Tijdelijk Anders Bestemmen Duurzame energie als flexibele invulling van ruimte Plenaire bespreking fase 1 4 maart 2013 Roy Ellenbroek Sander Kooper

Green Spread – Utrechtseweg 310 – 6812 AR - Arnhem – – Agenda • “Tijdelijk Anders Bestemmen & Hernieuwbare Energie” • Enquête: proces, inhoud en resultaten • Conclusies • Afsluiting fase 1 • Long list -> short list procesbegeleiding business cases • Fase 2 en fase 3

Green Spread – Utrechtseweg 310 – 6812 AR - Arnhem – – Project • Doelstelling: – Inzicht bieden in kansen en knelpunten bij gemeenten m.b.t. TAB in relatie tot hernieuwbare energie; – Handreiking: hoe kunnen gemeenten TAB succesvol inzetten t.b.v. hernieuwbare energie?

Green Spread – Utrechtseweg 310 – 6812 AR - Arnhem – – Projectopzet Fase 1: Inventarisatie en behoeftebepaling “Onder welke voorwaarden is TAB interessant?” Fase 2: Procesbegeleiding geselecteerde business cases “Wat moeten we dan precies doen?” Fase 3: Opzet handreiking TAB - duurzame energie “Welke generieke richtlijnen volgen hieruit?”

Green Spread – Utrechtseweg 310 – 6812 AR - Arnhem – – Respons vragenlijst • 56 gemeenten, 32 inzendingen (57% respons) • Digitale brief, reminder, nabelrondje

Green Spread – Utrechtseweg 310 – 6812 AR - Arnhem – – Resultaten • Vraag 1: “Is uw gemeente bekend met de mogelijkheden van Tijdelijk Anders Bestemmen?” “Geen totaalbeeld aan kansen en mogelijkheden” “We kennen de inhoud onvoldoende” “We hebben de kennis, maar nog geen beleid opgesteld” “Reeds bezig met een business case” “TAB is integraal onderdeel van ontwikkelingsstrategie”

Green Spread – Utrechtseweg 310 – 6812 AR - Arnhem – – Resultaten • Vraag 2: “Heeft uw gemeente de afgelopen vijf jaar de mogelijkheden van TAB benut?” “Kennelijk geen urgente behoefte” “Weinig opties door stringente WRO- regelgeving” “Reizende tuinen op braakliggende gronden en bewonersideeën”

Green Spread – Utrechtseweg 310 – 6812 AR - Arnhem – – Resultaten • Vraag 3: “Wat zouden voor uw gemeente belangrijke redenen zijn om het instrument “Tijdelijk Anders Bestemmen” toe te passen?” “Kwaliteit toevoegen aan een ruimte die anders verrommelt” “Vliegwiel voor placemaking” “Financiële compensatie voor grondkosten”

Green Spread – Utrechtseweg 310 – 6812 AR - Arnhem – – Resultaten • Vraag 4: “Wat zouden voor uw gemeente belangrijke redenen zijn om niet van TAB gebruik te maken?” “Voor verantwoorde afschrijving is minimaal jaar nodig” “Koudwatervrees” “Voorkeur voor koninklijke weg: herziening bestemmingsplan” “WRO staat ontheffing slechts voor 5 jaar toe” “Geen barrière opwerpen voor initiële plannen”

Green Spread – Utrechtseweg 310 – 6812 AR - Arnhem – – Resultaten • Vraag 5: “Welke drempels heeft u ervaren bij het verkennen van de kansen voor TAB?” “Business case voor duurzame energie kan niet uit” “Gebrek aan praktijkvoorbeelden” “Het maken van de business case (variabelen, onzekerheden)” “Behoefte aan inspirerende voorbeelden” “We willen succesvolle voorbeelden zien” “Wat als de markt weer aantrekt?” “Wat zijn passende financieringsopties?” “Waar we behoefte aan hebben: tekst en uitleg over TAB, borging tijdelijkheid, voorbeelden, communicatie en initiatiefnemers ”

Green Spread – Utrechtseweg 310 – 6812 AR - Arnhem – – Resultaten • Vraag 6: “Welke (economische) activiteiten zou u graag ontwikkelen via TAB, ervan uitgaande dat dit technisch, juridisch en economisch te realiseren is en bij de locatie in kwestie past?” “Tijdelijke functies combineren in een soort broedplaats” “Combinatie duurzame energie met recreatie” “Jongerenhuisvesting en huisvesting buitenlandse werknemers”

Green Spread – Utrechtseweg 310 – 6812 AR - Arnhem – – Resultaten • Vraag 7: “Heeft uw gemeente een goed beeld bij locaties waar “Tijdelijk Anders Bestemmen” een optie is of kan zijn?” “Geen verkenning plaatsgevonden” “Vooral de wat grotere terreinen” “Voormalige ontwikkelingsterrein en voor woningbouw”

