De tijdsindeling

Stelling “Om 12 uur staat de zon het hoogst.” Ukkel: zonsopgang 8:07 (3 uur 53 min vóór de middag) zonsondergang 18:49 (6 uur 49 min na de middag)

4. De bewegingen van de aarde in het zonnestelsel 4.2 Aardrotatie (aswenteling) 4.2.2 De gevolgen van de aardrotatie DE TIJDSINDELING

4.2.2 De tijdsindeling Zonnetijd Zonetijd Conventionele tijd En verder: GMT, MET, CET, OET, UTC, zomeruur….

4.2.2 De tijdsindeling Zonnetijd (ware zonnetijd) Met welk instrument? Definitie van middag? Definitie van één dag? Welk voordelen? Welke nadelen? Gebruik in België afgeschaft op 1 mei 1892 (waarom?)

4.2.2 De tijdsindeling Zonnetijd (ware zonnetijd) Bron: railmusea.nl

4.2.2 De tijdsindeling Zonnetijd Oefening - Een trein rijdt van Oostende naar Sankt-Vith. De passagiers maken gebruik van (Oostendse) zonnetijd. Wat is de zonnetijd in Sankt-Vith wanneer het 12.20 Oostendse zonnetijd is?

4.2.2 De tijdsindeling Zonnetijd Nodig: lengteligging van Oostende: 2°54’ OL lengteligging van Sankt-Vith: 6°08’ OL Zon komt in het oosten op (dus: hoe meer naar het oosten, hoe later) ° = graden, ‘ = hoekminuten (1/60 °)

4.2.2 De tijdsindeling Zonnetijd (UITBREIDING!) Berekeningswijze: 360° aardomtrek = 24 uur tijd …..° aardomtrek = 1 uur tijd …..° aardomtrek = …. minuten tijd 1° aardomtrek = …. minuten tijd 1’ aardomtrek = …. seconden tijd

4.2.2 De tijdsindeling Zonnetijd (UITBREIDING!) Berekeningswijze: 360° aardomtrek = 24 uur tijd (360/24)° = 15° aardomtrek = 1 uur tijd 15° aardomtrek = 60 minuten tijd 1° aardomtrek = 4 minuten tijd 1’ aardomtrek = 4 seconden tijd

4.2.2 De tijdsindeling Zonnetijd Berekeningswijze: 1° aardomtrek = 4 minuten tijd 1’ aardomtrek = 4 seconden tijd Verschil in lengteligging = 6°08’ – 2°54’ = ……. …..° ≈ …. minuten …..’ ≈ …. seconden

4.2.2 De tijdsindeling Zonnetijd Berekeningswijze: 1° aardomtrek = 4 minuten tijd 1’ aardomtrek = 4 seconden tijd Verschil in lengteligging = 6°08’ – 2°54’ = 3°14’ 3° ≈ 3 x 4 minuten = 12 minuten 14’ ≈ 14 x 4 seconden = 56 seconden

4.2.2 De tijdsindeling Zonnetijd Berekeningswijze: 3 ° ≈ 12 minuten 14’ ≈ 56 seconden Later of vroeger dan in Oostende? Besluit: het is in Sankt-Vith later (want de zon is er al langer op)

4.2.2 De tijdsindeling Zonnetijd Oefening - Een trein rijdt van Marseille (5°22’ OL) naar Bordeaux (0°34’ WL). Hoeveel bedraagt het verschil in zonnetijd? Moeten de reizigers bij aankomst hun horloge terugdraaien of verderdraaien?

4.2.2 De tijdsindeling Zonetijd 24 uur in één dag Aarde opgedeeld in 24 even brede tijdszones Hoe breed (in °) is één tijdszone? In één tijdszone: tijd overal gelijk (gelijk aan de zonnetijd van de centrale meridiaan)

4.2.2 De tijdsindeling Zonetijd (kijk naar de rechte banden!)

4.2.2 De tijdsindeling Zonetijd centrale meridiaan van Greenwich

4.2.2 De tijdsindeling Zonetijd Wat is het maximale verschil tussen de lokale zonnetijd en de zonetijd? Tijdsverschil tussen naburige zones?

