op ontdekking in de natuur ZOOM IN OP ‘T ZWIN

SITUERING 2 ZEE EN LAND HET ZWIN Op de grens, tussen zee en land, De Vlaamse kust. Duinen, dijken, golven en strand, Maar hier in het Zwin, komt het zeewater nog tot op het vlakke land, wees niet ongerust,bij springvloed soms tot op de schorren, maar meestal, bij normaal getij enkel tot op de slikken. Het Zwin, een unieke biotoop van slikken en schorren. Een boeiend intergetijdengebied. We ‘zomen’ in! 2 ZEE EN LAND

ZEE LAND 2 ZEE EN LAND HET ZWIN Op de grens, tussen zee en land, De Vlaamse kust. Duinen, dijken, golven en strand, Maar hier in het Zwin, komt het zeewater nog tot op het vlakke land, wees niet ongerust,bij springvloed soms tot op de schorren, maar meestal, bij normaal getij enkel tot op de slikken. Het Zwin, een unieke biotoop van slikken en schorren. Een boeiend intergetijdengebied. We ‘zomen’ in! ZEE LAND 2 ZEE EN LAND

ZEE LAND 2 ZEE EN LAND HET ZWIN Op de grens, tussen zee en land, De Vlaamse kust. Duinen, dijken, golven en strand, Maar hier in het Zwin, komt het zeewater nog tot op het vlakke land, wees niet ongerust,bij springvloed soms tot op de schorren, maar meestal, bij normaal getij enkel tot op de slikken. Het Zwin, een unieke biotoop van slikken en schorren. Een boeiend intergetijdengebied. We ‘zomen’ in! ZEE LAND 2 ZEE EN LAND

ZEE LAND 2 ZEE EN LAND HET ZWIN Op de grens, tussen zee en land, De Vlaamse kust. Duinen, dijken, golven en strand, Maar hier in het Zwin, komt het zeewater nog tot op het vlakke land, wees niet ongerust,bij springvloed soms tot op de schorren, maar meestal, bij normaal getij enkel tot op de slikken. Het Zwin, een unieke biotoop van slikken en schorren. Een boeiend intergetijdengebied. We ‘zomen’ in! ZEE LAND 2 ZEE EN LAND

EEN UNIEKE BIOTOOP LEGENDE 3 EEN UNIEKE BIOTOOP het vogelpark het intergetijdengebied (slik en schor) de Kleyne Vlakte het Zoute de polder de grens met Nederland 3 EEN UNIEKE BIOTOOP

EEN UNIEKE BIOTOOP LEGENDE 3 EEN UNIEKE BIOTOOP het vogelpark het intergetijdengebied (slik en schor) de Kleyne Vlakte het Zoute de polder de grens met Nederland 3 EEN UNIEKE BIOTOOP

EEN UNIEKE BIOTOOP LEGENDE 3 EEN UNIEKE BIOTOOP het vogelpark het intergetijdengebied (slik en schor) de Kleyne Vlakte de zwinbosjes het Zoute de polder de grens met Nederland 3 EEN UNIEKE BIOTOOP

EEN UNIEKE BIOTOOP LEGENDE 3 EEN UNIEKE BIOTOOP het vogelpark het intergetijdengebied (slik en schor) de Kleyne Vlakte de zwinbosjes het Zoute de polder de grens met Nederland 3 EEN UNIEKE BIOTOOP

EEN UNIEKE BIOTOOP LEGENDE 3 EEN UNIEKE BIOTOOP het vogelpark het intergetijdengebied (slik en schor) de Kleyne Vlakte de zwinbosjes het Zoute de polder de grens met Nederland 3 EEN UNIEKE BIOTOOP

EEN UNIEKE BIOTOOP LEGENDE 3 EEN UNIEKE BIOTOOP het vogelpark het intergetijdengebied (slik en schor) de Kleyne Vlakte de zwinbosjes het Zoute de polder de grens met Nederland 3 EEN UNIEKE BIOTOOP

EEN UNIEKE BIOTOOP LEGENDE 3 EEN UNIEKE BIOTOOP het vogelpark het intergetijdengebied (slik en schor) de Kleyne Vlakte de zwinbosjes het Zoute de polder de grens met Nederland 3 EEN UNIEKE BIOTOOP

EEN UNIEKE BIOTOOP LEGENDE 3 EEN UNIEKE BIOTOOP het vogelpark het intergetijdengebied (slik en schor) de Kleyne Vlakte de zwinbosjes het Zoute de polder de grens met Nederland 3 EEN UNIEKE BIOTOOP

HET INTERGETIJDENGEBIED Het zeewater komt in het slikken en schorren gebied via een breuk in de duinenrij. De zeegeul vertakt in verschillende kreken in dit intergetijdengebied. De lager gelegen delen komen zo altijd onder water te staan tijdens vloed. Deze gebieden noemen we de slikken. Bij elk hoogtij staan ze onder water. De hoger gelegen delen komen nog slecht af en toe onder water te staan. Dit bij stormvloed en wind uit het noord-westen. Deze zones die slechts zelden het zeewater moeten verduren noemen we de schorren. 4 HET INTERGETIJDENGEBIED

HET INTERGETIJDENGEBIED LAAGWATERSTAND wanneer het water weg stroomt uit de vlakte naar de zee, bij eb, zijn enkel de kreken gevuld met zeewater. Laagtij is het moment wanneer het waterniveau op zijn laagste punt komt. DUINEN SCHOR KREEK SLIK 4 HET INTERGETIJDENGEBIED

