EHBO
Doel het bestrijden en voorkomen van dreigend gevaar. EHBO is dus dát doen wat nodig is om verdere lichamelijke schade te voorkomen, tot er deskundige hulp kan worden gegeven.
Onderwerpen Normale waarden Wonden Brandwonden Breuken Kneuzingen Oververhitting Stroomstoot Shock Gezondheidscheck EHBO-kit
Normale waarden Lichaamstemperatuur: 37,5 tot 38,5 º C Hartslag: 250 tot 500 slagen p/m Ademhaling 70 tot 150 keer p/m Heldere ogen zonder porfyrine Glanzende aaneengesloten vacht Alert en reagerend op de omgeving
Wonden Ontsmetten Omgeving goed schoon houden Bij ontstekingen als gevolg van een wond: dagelijks baden in biotex Hechten Alleen bij wonden groter dan 2,5cm Op bewegende delen Niet ouder dan 6 uur Bijtwonden veroorzaakt door andere ratten. De huid van een rat heeft weinig pijnreceptoren. De wonden bloeden meestal weinig en genezen snel. Voeten, oren en staart kunnen wel behoorlijk bloeden. Om het bloeden te stoppen moet je twee minuten voorzichtig met een doek of gaasje de wond dichtdrukken. Als het bloeden aanhoudt, kun je proberen een doek met wat ijs tegen de wond te houden. Stopt het bloeden dan nog niet, schakel een dierenarts in. In het geval van een te kort geknipt nageltje of een kort afgebroken nageltje, kun je bloedstelpend poeder of een zilvernitraatstick gebruiken. De bodembedekking in het hok vervangen door doeken, zodat er niets in de wond kan gaan zitten. Als de wond groot genoeg is, groter dan 2,5 cm, kan het gehecht worden. Antibiotica hoeft niet als de wond goed schoon gehouden wordt.
Brandwonden Het verbrande gebied afkoelen De rat goed warm houden! Eventueel een kompres gebruiken Geen vette smeersels gebruiken De rat laten drinken als hij/zij bij bewustzijn is Let op shock Na koelen eventueel honingzalf gebruiken. Afhankelijk van de grootte van de wond is antibiotica wel of niet nodig. Pijnstillers zou ik altijd wel geven
Breuken Operatief laten zetten Intapen Mogelijkheden afhankelijk van plaats en type breuk Duur! Intapen Klein zetten en rust laten houden Groot zelfgenezend vermogen, Vaak wel wat scheefgroei Afhankelijk van locatie en type breuk. En afhankelijk van portemonnee eigenaar.
Kneuzingen Koelen Arnica gel (bijv. Arniflor van VSM) Extra aandacht als: De rat zeer rustig is Nauwelijks reageert Kneuzingen zijn meestal het geval van vallen of het staan op de rat: de behandeling is afhankelijk van de ernst van de verwonding. Kleine verwondingen als kneuzingen en verstuikingen genezen meestal vanzelf. Extra aandacht in het geval de rat zeer rustig is en nauwelijks meer reageert. Er kan dan sprake zijn van interne bloedingen. Ga onmiddellijk naar een dierenarts.
Oververhitting (1) Symptomen: Behandeling: Kwijlen Rat reageert nauwelijks Bewusteloosheid Staart voelt erg warm Behandeling: Koel de rat Verstrek electrolyten (Gatorade of ORS) Geen vloeistof toedienen als de rat niet zelfstandig sliktverslikpneumonie!!!
Oververhitting (2) Preventie: Hang een thermometer bij het hok Zet het hok op een koele plek Niet in de zon Nooit zonder toezicht in een auto Sluit ramen en gordijnen overdag Vochtige doeken icepad Bevroren fruit Aangezien ratten schemerdieren zijn, hebben zij zich niet ontwikkeld hitte te kunnen verduren. Met die reden dienen de ratten binnen worden gehouden. Binnenshuis is de temperatuur (enigszins) regelbaar. Voor gezonde ratten zijn temperaturen boven de 32 graden Celsius (90 graden Fahrenheit) oncomfortabel. Boven de 37 graden Celsius (100 graden Fahrenheit) veroorzaakt stress en boven de 40 graden Celsius (104 graden Fahrenheit) kan fataal zijn. De staart wordt gebruikt om warmte af te voeren. Er wordt bij warmte meer bloed naar de oppervlakte van de staart gestuurd om lichaamswarmte af te voeren. Door de staart te voelen kun je zeggen hoe warm de rat is. Aandachtpunt: staartloze ratten en ratten met gezondheidsproblemen (vooral die met luchtwegproblemen) zijn gevoeliger voor hoge temperaturen.
Stroomstoot Gevolgen: brandwonden, hart- en/of ademstilstand Stroom van de kabel halen Verwijder de draad Preventie: kamer ratproof maken Ratten zijn knaagdieren. Elektriciteitskabels dienen daarom altijd zoveel mogelijk weggewerkt te worden. In het geval dat een rat toch een kabel heeft weten door te knagen en een schok gekregen heeft, dien je het volgende te doen: Zorg er eerst voor dat er geen stroom meer bij de rat komt. Trek de stekker van het apparaat uit het stopcontact. Verwijder met een houten stok of iets anders dat geen stroom geleid, de draad uit de bek van de rat (dit is niet makkelijk, door de elektrisch impuls trekken spieren samen en klemt de rat dus de kaken op elkaar). De rat kan bewusteloos raken en een hart- of ademstilstand krijgen. In het minst erge geval heeft de rat slecht brandwonden in zijn bek hebben. Deze wonden kan je als een normale brandwond behandelen. Spoel de bek met koud water.