4.2.2 De tijdsindeling Zonetijd Wat is het maximale verschil tussen de lokale zonnetijd en de zonetijd? Tijdszone Centrale meridiaan van deze tijdszone (zonnetijd = zonetijd) 15 ° = 1 uur zonnetijd verschil

4.2.2 De tijdsindeling Zonetijd Voordeel? Nadeel?

4.2.2 De tijdsindeling Conventionele tijd (conventie = afspraak) Aanpassing van zonetijd aan landsgrenzen Grillig verloop Waar zijn de strakke lijnen van de zonetijd behouden gebleven?

4.2.2 De tijdsindeling Conventionele tijd UT(C) (Coordinated Universal Time) (!!!) GMT (Greenwich Mean Time) ≈ UTC WET = GMT (!!!!!!!) MET (Midden-Europese Tijd) of CET MET = GMT + 1 OET (Oost-Europese Tijd) OET = MET + 1 = GMT + 2

4.2.2 De tijdsindeling Conventionele tijd UT(C) (Coordinated Universal Time) (!!!) GMT (Greenwich Mean Time) ≈ UTC MAAR: GMT: astronomische tijd UT: atoomtijd (gemeten met behulp van radioactief verval)

4.2.2 De tijdsindeling Conventionele tijd (ter illustratie) UT(C) = Zulu-tijd MET = Alpha-tijd (West-Europa t.e.m.Polen OET = Bravo-tijd (Griekenland, Finland, Turkije) BT (Bagdad-tijd) = UT(C) + 3 = Charlie-tijd (Koeweit, Moskou

4.2.2 De tijdsindeling Conventionele tijd (ter illustratie) UTC + 0:20 = Amsterdamse Tijd (tot 1940) UTC + 0:30 = Sandringhamtijd (tot 1936) UTC + 4:51 = Bombay-tijd (tot 1955)

4.2.2 De tijdsindeling Conventionele tijd Wat valt op aan de conventionele tijd in China? En India? Hoeveel conventionele tijdszones in (continentaal) Latijns-Amerika? Hoeveel in Afrika? Wat valt op aan de Noors-Russische grens?

4.2.2 De tijdsindeling Zomertijd en wintertijd In de winter staan de meeste mensen op zodra het licht wordt. In de zomer komt de zon echter al zo vroeg op dat dit daglicht verloren gaat. Bij het verzetten van de klok wordt dit daglicht weer gebruikt. Hierdoor blijft het dan 's avonds weer langer licht en kan men bezuinigen op elektrische verlichting.

4.2.2 De tijdsindeling Zomertijd en wintertijd Zomer: MET = UTC + 2 uur Winter: MET = UTC + 1 uur 70-tal landen (Europa behalve IJsland) Voordelen? Nadelen? Wanneer? Zie site

4.2.2 De tijdsindeling Zomertijd en wintertijd is dit de overgang van zomertijd naar wintertijd of omgekeerd?

4.2.2 De tijdsindeling Zomertijd en wintertijd is dit de overgang van zomertijd naar wintertijd of omgekeerd? van winteruur (14 uur, UT + 1 uur) naar zomeruur (15 uur, UT + 2 uur) “spring forward, fall back”

4.2.2 De tijdsindeling Zomertijd en wintertijd (ter informatie) Eerste toepassing van zomertijd door de Duitsers in de Eerste Wereldoorlog in 1916. Door VS in 1918. Weer afgeschaft in 1919. Ook in de Tweede Wereldoorlog zomertijd. Problemen in de landbouw: het vee kon de kunstmatige omschakeling van het uur niet aan (koeien gaan niet vroeger opstaan!). Problemen voor de mensen: dagritme niet synchroon met ritme van de zon (landbouwers met koeien!). Ander probleem voor de mensen: aanpassing veroorzaakt oververmoeidheid (kinderen). Licht tijdens dag  heet tijdens dag  hogere aircokosten doen bezuinigingen teniet.