SEPA Migratie in Nederland Wat verandert er in de betaalproducten? Wat doen de banken? Waar moeten (zakelijke) klanten zelf actie ondernemen? Bart van Beek SEPA migratiespecialist Rabobank Den Haag 3 juli 2013

Onderwerpen Over op IBAN Europese overschrijving (SCT) Europese incasso (SDD) Directe aanlevering bij Equens Implementatieondersteuning 2-4-2017

1. Gebruik van IBAN is de basis Iedereen moet IBAN kennen en kunnen vinden  Over op IBAN campagne Migratie van het huidige rekening nummer naar IBAN betekent voor bedrijven: overstappen op ISO20022/XML  voor bulk aanlevering aanpassingen in reconciliatie interne administratie aanpassen conversie van rekeningnummers SEPA verordening  Bank Identificatie Code (BIC) niet meer verplicht vanaf 1-1-2013 IBAN-only voor meeste grootbanken en Equens op afspraak ook variaties per bank mogelijk; desgewenst IBAN en BIC 2-4-2017

Oud rekeningnummer \ BBAN (voorloopnullen) Over op IBAN Over op WWW.overopIBAN.NL NL02 RABO 0123456789 Landcode Controlegetal Bankcode Oud rekeningnummer \ BBAN (voorloopnullen) de enige, echte …! Opmerking: De lengte van het IBAN kan per land verschillen, maar is voor elk land wel uniform Maximaal 34 tekens, in Nederland 18. Letters altijd hoofdletters BBAN = Basic Bank Account Number Opvragen en conversie: WWW.IBANBICSERVICE.NL houdt rekening met maximaal 31 posities – lengte varieert per land

2. Europese overschrijving – SCT; wat verandert er? 1/3 Overschrijving (binnenlands) Europese overschrijving Grensoverschrijdende overschrijving (in euro’s, binnen Europa) Voor alle overschrijvingen in euro (internet, papier en bulk) IBAN is leidend voor de betaling, overige gegevens ter informatie Ondersteuning bij overgang van BBAN  IBAN (mn. internet, tijdelijk) Adresboek wordt door de bank omgezet naar IBAN 2-4-2017

2. Europese overschrijving – SCT; wat verandert er? 2/3 basisassortiment Europa aanvullend assortiment Nederland Acceptgiro IBAN-Acceptgiro Specificaties en tijdpad op: www.acceptgiro.nl (en via de eigen bank) Vanaf 1-7-2013 is IBAN-Acceptgiro beschikbaar; duale periode tot 1-1-2014 Voor grootgebruikers zijn alternatieve (papierloze) betaalvormen aantrekkelijk Uiterlijk eind 2018 wordt de IBAN-Acceptgiro uitgefaseerd; banken en marktpartijen trekken hier samen op. Standaard betaalkenmerk is beschikbaar 2-4-2017

2. Europese overschrijving – SCT; wat verandert er? 3/3 Spoedbetaling Spoedbetaling op basis van IBAN Verwerking is al op basis van IBAN (TARGET); aanlevering wordt ook IBAN iDEAL afgehandeld via Nederlandse overschrijving iDEAL afgehandeld via Europese overschrijving Migratie centrale systemen afgerond; nu nog duale situatie Web-merchants migreren uiterlijk Q3 2013 Finbox afgehandeld via Nederlandse overschrijving Finbox afgehandeld via Europese overschrijving 2-4-2017

Bedrijven en de Europese overschrijving; wat verandert er in relatie met de bank? Kleinzakelijke partijen met voornamelijk internetbankieren worden, net als consumenten, door de bank omgezet naar gebruik IBAN (inclusief adresboek). Aanlevering bij de bank technisch ongewijzigd. Marktpartijen met bestandsaanlevering krijgen een ander standaard (XML). Betekent software aanpassing, implementatie in overleg. Grootzakelijke betalingsverkeer gebruikers maken samen met bank en software leverancier een implementatieplan; maatwerk. Alle zakelijke gebruikers voeren zelf aanpassingen op IBAN in alle systemen, debiteuren- en crediteuren administratie, briefpapier, facturen, etc. door. Bij gebruik eigen financieel pakket: omschakelen naar SEPA-versie software 2-4-2017

3. Europese incasso – SDD; wat verandert er? 1/2 Eenmalige incasso; machtiging papier / telef. Europese incasso; machtiging papier Doorlopende incasso; machtiging papier / telef. Zakelijke Europese incasso Zakelijke incassovarianten Eenmalige incasso zonder storno vervalt; opvolger is incasso met stornorecht Telefonisch machtigen vervalt Aanvullende eisen consumenten (extra controlemogelijkheden bij debetbank) worden nader (nationaal) uitgewerkt; inzet is behoud van efficiency/effectiviteit 2-4-2017

3. Europese incasso – SDD; wat verandert er? 2/2 Kansspelincasso Overstappen naar gewone Europese incasso Geen vergelijkbare, niet storneerbare, variant beschikbaar Zakelijke gebruikers stappen over op alternatieve betaalvormen Huidige praktijk van machtigen via internet eMandate; (papierloos) machtigen via internet eMandate marktintroductie medio 2015; specificaties beschikbaar in 2013 2-4-2017

2 april 2017 Machtigingen Machtigingen, (reeds bestaande) voorwaarden krijgen extra aandacht: alleen schriftelijke machtiging blijft formeel geldend; machtiging moet (gedigitaliseerd) beschikbaar blijven voor navraag telefonische machtiging kan met Europese incasso niet meer Bedrijven variant  2-zijdige machtiging - credit en debet bank Machtigingenbeheer  machtigingenbeheer wordt belangrijker en intensiever: informatie van de machtiging wordt meegestuurd in elke incasso-trx machtiging krijgt unieke referentie (in combi met Incassant_ID) Elektronische machtiging / e-Mandate is als optie in Rulebook opgenomen invoering in de Nederlandse markt geen onderdeel van de migratie. Inzet is marktintroductie E-mandate medio 2015 2-4-2017 Typ titel presentatie bij Invoegen>Koptekst en voettekst, tab Notites en hand-oouts