Green Spread – Utrechtseweg 310 – 6812 AR - Arnhem – – Resultaten • Vraag 8: “Indien u een goed beeld heeft bij mogelijke TAB-locaties: over welke ordegrootte gaat dit in totaal voor uw gemeente?” “Eén à twee woningbouw- gebieden” “Het terrein van Defensie” “Grote percelen worden agrarisch verpacht (= ook TAB) ”

Green Spread – Utrechtseweg 310 – 6812 AR - Arnhem – – Resultaten • Vraag 9: “Is de zoektocht naar locaties voor hernieuwbare-energie-opwekking een actueel vraagstuk binnen uw gemeente?” “We streven naar structurele uitbreiding van opwekking van duurzame energie” “Geen zoektocht naar locaties, wel naar duurzame vormen van invulling”

Green Spread – Utrechtseweg 310 – 6812 AR - Arnhem – – Resultaten • Vraag 10: “Denkt u dat TAB een geschikt middel kan zijn om het aandeel lokaal opgewekte energie in uw gemeente te vergroten?” “Absoluut. Wij denken een significante bijdrage te kunnen leveren aan de lokale, regionale, provinciale en landelijke doelstelling op het gebied van opwekking Duurzame Energie.” “Wij hebben geen braakliggende terreinen waarop PV, of biomassa een plaats kan krijgen.”

Green Spread – Utrechtseweg 310 – 6812 AR - Arnhem – – Resultaten • Vraag 11a: “Hoeveel locaties komen binnen uw gemeente in aanmerking voor TAB in relatie tot hernieuwbare energie?”

Green Spread – Utrechtseweg 310 – 6812 AR - Arnhem – – Resultaten: long-list locaties • Vraag 11b: “Om welke locaties gaat het?”

Green Spread – Utrechtseweg 310 – 6812 AR - Arnhem – –

Resultaten: voorstel shortlist locaties • Diversiteit technieken • Variatie in locaties • Opschaalbaarheid • Status project

Green Spread – Utrechtseweg 310 – 6812 AR - Arnhem – –

Resultaten • Vraag 12a: “Wat zijn voor uw gemeente de voor- en nadelen van windenergie?” VoordelenNadelen Hoge opbrengstWeinig flexibiliteit Kansen voor lokale participatieGeen draagvlak; NIMBY Beperkte oppervlakte per molen Kan niet uit met een korte exploitatieperiode Financieel aantrekkelijkGeen planologische mogelijkheden Schone, onuitputtelijke bron van energie Landschapsfactoren Hinder (geluid, slagschaduw)

Green Spread – Utrechtseweg 310 – 6812 AR - Arnhem – – Resultaten • Vraag 12b: “Wat zijn voor uw gemeente de voor- en nadelen van zonne-energie?” VoordelenNadelen Draagt bij aan klimaatdoelstellingenSalderen op afstand (nog) niet mogelijk  financiële haalbaarheid Weinig maatschappelijke weerstandRuimtelijke uitstraling Snel te realiserenHaalbaar in tijdelijke variant? Technisch eenvoudigAansluiting meestal niet beschikbaar Geen horizonvervuiling en geluidsoverlast Diefstal/vandalisme, effect op flora & fauna Relatief lage kostenGrote oppervlakte benodigd

Green Spread – Utrechtseweg 310 – 6812 AR - Arnhem – – Resultaten • Vraag 12c: “Wat zijn voor uw gemeente de voor- en nadelen van bio-energie?” VoordelenNadelen Voormalige agrarische gronden zijn goed bruikbaar Pachtvergoeding is (te) laag Dermate kort-cyclisch dat het de ultieme vorm van TAB is Mag niet ten koste gaan van gronden voor landbouwproductie Beperkte investeringOntstaan transportbewegingen Flexibel in te passen; per plantseizoen te beoordelen en gronden zijn snel weer beschikbaar Nog in experimentele fase Weinig regelgevingLaag rendement “Groene” uitstralingVeel oppervlakte nodig

Green Spread – Utrechtseweg 310 – 6812 AR - Arnhem – – Conclusies • Behoefte aan noodzaak TAB-handreiking gestaafd; • Leemte in kennis en inzicht qua mogelijkheden, behoefte aan voorbeelden; • Combinatie TAB en hernieuwbare energie wordt als kansrijk aangemerkt; • Focus op PV en biomassa;

Green Spread – Utrechtseweg 310 – 6812 AR - Arnhem – – bio Huidige BOR Nieuwe BOR wind zon/PV grond zon/PV grond Afstel -> (T)AB Uitstel -> TAB Agrarische grond (i.c.m. overgangsrecht) -> BOR niet nodig BP-wijziging i.c.m. Privaatrechtelijke overeenkomsten BP-wijziging i.c.m. Privaatrechtelijke overeenkomsten

Green Spread – Utrechtseweg 310 – 6812 AR - Arnhem – – Vervolg • Concrete projecten -> gesprekken met gemeenten • Uitwerking projecten • Terugkoppeling in plenaire sessie • Uitwerking handreiking (parallel)

Green Spread – Utrechtseweg 310 – 6812 AR - Arnhem – – Dank u voor uw aandacht! Green Spread Utrechtseweg 310 gebouw H AR Arnhem