HARTSTOCHT EN VERLANGEN 2. ROMANTIEK HARTSTOCHT EN VERLANGEN

HEFTIGE EMOTIES Eind 18e eeuw: vervreemding natuur Reactie: Romantiek Rationalisme (verstandelijke benadering) IR Verstedelijking Reactie: Romantiek Heftige emoties Persoonlijke beleving

HEFTIGE EMOTIES Van Gogh

HEFTIGE EMOTIES WELTSCHMERTZ SEHNSUCHT Ontsnappen aan werkelijkheid Thema’s: dromen natuur verre verleden (ME) exotische landen en culturen het universele of religieuze Verstedelijking SEHNSUCHT Verlangen naar het onbereikbare (en de dood)

caspar david friedrich TERUG NAAR DE NATUUR caspar david friedrich

TERUG NAAR DE NATUUR Natuur in gevoel uitdrukken Natuur spiegel emoties kunstenaar

caspar david friedrich TERUG NAAR DE NATUUR caspar david friedrich

Aan Boord van een zeilschip - Caspar David Friedrich (1818-1820) TERUG NAAR DE NATUUR Aan Boord van een zeilschip - Caspar David Friedrich (1818-1820)

TERUG NAAR DE NATUUR Die Moldau - Smetena

TERUG NAAR DE NATUUR Engelse landschapsparken: Sprookjesachtig Heuvels (kunstmatig) Watervallen Grotten Ruïnes Sprookjesachtig

TERUG NAAR DE NATUUR Sonsbeekpark – Arnhem

TERUG NAAR DE NATUUR Sonsbeekpark – Arnhem

Kronenburgerpark - Nijmegen TERUG NAAR DE NATUUR Kronenburgerpark - Nijmegen

TERUG NAAR DE NATUUR Giselle - balletdecor

TERUG NAAR DE NATUUR Romantische poëzie

IDEALISEREN EIGEN NATIE EN VERLEDEN Historische roman

IDEALISEREN EIGEN NATIE EN VERLEDEN Sprookjes – gebroeders Grimm

IDEALISEREN EIGEN NATIE EN VERLEDEN Gothic Novel

IDEALISEREN EIGEN NATIE EN VERLEDEN King Arthur – geromantiseerde Middeleeuwen

IDEALISEREN EIGEN NATIE EN VERLEDEN Neogotiek - Engeland

SPROOKJES EN VOLKSVERHALEN Nationalisme: algemeen streven naar eenheid deel van natie of volk: eigen geschiedenis rijk aan oude mythen, sagen, legenden en sprookjes inspiratie middeleeuwse heldenverhalen traditionele volksmuziek

SPROOKJES EN VOLKSVERHALEN Gebroeders Grimm Hans Christian Andersen

Componist Beethoven – gave Gods! GENIALE KUNSTENAARS Componist Beethoven – gave Gods!

BOVENAARDS EN DRAMATISCH Ivy Bridge – W. Turner (1813) aquarel

BOVENAARDS EN DRAMATISCH Flint Castle – William Turner (1838)

BOVENAARDS EN DRAMATISCH Ovidius verbannen uit Rome – W. Turner (1838)

BOVENAARDS EN DRAMATISCH Stoomboot in sneeuwstorm – W. Turner (1842)

BOVENAARDS EN DRAMATISCH Zonsopgang boven een meer – W. Turner (1840)

BOVENAARDS EN DRAMATISCH Venetië – Claude Monet (1908)

DE ROMANTISCHE NACHTMERRIE Caspar David Friedrich Thema van de dood, zwaarmoedigheid Natuur: spiegel persoonlijke gevoelens/emoties eenzaamheid en verlatenheid goddelijk en bovennatuurlijk kleine zoekende religieuze godzoekende mens, overweldigende grootse natuur verlangen naar oneindig, bovenaardse kosmos Maan: symbool betovering, angst en onbekende

DE ROMANTISCHE NACHTMERRIE Klosterfriedhof im Schnee – Caspar David Friedrich (1810)

DE ROMANTISCHE NACHTMERRIE Ich grübe mir gern in die Stille ein Grab Ich fühle mich tot, als wär ich erfroren, Als hätt sich die Welt zu sterben verschworen. Ich grübe mir gern in die Stille ein Grab Und warte begraben deine Wiederkehr ab. Vom langen Warten versteinern die Wangen, Doch lebt auch im Stein noch ein sehnend Verlangen. Ich weiß nur, daß ich nicht fühlen will; Vielleicht steht dann endlich das Warten still. Der Wind, der heult vor den nächtlichen Toren, Als würde da draußen nur Unglück geboren. Er klagt wie ein Hund in die Leere hinein, Und stets drängen Hunger und Sehnsucht herein. Max Dauthendey

DE ROMANTISCHE NACHTMERRIE De monnik op het strand – Caspar David Friedrich (1810)

DE ROMANTISCHE NACHTMERRIE Twee mannen die beschouwend naar de maan kijken – Caspar David Friedrich (1819)

DE ROMANTISCHE NACHTMERRIE Gothic literatuur: Edgar Allen Poe Spook- en horrorverhalen Donker, mysterieus, bovennatuurlijk

DE ROMANTISCHE NACHTMERRIE De nachtmerrie – Henry Füssli (1781)

DE ROMANTISCHE NACHTMERRIE De nachtmerrie – Henry Füssli (1802)

