Zeer Intensieve Behandeling Presentatie ZIBOS Zeer Intensieve Behandeling in een Open Setting (ZIBOS) April 2011

ZIBOS: Een residentiële behandelvorm. Voor jongeren die meer fysieke nabijheid, sturing en controle nodig hebben dan ambulant of in een reguliere behandelgroep geboden kan worden. Voor jongeren die niet (meer) hanteerbaar zijn in de eigen omgeving, omdat dit tot onveilige situaties en gevaar kan leiden voor de jongere zelf en/of anderen.

Door een gedragsgerichte aanpak en het toepassen van methodische interventies kan tegemoet gekomen worden aan de uitgangspunten die nodig zijn voor behandeling: Overzichtelijk maken van de leefwereld. In kleine stappen aanbieden van praktische en sociaal-emotionele vaardigheden. Gefaseerd opbouwen van vrijheden en verantwoordelijkheden. Belonen van positief gedrag en bestraffen of inperken bij negatief gedrag.

Kenmerken doelgroep ZIBOS: Een licht verstandelijke beperking (IQ 50-85). Leeftijd van 10 tot 18 jaar. Externaliserend probleemgedrag staat op de voorgrond. Onbeheersbare situatie (thuis, op school, elders). Ernstig verstoorde gezagsverhoudingen. Daarnaast internaliserende problematiek.

Achterliggend kunnen diverse problemen en stoornissen aanwezig zijn, waaronder: Oppositioneel-opstandige gedragsstoornis (ODD). Gedragsstoornissen n.a.o. ADHD. Hechtingsproblemen, Hechtingsstoornissen. Stoornissen in het autistisch spectrum. Stemmingsstoornissen. Traumatische life-events. Ouder-kind relatieproblemen.

Jongeren zijn afkomstig uit: De thuissituatie. Een andere behandelgroep/behandelsetting. Een gesloten/besloten setting.

Behandeling: dia 1 Intake (perspectief, in tijd uitzetten, vertalen in behandeldoelen, stapsgewijs naar toe werken). In tussentijdse evaluaties kijken we of we doelen moeten bijstellen. Behandeldoelen hebben o.a. betrekking op: omgaan met gezag, impulscontrole, sociale vaardigheden, reguleren van gedrag, uiten van emoties, uitbreiden van oplossingsvaardigheden en vergroten van de weerbaarheid. Behandelduur.

Behandeling: dia 2 Samenwerking met ouders. Samenwerking met gezinsvoogd/voogd. Samenwerking school/stage. Inzet van therapie.    

Competentie Gericht Werken: Een jongere moet ontwikkelingstaken vervullen die veranderen met de leeftijd. Ontwikkelingstaken vereisen vaardigheden. Als een jongere niet over vaardigheden beschikt ontstaat probleemgedrag. Als een jongere probleemgedrag vertoont, ontwikkelt hij onvoldoende vaardigheden. Probleemgedrag = inadequaat gedrag = niet aan de situatie aangepast gedrag.

Dagroutine: Draagt bij aan een overzichtelijk en leefbaar klimaat. Groepsgericht, gestructureerd en overzichtelijk. Aandacht voor overgangsmomenten en voor rustmomenten. Door middel van een dagroutine wordt duidelijk wat er verwacht wordt van een jongere. Bij elke situatie horen vaardigheden/ontwikkelingstaken.  

Fasering: Door fases uit te schrijven wordt voor een jongere duidelijk hoe de behandeling is opgebouwd en wat er van hem verwacht wordt. Fasering maakt vooruitgang zichtbaar (kleine stappen; motiverend). Vooruitgang gaat gepaard met meer verantwoordelijkheden en vrijheden (status).  

6 Fases: Fase 1: Gewenningsfase. Fase 2: Observatiefase. Fase 3: Behandelfase. Fase 4: Behandelfase. Fase 5: Behandelfase. Fase 6: Uitstroomfase.

Binnen de behandeling wordt onder andere gebruik gemaakt van de volgende instrumenten: Lekker in mijn vel schema. Signaleringsplan. De Dagkaart.

Dagkaart: Vaardigheden die belangrijk zijn om te leren. Behandeldoelen → werkdoelen → vaardigheden. Bespreken, instrueren en belonen. Steeds meer individuele vaardigheden op de kaart.

Perspectief na een ZIBOS: Doorplaatsing naar een andere behandelgroep (terreingebonden, ZT, KT). Doorplaatsing naar een woongroep. Terug naar huis,eventueel met ambulante ondersteuning. Doorplaatsing naar een gesloten setting.