Hart- of ademstilstand Blaas stevig, maar kort in de neus, 3 keer Kijk of de borst uitzet. Kijk nu of de rat ademt Zo nee, dan geef 3 klapjes op de borst Beadem opnieuw 3 keer Ademt de rat nog niet? Knijp met duim en wijsvinger in de ribbenkast, 3 keer kort en stevig Blijf dit doen tot de rat zelf ademt
Shock Symptomen: Behandeling Bleke slijmvliezen Koud aanvoelende ledematen Starende ogen Behandeling Warm houden! Als de rat kan slikken, vocht toedienen Naar dierenarts gaan
Gezondheidscheck (1) Elke week Weeg de rat Observeer de rat in de kooi en daarbuiten Zijn er afwijkingen in gedrag Levendig of lusteloos Zijn er afwijkingen in houding Opgetrokken rug, ingevallen flanken, scheve kop Zijn er afwijkingen in het lopen Slepend(e) pootje(s) Let op het ademhalingspatroon Let op ontlasting en urine Gewichtsverlies kan een symptoom van ziekte zijn. Gewichtstoename dient ook in de gaten gehouden te worden i.v.m. obesitas. Oudere ratten worden met het vorderen van hun leeftijd, vooral mannetje, minder actief. Een plotselinge afname in activiteit wijst echter op een mogelijk gezondheidsprobleem. Pompende ademhaling en geluid bij het ademen wijst op serieuze luchtwegproblemen of problemen van het hart. Let op de lichaamshouding. Alarmsignalen zijn: een opgetrokken rug ingevallen flanken scheve kop slepend(e) pootje(s)
Gezondheidscheck (2) Lichamelijk onderzoek Vacht en huid (kale plekken, huidirritaties en tekenen van parasieten) Hydratatieniveau Kleur tenen, neus en nagels Lengte nagels Voetzolen Geur bek, neus en oren Ogen Staart Anus en vagina Zet de rat op schoot en aai hem om hem gerust te stellen. Begin het onderzoek bij de kop en ga langzaam naar achter en let op wondjes en bulten. Voel onder de oksels en in de liezen, de plaats van de meeste melkkliertumoren. Als je voor de eerste keer het onderzoek doet, neem in je op hoe de vacht qua structuur onder normale omstandigheden voelt. Pak voorzicht een kleine beetje vel tussen je duim en wijsvinger om te voelen hoe dik de huid normaal gesproken is. Herhaal dit elke keer bij de volgende wekelijkse onderzoeken. Een verandering in vacht en huid kan een symptoom zijn van een gezondheidsprobleem. De hydratatieniveau kan gecheckt worden door wat vel op te tillen. Als het vel snel in zijn oorspronkelijke stand terug valt, is het goed. Valt het vel langzaam op zijn plaats terug, is de rat uitgedroogd. Neem in dit geval contact op met de dierenarts. Tenen, neus en nagels horen roze te zijn (behalve als het een donkere rat betreft). Let er op dat de nagels niet te lang zijn. Nagels kun je knippen met een klein nagelknippertje. Controleer de voetzolen op wondjes. Dit kan het begin zijn van bumblefoot. Bumblefoot is zeer hardnekkig en dient altijd behandeld te worden. Kijk of de tanden recht staan en de normale lengte hebben. Tong en slijmvliezen horen roze te zijn. Ruik aan de bek, de neus en de oren. Een vieze geur kan wijzen op een infectie. De oren dienen vrij te zijn van korstjes (korstjes kan wijzen op schurftmijt). Let bij de ogen op de helderheid van de ogen. De ogen mogen niet troebel zijn en de oogleden niet gezwollen. De tranen van ratten bevatten een rood pigment dat porfyrine wordt genoemd. Wanneer de ogen tranen kan dit pigment zich afzetten rondom de ogen en de neus. Deze afzet wordt soms aangezien voor bloed. Een kleine hoeveelheid porfyrine is niet iets om je zorgen over te maken, maar grote hoeveelheden kan er op wijzen dat de rat zich niet prettig voelt. Er kan sprake zijn van bijvoorbeeld een oogprobleem of een luchtweginfectie. Anus en vagina moeten schoon zijn. Let bij vrouwtje op of er geen viezigheid rondom de vagina zit. Uitvloeisel uit de vagina is een symptoom van baarmoederontsteking.
EHBO-kit Orisel Echinacea tinctuur Calendula tinctuur Arniflor gel Rescue Remedie Biotex Steriele gaasjes Nagelknippertje Thermometer pijnstillers
Pijnstillers voor ratten Carprofen Carprofen drops, rimadyl carprodyl etc Meloxicam Metacam, meloxicam, novacam etc Overleg met een dierenarts over het gebruik Humane pijnstillers minder geschikt