Vlaamse Wijngilde Commanderij Brussel 24/09/2010 Pinot Noir in de wereld Vlaamse Wijngilde Commanderij Brussel 24/09/2010

Pinot Noir: geschiedenis Eén van de oudste druivenrassen Bestaat al meer dan 2000 jaar Er zijn aanwijzingen dat de druif in Bourgogne al in de vierde eeuw na Chr. werd verbouwd Eerste vermelding op schrift dateert echter van 1375 In de Romeinse tijd stond de druif bekend als Helvenacia Minor Onderzoek heeft uitgewezen dat Pinot Noir de voorouder is van maar liefst 16 moderne variëteiten, waaronder Chardonnay, Ganay Noir, Aligoté, Melon de Bourgogne en Auxerrois

Pinot Noir: het druivenras Opgelet soort slaat op Vitis Vinifera, Vitis Silvestris Druivenras: Pinot Noir, Pinot Blanc, Riesling, Cabernet Sauvignon.... Pinot noir of Spätburgunder (Duits): blauw druivenras dat het best gedijt in streken met een getemperd klimaat Dunne schil, dicht op elkaar in de tros, kleine druiven Groeiseizoen lang: aromavorming in de vruchten wordt bevorderd Favoriete grond is kalksteen, al dan niet vermengd met ijzerhoudende klei maar liefst goed gedraineerd Vertaalt werkelijk de terroirkenmerken! Elzas: cépage wijn; België ook goede pogingen! In Duitsland en Oostenrijk doet de druif het ook zeer goed Inmiddels is de druif te vinden in meerdere Europese landen en in de nieuwe wijnwereld (Nieuw-Zeeland, Australië, Argentinië, Californië )

Pinot Noir: bijzonderheden Reputatie de meest grillige en onwilligste druif ter wereld te zijn Vroegrijp maar moet heel traag kunnen rijpen, anders geeft hij een zwak aroma Gevoelig voor lentevorst en coulure Meer reservatrol dan in andere blauwe druiven, reservatrol heeft een positieve invloed op de elasticiteit van de bloedvaten Bevat veel saponines die de negatieve cholesterol zou verminderen (LDL)

Coulure “Coulure is een Franse wijnterm die staat voor een verschijnsel dat zich tijdens de bloei van de wijnrank voordoet. Door hevige regen kan een grote hoeveelheid stuifmeel van de bloesem aflopen. Doordat achteraf slechts weinig stuifmeel overblijft worden dus minder bloesems bevrucht dan tijdens droge seizoenen, waardoor dus ook minder druiven aan de rank groeien. De plant zal dan alle extracten uit de bodem concentreren in deze vruchten. Hierdoor verkrijgt men wijn van hoge kwaliteit, maar vaak met een prijskaartje”

Coulure

Pinot Noir: synoniemen Pineau Franc Pineau Noirien Savagnin Noir (Jura) Spätburgunder (Duitsland) Blauburgunder (Duitsland, Italië en Oostenrijk) Frühburgunder (Duitsland en Oostenrijk) (natuurlijke mutatie die 2 weken vroeger rijp is – kleinere druiven) Blauer klevner (Duitsland) BlauerSpätburgunder (Oostenrijk)  Pignol (Italië) Pignola (Italië) Pino(t) Nero (Italië) Klevner (Zwitserland)

Pinot Noir: de kenmerken Kleur Lichtrode kleur in jeugd Relatief snelle evolutie in kleur naar getuileerd tot bruin Bij mooie veroudering oranjekleuring Geur Klein rood fruit Kersen/ Krieken Kersen op Brandewijn Aardbeien Frambozen Rode bessen Bosaardbeien Viooltjes Soms “putteke” Rozen Oudere wijnen Wildgeuren - Truffel Kreupelhout – Humus Koffie &Tabak Smaak Fluwelig in de mond Hoge zuurgraad Zachte tannines Charmant Kruidig Rond Krieken Zeer aromatisch

Trentham Estate 2009 - Australië Familiaal bedijf (Murphy) – 80 hectares In de Big Rivers op de grens van de staten Victoria en New South Wales Aangeplant in 1948 op de Trentham Cliff Terroir van rode leem en mergel Murphy river die door het domein loopt zorgt voor verkoeling in de zomer Diverse nomiaties als Winemaker of the Year Anthony Murphy