DE ROMANTISCHE NACHTMERRIE Saturnus, die zijn kinderen verslindt – Franceso de Goya (1819)

DE ROMANTISCHE NACHTMERRIE Goya’s Ghosts – DVD

DE ROMANTISCHE NACHTMERRIE Twee oude mensen soep etend – Franceso de Goya (1819-1823)

Algerijnse vrouwen in hun appartementen – E. Delacroix (1834) EXOTISCHE FANTASIEËN Algerijnse vrouwen in hun appartementen – E. Delacroix (1834)

De slachting bij Chios – E. Delacroix (1824) EXOTISCHE FANTASIEËN De slachting bij Chios – E. Delacroix (1824)

NOSTALGISCH EN EXOTISCH BOUWEN Romantiek: escapisme vlucht uit werkelijkheid in verleden en fantasie. Architectuur 19e eeuw: nationalisme nostalgie Exotisme

NOSTALGISCH EN EXOTISCH BOUWEN Architectuur 19e eeuw: Verleden: Classicisme (opleving klassieke oudheid) Gothic revival (gotische opleving uit ME) Eclecticisme (combinatie van stijlen) Fantasie

NOSTALGISCH EN EXOTISCH BOUWEN Classicisme Arc et Senans – Ledoux

NOSTALGISCH EN EXOTISCH BOUWEN Gothic Revival Houses of Parliament - Londen

NOSTALGISCH EN EXOTISCH BOUWEN Eclecticisme Rijksmuseum - Amsterdam

NOSTALGISCH EN EXOTISCH BOUWEN Fantasie Schloss Neuschwanstein - Duitsland

Architect John Nash – Brighton (GB) Het Royal Pavilion Architect John Nash – Brighton (GB)

Architect John Nash – Brighton (GB) Het Royal Pavilion Architect John Nash – Brighton (GB)

Architect John Nash – Brighton (GB) Het Royal Pavilion Architect John Nash – Brighton (GB)

Arts en Craftsbeweging Reactie uit de Romantiek op industrialisatie. Handwerk i.p.v. mechanische produkten. Voorbeeld uit gilden systeem Middeleeuwen. VS en Engeland Inspiratie uit de natuur (planten bloemen)

Arts en Craftsbeweging Gilde: beroepsgroep (ME) Beroep: ambacht leren -> vakman worden Leerling – gezel – meester Smidsgilde Weversgilde Slagersgilde Bakkersgilde Schoenmakersgilde Kunstenaarsgilde

Arts en Craftsbeweging Voorloper: A.W.N Pugin (architect en ontwerper) Gothische stijl (ME) Interieur Houses of Parliament Inspiratie voor John Ruskin en William Morris

Arts en Craftsbeweging The House of Lords (Palace of Westminster) - Pugin

Arts en Craftsbeweging John Ruskin: bouwstijl Neogothiek

Arts en Craftsbeweging "Edinburgh Lecture diagram: Decorated cusped gothic window“ – J. Ruskin e.a.

Arts en Craftsbeweging William Morris: veelzijdig man Bedrijf Morris & Company: veel medewerkers Toegepaste kunst- en interieurverzorging Cottagestijl: The Red House (Philip Webb)

Arts en Craftsbeweging The Red House – W. Morris & P. Webb

Arts en Craftsbeweging Biljartkamer – William Morris

Programmamuziek Definitie: muziek die associaties oproept met: een gedicht een beschrijving een verhaal

Programmamuziek Beethoven componist 3e symfonie: onstuimigheid en hartstochten 6e symfonie – Pastorale: programmamuziek 9e symfonie: grote dynamiek krachtige gevoelsuitingen

Beethoven’s 6e symfonie: Pastorale Programmamuziek Beethoven’s 6e symfonie: Pastorale

Programmamuziek Andere componisten: Franz Liszt Richard Strauss Hector Berlioz

Programmamuziek Ode to Joy Beethoven’s 9e: zijn laatste symfonie Grote dynamiek Krachtige gevoelsuitingen Romantische muziek: - weerspiegeling lijden kunstenaar - woedende wanhoop - dromen, dankbaarheid en durf Ode to Joy

Idée fixe: muzikaal motief Programmamuziek Grotere orkesten Idée fixe: muzikaal motief

LIED: romantisch expressiemiddel Burgerij: Concertbezoek Danszalen Balletuitvoeringen Kamermuziek (in besloten kring)

LIED: romantisch expressiemiddel Ballade: Muziek met een verhaal wendingen stemmingswisselingen

LIED: romantisch expressiemiddel Zang met piano begeleiding

LIED: romantisch expressiemiddel Liederen componisten Johannes Brahms Robert Schumann Franz Schubert

LIED: romantisch expressiemiddel Liederen componisten Johannes Brahms Robert Schumann Franz Schubert

Franz Schubert ‘Schubertiades’

muzikaal gedicht – zangstem - pianobegeleiding Franz Schubert muzikaal gedicht – zangstem - pianobegeleiding

Liedtekst: Johan Wolfgang von Goethe Der Erlkönig Liedtekst: Johan Wolfgang von Goethe

Paganini: viool-virtuoos Duivelskunstenaars Paganini: viool-virtuoos

Duivelskunstenaars wonderkinderen en piano-virtuozen Frederic Chopin Franz Liszt