"Hoe Vlaanderen van een emigratie-regio tot een immigratieregio werd” Frank Caestecker Universiteit Gent Colloquium ‘Tewerkstelling en migratie’ Vrijdag 30 oktober 2009 JINT - Grétrystraat 26, 1000 Brussel
Vlaamse arbeidsmigratie naar Wallonië Luikse mijnbekken, 1910
Vlaamse transnationale arbeidsmarkt Van rijk naar arm Vlaanderen (arbeidsreserves) Industrialisering textiel, na 1840 Globalisering van de landbouwmarkt,na 1880 Arbeidsmigratie vanuit Vlaanderen (1840-1970) emigratie seizoensmigratie Pendelmigratie Wijziging in de richting van de migratiestroom (1920 en vooral 1970-
De “Franschmannen”, het dominant beeld van migratie in het Vlaamse collectieve verleden De Franschmannen of migratie van seizoen-arbeiders: -noeste werkers (echte Flandriens) -trouw gebleven aan Vlaanderen
De grensarbeid tussen België en Frankrijk, 1910-2005 Belgische arbeiders Franse arbeiders
Het reguleren van internationale arbeidsmigratie Frankrijk reguleert de Vlaamse immigratie De (dreiging met) fysiek geweld 20ste eeuw: De Franse staat activeert de internationale grens die doorheen de “Frans-Vlaamse” arbeidsmarkt loopt tot bescherming van de nationale arbeidsmarkt Een belasting op import van arbeidskrachten (°1893) Arbeidsvergunning Frans-Belgisch belastingsverdrag (1964) 21ste eeuw: vrij verkeer van werknemers in EU
Reguleren van de arbeidsmigratie binnen België Interne migratie: geboorte van de Belgische arbeidsmarkt -Overheidssubsidiëring van transport (spoorabonnementen) waardoor Vlaamse emigratie die explodeert en zich transformeert tot pendelarbeid, vooral naar Wallonië (1920 achturendag) -Arbeidsbemiddeling op nationaal niveau: streven naar volledige en waardige tewerkstelling
Reguleren van de arbeidsmigratie naar België Immigratie Jaren 20: Immigratie naar het Limburgs steenkoolbekken en de Antwerpse diamant Jaren 30: Gastarbeid een conjunctureel bepaalde bufferzone waarbij de structureel onderste trappen van de arbeidsmarkt werd bezet door immigranten Na 45: Mediterrane arbeidsmigranten (Italianen in de jaren 40, Grieken vanaf 1956 en Turken in de jaren 60) voor zware industrie en vanaf jaren 60 ook textiel, bouw…