Wijnregio's Australië Big Rivers

Tomero Reserva 2007 - Argentinië Familiaal bedrijf, wijnmaker Carlos Pulenta Tomero staat voor sluiswachter: in het verleden bepaalden zij hoeveel water gebruikt werd om te irrigeren Water komt van de Andes-toppen Gelegen in de Mendoza Valley De Pinot Noir van hen wordt beschouwd als één van de beste van Zuid-Amerika

Mendoza Carlos Pulenta

Tomero Pinot Noir 2007 -Argentinië Afkomstig uit de Uco vallei – Mendoza Zicht op de Andes Leem en leisteen in de ondergrond Zeer goede drainage Warme dagen met koele nachten (15° verschil) Handgeplukte oogst in kleine bakjes 12 maanden rijping op Franse eikenhouten vaten (reeds 1x gebruikt) Na botteling nog 8 maanden flesrijping in de kelders

Pinot Noir Aldeneyck 2009 - België In 1999 opgericht door Karel Henckens en zijn echtgenote Tine Linssen In 2002 eerste aanleg van vierduizend wijnstokken Pinot Blanc op een zuidoosterhelling kort bij de Maas Ook een proefwijngaard aan huis in hartje Aldeneik met 15 verschillende wijndruifrassen. Variërend van Pinot Gris, Blanc en Noir tot Chardonnay, Auxerrois en Riesling In het voorjaar van 2003 eerste uitbreiding van de wijngaard aan de Maas met Pinot Gris Daarna gestage uitbreiding met wijnstokken van de delicate blauwe Pinot Noir, één van de beste rassen uit de proefwijngaard Er werd geplant zowel aan de Maas alsook op het wijndomein in het centrum van Aldeneik. Het geheel omvat nu samen 19.000 wijnstokken oftewel iets meer dan 4 hectaren.

Pinot Noir Aldeneyck 2009 Zeer laat geoogst – 40 hectoliter/hectare Gebruikt gisten met neutraal aroma van Franse origine om het karakter van de druif te benadrukken Gisting op roestvrij stalen tanks in een vroegere fruitkoelcel Microklimaat: droogste regio van de Benelux (675 liter per vierkante meter), 1800 zonuren per jaar Vaten met lichte toast en fijne nerven om finesse te bekomen, 15 maanden rijping (op gisten – “sur lie”)op deels nieuwe vaten Leem en zavel in bovengrond, vanaf 80 cm kiezellaag overgaand in grind

Ata Rangi Crimson Pinot Noir 2008 Nieuw Zeeland Eerste winery die in Nieuw Zeeland een 'grand cru' status ontving voor haar Pinot Noir! Eigenaar Clive Patton maakt alleen maar toppers! In 1980 gestart met scheutjes van het Domaine du Romanée-Conti Ata Rangi betekent “een nieuw begin” of “dageraad-hemel” is opgericht in 1980 Ligt in Martinborough (Wairarapa) op het Noordereiland De jaarproductie is slechts 12.000 dozen op 30 hectare land Gemiddelde score in wijntijdschriften 93/100

Nieuw-Zeeland Bestaat uit twee grote eilanden: het Noorder Eiland en het Zuider Eiland Op beide eilanden wordt wijn gemaakt Het noordelijkse puntje van Nieuw Zeeland ligt op 34 graden Zuiderbreedte en het zuidelijkste punt ligt op 47 graden Het hele land ligt perfect om wijn te maken Van Noord tot Zuid is ongeveer 1600 kilometer De kust is altijd maar 120 kilometer verwijderd. De hoogste berg is Aoraki/Mount Cook met 3754 meter. Nieuw Zeeland kent 18 bergen die hoger dan 3000 meter zijn. Gematigd zeeklimaat: zelden onder 0, zelden boven 30° C Bodem is vooral zandsteen met zeer veel mineralen Wijnbouw gaat terug tot 1836, met eerste reguliere wijngaard in 1851 Slechts vanaf 1977 doorbraak in de wereld

Ata Rangi Crimson Pinot Noir 2008 Nieuw-Zeeland Tweede Pinot Noir van topper Ata Rangi Kan wedijveren met de Pinot Noirs uit de Bourgogne In Decanter top 50 nieuwe wereld Pinot’s Afkomstig van jonge wijnstokken Handgeplukt 9 maanden vatrijping (waarvan 20% nieuw)

Heinrich Pinot Noir 2006 - Oostenrijk Gelegen in Burgenland (Neusiedlersee) Grenst aan Hongarije en geniet van landklimaat Familiaal bedrijf van Gernot Heinrich Gols Reeds diverse malen gekozen als beste wijnmaker van Oostenrijker (naast Jozef Umathum!) Zand en leisteen als ondergrond met heel goede drainage Gebruikt alleen zwaartekracht om wijn te verplaatsen in het domein