Actueel voorbeeld op www.betaalvereniging.nl Voorbeeld machtiging Actueel voorbeeld op www.betaalvereniging.nl 2-4-2017

2 april 2017 Bedrijven en de Europese incasso; wat verandert er voor het bedrijf? 1/2 Verschillen Incasso en Europese incasso (hoofdpunten) Tijdlijnen verwerking (D-5, D-2 en meer) Meer focus op verwerven, beheren en doorsturen van mandaatinfo Bestaande aspecten in een nieuw jasje, bv pré-notificatie Nieuwe elementen: Incassant-ID, kenmerk machtiging, verplichte teksten Voor NL; afspraken over alerteringservice  invoering gereed Verordening vereist dat debetbank aanvullend de mogelijkheden biedt voor: controle op bedrag, frequentie of beide white- en blacklisting Risico van afnemende efficiency, samen aansturen op behoud goede werking; NB resultaat controle bij debetbank overruled geldige machtiging. Processen en administratieve verplichtingen voor incassanten wijzigen in meer of mindere mate; voor de consument blijven wijzigingen (uiterlijk) beperkt Aanvullende requirements hebben bedoelde en onbedoelde effecten; uiteindelijk zijn debiteur en crediteur niet echt geholpen 2-4-2017 Typ titel presentatie bij Invoegen>Koptekst en voettekst, tab Notites en hand-oouts

2 april 2017 Bedrijven en de Europese incasso; wat verandert er voor het bedrijf? 2/2 Huidige machtigingen voor gewone Incasso blijven geldig voor SEPA. Migratie benadrukt wel de bestaande voorwaarden (en ‘uitzonderingen’) Machtigingenadministratie is niet altijd meer up to date; originelen ontbreken Pre-notificatie is niet nieuw, roept wel vragen op Administratieve inrichting incassant werkt door in opzet niveau machtiging; bv. één machtiging voor alle verzekeringen of apart per polis? Internet wordt wel gebruikt, maar levert zonder papieren bevestiging geen geldige machtiging op. Zakelijke Europese incasso Bevestiging van de machtiging bij de debetbank is voorwaarde voordat zakelijke incasso kan worden uitgevoerd. Dit omdat er geen storno meer mogelijk is! Aanvullende requirements hebben bedoelde en onbedoelde effecten; uiteindelijk zijn debiteur en crediteur niet echt geholpen 2-4-2017 Typ titel presentatie bij Invoegen>Koptekst en voettekst, tab Notites en hand-oouts

Bedrijven en de Europese incasso; wat verandert er in relatie met de bank? Alle partijen sluiten een nieuw incassocontract met de bank. Processen en tijdlijnen voor aanlevering en verwerking veranderen sterk. Zakelijke incassobetalers zullen de gegevens van een afgegeven machtiging ook aan hun eigen bank moeten melden, anders gaat de betaling niet (tijdig) door. Voor het overige: in lijn met de aanpak voor Europese overschrijving, waaronder overstap op XML. 2-4-2017

Stappenplannen op www.betaalvereniging.nl 2-4-2017

4. Directe aanlevering bij Equens Directe aanlevering van (bulk)transacties bij Equens verandert; afspraken maken met de eigen bank over de veranderingen. Multibank aanlevering wordt gemigreerd naar SEPA: vanaf 1-4-2013 mogelijk voor SCT vanaf 1-6-2013 mogelijk voor SDD Inventarisatie welke banken wel/niet meedoen op website Opzet en technische inrichting reporting verandert  factsheets Wijzigingen hebben ook effect op inrichting multibank aanlevering (servicebureaus)  factsheet op website Zakelijke betalingsverkeer gebruikers  eigen bank meer informatie 2-4-2017

5. Reporting (afschriften) - algemeen MT940 (GMU) is aangepast aan SEPA standaarden (bankspecifiek) VERWINFO verdwijnt Gaat op termijn over op XML – nog geen verplichting, nu al wel optie Geautomatiseerde reconciliatie gedurende duale periode: voor crediteur die al over is naar SEPA; effecten lijken beperkt crediteur die later overgaat naar SEPA, let op voor reeds gemigreerde stromen; internet, iDEAL , zakelijke gebruikers (o.a. UWV, Belastingdienst) Zakelijke betalingsverkeer gebruikers  eigen bank meer informatie 2-4-2017

Implementatie ondersteuning 2 april 2017 Implementatie ondersteuning Afspraken over migratie worden gemaakt met de huisbank(en); deze is primair aanspreekpunt voor planning, aanpak, volumes etc. First movers en/of grootgebruikers kunnen via de eigen bank in aanmerking komen voor extra support Middelgrote en kleinzakelijke gebruikers zonder bijzonderheden; bank migreert internetbankieren, overig in overleg. Typ titel presentatie bij Invoegen>Koptekst en voettekst, tab Notites en hand-oouts

Algemene productinformatie op www.betaalvereniging.nl informatie en vragen: SEPA@betaalvereniging.nl RSS-feed aanmelding voor actieve signalering updates mogelijk sinds 1 mei

Informatievoorziening overig www.IBANBICservice.nl voor conversie naar IBAN www.OveropIBAN.nl voor algemene informatie over de SEPA mgratie Website van de eigen bank aangevuld met informatie via de reguliere kanalen (bankkantoor, mailings, