Niet door lijdensdruk of ziekte Niet georganiseerd in behandel clusters POS – MOF = POF – MOS?

Forensische Kinder- en Jeugdpsychiatrie Expertise verslag? Wettelijk kader om behandeling op te leggen? Rechten van het kind? Rechten van de maatschappij? Wettelijk kader voor gesloten behandeling? Responsiviteit behandeling vs. gerechtelijke maatregel? Kan een behandeling starten zonder een moreel ethische stelling name?

Maatschappij en wetgeving gaat uit van causaliteit Wetenschappelijk onderzoek toont aan Hogere prevalentie in bepaalde groepen Is echter GEEN bewijs voor causaliteit Ongekend: effect van een psychiatrische behandeling op normoverschrijdende gedrag van de jongere => In sommige gevallen zal een psychiatrische behandeling soelaas bieden, in andere echter niet.

De Psychiatrische Forensische Patiënt criminologisch benadert Risicotaxatie

SAVRY Historische factoren Sociale / contextuele factoren   Historische factoren 1 Eerder gewelddadig gedrag 2 Eerder niet-gewelddadig delinquent gedrag 3 Jonge leeftijd bij eerste uiting van gewelddadig gedrag 4 Zich onttrokken hebben aan toezicht/interventie 5 Eerdere zelfbeschadiging of suicide pogingen 6 Getuige zijn geweest van geweld in het gezin 7 Geschiedenis van mishandeling als kind 8 Criminaliteit van de ouders/verzorgers 9 Vroege verstoring in de verzorgingssituatie 10 Geringe schoolprestaties Sociale / contextuele factoren 11 Omgang met delinquente leeftijdgenoten 12 Afwijzing door leeftijdgenoten 13 Ervaren stress en geringe copingvaardigheden 14 Geringe opvoedingsvaardigheden van de ouders 15 Gebrek aan steun van andere volwassenen 16 Achterstandsbuurt   Individuele risicofactoren 17 Negatieve opvattingen 18 Impulsiviteit / Riskant gedrag 19 Problemen met middelengebruik 20 Problemen met hanteren van boosheid 21 Gebrek aan Empathie / Berouw. 22 Aandachtstekort/Hyperactiviteit 23 Onvoldoende medewerking aan interventies 24 Weinig interesse in/binding met school of werk Protectieve factoren P1 Prosociale betrokkenheid P2 Duidelijke ondersteuning door een ander P3 Duidelijk hechte band met tenminste één prosociale volw. P4 Positieve houding tegenover interventie en gezag P5 Duidelijk positieve gerichtheid op school of werk P6 Veerkrachtige persoonlijkheid

Delict & ernstige gedragsproblemen worden best in bredere context benaderd Kinderen die getuige zijn van geweld tussen ouders hebben meer gedragsproblemen Partnermishandeling gaat vaak samen met kindermishandeling Vroege verstoring in de verzorgingssituatie is determinerend Gedragsproblemen bij kinderen zijn de krachtigste voorspeller van latere partnermishandeling

Forensisch behandelen De Psychiatrische Forensische Patiënt therapeutisch benadert Forensisch behandelen

Forensisch behandelen: een maatschappelijk gegeven Kan een behandeling starten zonder een moreel ethische stellingname ? Is resocialisatie mogelijk zonder dergelijke stellingname ? NAMING – BLAMING – CLAIMING

Maatschappelijke verwachting Geen recidive Economisch Onder impuls van Europees Hof voor de Rechten van de Mens te Straatsburg

Verwachting patiënt Gemeenschapsinstelling of andere maatregelen vermijden Hulpvraag ? Lijdensdruk ?

Forensische visie Een forensische behandeling = maatschappelijk representatieve behandeling (niet enkel pathologie behandeling)

Maatschappelijk representatieve behandeling Forensische visie Maatschappelijk representatieve behandeling = Evaluatie van de facetten die je gaat behandelen om resocialisatie te realiseren (psychiatrische ziekte, gewetensontwikkeling, responsabilisatie, gezinsfunctioneren, factoren vanuit de risicotaxatie…)

Forensische visie Causale relatie psychiatrie - criminogenese? => Hoogstwaarschijnlijk enkel beïnvloeding Uitkomst van deze jongeren wordt bepaald door de psychiatrische ziekte én delinquentie

Psychiatrische Forensische Patiënt de psychiatrische problematiek (CURE level) de misdrijf omschreven feiten (RISK level) de nood aan beveiliging (SECURITY level) What Works Principles !

Inhoudelijke werking Veilig behandelklimaat is essentieel ‘Peer’groep & Groepsdynamiek is determinant Psychiatrisch behandelaanbod – psychotherapie, ergo-, muziek-, psychomotore therapie, … Forensische behandelaanbod – Equipe module omtrent delictketens, delictscenario en gewetensvorming Gezinsbegeleidingen School: les en begeleiding naar re-integratie

Trajecten werken! Preventie heeft gefaald: quid vroegdetectie en vroegbehandeling? POS / MOF ~ Chronisch traject Trajectdenken met permanente evaluatie van behandel- en beveiligingsnoden! Ontwikkelingspotentieel stimuleren Intense samenwerking en partnerschap tussen psychiatrie, onderwijs, welzijn en justitie

Fordulas

Conclusie

Conclusie Er is geen causaal verband tussen ziektebeelden en delict, wel een invloed Quid POS MOF Een forensische behandeling kan niet terug gebracht worden tot een pathologie behandeling => intense samenwerking en partnerschap tussen psychiatrie, onderwijs, welzijn en justitie Maatschappelijke stellingname: een forensische behandeling omvat ook een delictbehandeling!

Conclusie Goede inschatting van de mogelijkheden van de patiënt is nodig Beveiligend werken = zorg op maat = responsabiliseren Jongeren meer verantwoordelijkheid laten nemen dan ze aankunnen is gevaarlijk Zorgtrajecten met gedifferentieerd behandel- en beveiligingsaanbod zijn noodzakelijk