Heinrich Pinot Noir 2006 - Oostenrijk Stokken van 6 tot 15 jaar oud Gelegen op de beste wijngaarden met een ondergrond van kalk en leisteen Manuele oogst met dubbele triage (op de wijngaard en voor de gistingstanks) Omroering van de gisten Malolactaatgisting op foeders van 500 liter waarna de wijnen verder rijpen op deze vaten gedurende 16 maanden – 75 % nieuw hout

Cuvée Max 2007 – August Kesseler – Spätburgunder – Rheingau- Duitsland Opgericht in 1924 door Josef Kesseler, August is de derde generatie Bekendste wijnmaker voor top rode wijnen in de Rheingau Alles wordt met de hand gedaan in de wijngaard Strenge snoei, uitdunning in juni, groene oogst bij druifrijping met het oog op lage rendementen Manuele oogst met zeer strenge selectie Omroering van de gisten, onderdompeling van de koek maar manueel... 14 maanden vatrijping Stokken van 35 tot 70 jaar oud Lange rijping in 2007 – ideaal voor de Spätburgunder

Wijnbouwgebieden Duitsland

August Kesseler

Cuvée Max 2007 Wijnmaker is Matthias Himstedt maar zijn bijnaam is Max Hij maakt hier een assemblage van twee topwijngaarden de gekende Höllenberg en de onbekende Assmansshäuser Frankenthal. Heel wat oude wijnstokken tot 75 jaar oud Heel lage rendementen met superstrenge selectie zorgt hier voor een geconcentreerde wijn met stevige tannines De wijn is meestal pas volledig open na 10 jaar rijping

Gevrey Chambertin en Songe 2007 Bourgogne Frankrijk Gevrey-Chambertin is veruit de grootste wijngemeente van de ‘Côte de Nuits’ Tevens één van de bekendste met heel wat ‘Grand Cru’-wijngaarden Wereldvermaarde en zeer dure wijnen zoals ‘Chambertin Clos de Bèze’, ‘Charmes Chambertin’... Deze Gevrey-Chambertin is afkomstig van de wijngaard ‘En Songe’ die is gelegen net buiten het stadje Gevrey-Chambertin zelf, niet ver van de D122 richting Fixin.

Gevrey-Chambertin

Gevrey-Chambertin En Songe 2007 Bourgogne Frankrijk Zeer klein Bourgogne domein is sinds 7 generaties in handen van de familie Marchand. Beschikken over kleine percelen wijngaarden in Chambolle-Musigny, Morey-Saint-Denis en Gevrey-Chambertin waaronder veel ‘premiers crus’ en zelfs ‘grand crus’. Sinds 1999 is het Denis Marchand die verantwoordelijk is voor het wijnmaken Oogst volledig manueel – rendement van 40 hl/hectare Wijnstokken van 40 tot 50 jaar oud Gisting vindt plaats in moderne temperatuur-gecontroleerde inox cuves De wijnen rijpen op eikenhouten vaten gedurende 15 tot 18 maanden

Felton Road Pinot Noir 2006 – Nieuw Zeeland Felton Road bevindt zich in Bannockburn, Central Otago, Nieuw-Zeeland, de meest Zuidelijke wijnbouwregio ter wereld Regio staat synoniem voor ‘Winemaking on the edge’ Hier kan vorst optreden De versnipperde wijngaarden nestelen zich in kleine micro-klimaatjes op hellingen omringd en beschermd door bergen De micro-klimaatjes zorgen voor warme dagen, koele nachten en een lange droge herfst: perfect voor fijne Pinot Noir, Chardonnay en Riesling Klimaat is continentaal: weinig regen, veel uren zon Felton Road’s eigenaar Nigel Greening en superwijnmaker Blair Walter zijn geobsedeerd door de diverse terroirs Bijzondere aandacht voor de verschillende cloonen Pinot Noir Sinds de start in 1991 kennen de wijnen een overweldigend succes De cellar op het sympathieke kleine domeintje is voor meer dan de helft van het jaar gesloten wegens ‘sold out’

Felton Road Pinot Noir 2006 Bijna alles manueel Organische en biodynamische benadering Strenge snoei, uitdunning en groene oogst om lage rendementen te bekomen Alle wijngaarden worden apart geoogst en gevinifieerd Wijnbedrijf op 3 etages om uitsluitend gebruikt te maken van de zwaartekracht om de wijn te verplaatsen