Op zoek naar zin Hoe kijken we aan tegen ouderen? Drs. G.J. Bouwmeester geestelijk verzorger Livio
Bronnen van informatie Platform levensvragen Rapporten Sociaal en Cultureel Planbureau (Zorg in de laatste jaren) Domein Mentaal Welbevinden (normen verantwoorde zorg) te vinden bij Actiz Publicaties van Hans Becker (Humanitas Rotterdam) Landelijk Overleg Clientenraden
Oud? Uitgewerkt Laatste levensfasen Terugkijken Wat beteken ik? “Nog” Levensverhaal Balans
werk Werken is een basale menselijke activiteit Het geeft economische onafhankelijkheid Het draagt bij aan de samenleving (nut) Het is een belangrijk bestanddeel van je identiteit (“Ik ben……”) Je ontleent er zelfrespect en zelfwaardering aan
Laatste levensfasen Nu is er niemand meer vóór mij Wat valt er te doen? Werken aan vitaliteit (de Plus-generatie) Hechten aan comfort, veiligheid en gezondheid en autonomie Groeiende economische en politieke factor Nieuwe informele organisatievormen Differentiatie in levensfasen
De zeer ouden De generatie > 85 jaar Toenemende zorgbehoefte Toenemende medische consumptie Toenemende zingevingsvragen: wie ben ik en wat beteken ik; wat is de zin van mijn leven; klaar met het leven; wat heb ik van mijn leven gemaakt (het ongeleefde leven) de wereld wordt kleiner
Dilemma’s voor zorgverleners Hoe ga ik met deze vragen om? 1. Ontkennen: “Het valt wel mee, morgen kijkt u er anders tegen aan.” “Ja, dat weet ik ook niet, hoor”. “Daarvoor moet u niet bij mij zijn”.
Erkenning 2. Erkennen. “Ik zie dat u ermee zit”; “U hebt er last van,merk ik”. “Zullen we er eens op doorgaan?” “Ik weet de antwoorden ook niet, maar we kunnen samen op zoek gaan”. “Hebt u er wel eens met anderen over gesproken?”
Perspectief Participatie Geluk Zelfwaardering / zelfrespect Liefdevol en met mededogen Wat komt hierna? Wat zijn je bronnen? Waar haal je zin uit? Wat valt er te doen?