DE LAATSTE OLIECRISIS Over de tweede helft van het olietijdperk

I have a dream

Olie als energiebron 12 jaar arbeid Wereld: Belgie:

Olie en transport Transport sector mondiaal de grootste olieverbruiker > 50 %

Oliemensen

Voedsel is olie •Kunstmest •Tractoren •Biociden •Oppompen grondwater •Koelen/drogen •Verpakking •Transport •1000 l/ha/jaar Voor elke calorie die we eten worden 10 calorieën olie/gas verbruikt !

Voedsel is olie

Olie en wereldbevolking

Oliemensen •Economie •Ruimtelijke ordening •Recreatie en toerisme •Onderwijs •Pensioen Homo petroliensis “Oil is our god, I don’t care if somebody says he worships Jesus, Buddha our Allah, they actually worship petrolium” (A crude awakening)

Olie is het bloed van onze economie •Stel dat er iets met olie zou gebeuren •Er gaat iets met olie gebeuren •Olie raakt niet op! –Kwantitatief –Kwalitatief

De vraag naar olie blijft stijgen

Druk olievoorraden niet uit in tijd

Oliewinning piek • Belvorminge productiecurve • Van makkelijk naar moeilijk • Van goede kwaliteit naar slechte kwaliteit • Een veld is nooit leeg

Olievelden Vier olievelden produceren meer dan 1mbd •Ghawar ? •Cantarell gepiekt •Burgan gepiekt •Da Qing gepiekt

Regio’s en landen 40 landen hebben reeds gepiekt ! oil drum 09 Slechts 14 landen verhogen hun productie nog

Wereld “We zijn vrijwel zeker op of nabij het punt dat men peak-oil noemt” Al Gore 2007

Wereld

Olievondsten en piek olie Als de nieuwe olievondsten de verminderde productie van de olievelden in exploitatie niet meer kunnen compenseren neemt de wereldolieproductie af. • Veel velden in productie zijn oud en hebben reeds lang gepiekt • Bestaande olieputten verminderden in 2007 met 6,7 % per jaar (IEA, 2008) • Ongeveer 2/3 van de huidige productiecapciteit moet vervangen worden tegen 2030 (UK-ERC, 2009)

Conventionele productie

Decline rates •2 tot 5 % •“Little is huge” (Hirsh)

EROEI Wat is de energetische waarde van een energiebron ?

EROEI beste velden 200:1 Moeilijk ontginbare olie: • kleine velden • diepzee • in zand of leisteen Onconventionele olie: • Teerzand (< 6:1) • Leisteen (< 4:1) • Zware olie

EROEI Voorbeeld VS •1930’s boven 100:1 •1970’s ongeveer 30:1 •2008: tussen 11:1 en 18:1 •tegen 2022 op 1 ? Mondiaal • 1999: 35:1 • 2006: 18:1 Recente studie Hall et al: “society cannot function as an EROEI at the wellhead of less than about 3:1”.

Piek olie keerpunt voor de mensheid ?

Piek olie keerpunt voor de mensheid

Peak everything

Geloof in vooruitgang

Wat betekent piek olie •Piek olie is eerst een probleem van vloeibare brandstoffen •Piek olie is uiteindelijk ook een energieprobleem •Oplossing zijn (theoretisch) mogelijk •Oplossingen vragen tijd, veel tijd •Op korte termijn is vooral besparen effectief "No combination of conservation measures, alternative energy sources, and technological advances could realistically and economically provide a way to completely replace [oil] imports in the short or medium term." -- Stuart McGill, Exxon Mobil Senior Vice President

Alternatieven

Fossiel •EOR • Kolen  olie • Gas  olie •KLIMAAT !

Alternatieven • via elektriciteit • uranium • bouwtijd • milieu

Alternatieven H • geen energiebron • via elektriciteit • opslag – transport

Alternatieven • EROEI • olie ! • voedsel

Alternatieven • via elektriciteit • klein

Alternatieven Bezuinigen • snelheidsbeperking • autoloze zondag • olie op de bon • lokaliseren • SR

Spaghetti-olie zot

Gevolgen van piek olie •1973, 1979 en 2008 •Hirsh rapport (2005) –Langdurige crisis •Economie •Transport •Landbouw “Piek olie betekent chaos” tegenlicht, 2008

Piek olie en economie Charles A.S. Hall 2007

Piek olie en geld •Inflatie •Stagflatie •Falen van het financiële systeem •Dalende levensstandaard

Gevolgen van Piek olie Transport •Einde van de globalisering ? •Luchtvaartbrandstoffen •Bevoorradingsproblemen Landbouw • Stijgende voedselprijzen • Problemen in ontwikkelingslanden “ This is an apocalyptic scenario. In terms of industrial production, in terms of the food supply but above all in the terms of the transportation sector, we cannot continue as we now are ”. Michael Meacher, 2008 ex British environment Minister

Change or be changed !

Andere machtverhoudingen in de wereld

“The American way of life is not up for negotiation” George H.W. Bush

De wereld in 2030