HET INTERGETIJDENGEBIED HOOGWATERSTAND wanneer het water binnen stroomt van de zee in de vlakte, bij vloed, zijn de kreken en slikken gevuld met zeewater. Hoogtij is het moment wanneer het waterniveau op zijn hoogste punt komt. DUINEN SCHOR KREEK SLIK 4 HET INTERGETIJDENGEBIED

HET INTERGETIJDENGEBIED Hoogtij en laagtij komen 2 maal voor per 24 uur. Ongeveer om de 6 uur kent de vlakte dus laag water, dan weer hoog water. Het hoog- en laagwaterpeil wordt beïnvloed door stormweer en windrichting. De afwisseling van eb en vloed is een gevolg van de draaiing van onze aarde, in combinatie met de aantrekkingskracht van zon en maan. Deze waterwerking zorgt ervoor dat plant en dier zich hier hebben aangepast aan het zout water en deze getijden. Zeevogels vinden in de slikken voedsel, planten hebben aanpassingen om zoet water van regenval te bewaren. 4 HET INTERGETIJDENGEBIED

PLANTEN IN HET ZWIN 5 PLANTEN IN HET ZWIN

5 PLANTEN IN HET ZWIN

Welke plant heeft welke naam? Met een zoekkaart kun je dit determineren. 5 PLANTEN IN HET ZWIN

Om te overleven in het zoute water heeft de plant enkele typische aanpassingen. De bladeren zijn klein en schubachtig om zo minder water te verdampen en houden zoet water vast in hun steel. Het overgrote deel van de Zwinvlakte bestaat uit schorregebied. In dit terrein dewelke sporadisch beïnvloeding heeft van de zee bij springvloed, verschijnen de typische zoutminnende planten. In de overgangszone tussen de slikken en de schorren treffen we de Zeekraal aan. Deze pioniersplant kan als groente gegeten worden met de bijhorende zee-zoute smaak.        5 PLANTEN IN HET ZWIN

Biologen maken van de biotoop een vegetatiekaart. Ze tellen de soorten en het voorkomen van planten langs een transectlijn. Ze tellen natuurlijk niet alle planten, maar gebruiken hiervoor afgebakende zones, bijvoorbeeld van 1m², deze dienen als referentie om een globaal overzicht te krijgen. 5 PLANTEN IN HET ZWIN

DIEREN IN HET ZWIN 6 DIEREN IN HET ZWIN

DIEREN IN HET ZWIN Nog voor het park open is, lopen hier de vossen en konijnen. Vogels zijn de typische bezoekers van het Zwin, het hele jaar rond. In de kreek en zee vinden we kwallen, kreeftachtigen en weekdieren. Met een microscoop zien We ook het plankton, dierlijke en plantaardige ééncelligen. 6 DIEREN IN HET ZWIN

HET ECOSYSTEEM Een ecosysteem wordt gevormd door de wisselwerkingen tussen alle organismen en de abiotische omgeving. Voorbeelden van ecosystemen zijn een bos, maar ook de hele aarde. Sommigen beschouwen zelfs een potplant als ecosysteem. Onderdeel van een ecosysteem zijn afzonderlijke planten, dieren en micro-organismen en de onderlinge complexen die zij vormen, bijvoorbeeld in de vorm van levensgemeenschappen en populaties. Het ecosysteem van het Zwin is uitermate boeiend! Schuif je mee aan tafel? 7 HET ECOSYSTEEM 7 HET ECOSYSTEEM

7 HET ECOSYSTEEM

DUURZAAM BEHEER 8 DUURZAAM BEHEER Het Vlaamse natuurreservaat De Zwinduinen en -polders (222 ha groot duin-, bos- en weidegebied omheen het eigenlijke Zwin) maken deel uit van het Natura 2000-netwerk. Dit is een Europees samenwerkingsverband om waardevolle natuurgebieden te beschermen en ecologisch te beheren, zodat er terug ruimte komt voor de biodiversiteit. In samenwerking met het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) startte men enkele jaren terug met het ZENO-project. ZENO is de afkorting voor ‘Zwinduinen Ecologische NatuurOntwikkeling’. 8 DUURZAAM BEHEER

8 DUURZAAM BEHEER 8 DUURZAAM BEHEER Een rijke geschiedenis heeft in het gebied vele sporen nagelaten: wegen en bunkers van tijdens de wereldoorlogen, een jumpingterrein, een vliegveld en een golfterrein lieten hun sporen na. Vanaf 2003 staat het gebied ingekleurd als Vlaams natuurreservaat. Het ZENO-project heeft als doel de natuur in de duinen en de overgang tussen duinen en polders te herstellen, in 2010 zijn de laatste werken hiervoor uitgevoerd. Voor de komende jaren staat een stuk ontpoldering op het programma, zodat er een dubbel zo groot intergetijdengebied kan komen! 8 DUURZAAM BEHEER 8 DUURZAAM BEHEER

Biodiversiteit is de verscheidenheid van alle levende wezens Biodiversiteit is de verscheidenheid van alle levende wezens. Van de kleinste bacterie tot het immense oerwoud, en dat alles hangt op één of andere manier samen. Zoals alle levende wezens maakt ook de mens deel uit van de biodiversiteit. Ons dagelijks leven kan er onmogelijk van losgekoppeld worden. 9 BIODIVERSITEIT 9 BIODIVERSITEIT

en nu zelf op ontdekking … ZOOM IN OP ‘T ZWIN en nu zelf op ontdekking … 10 THE END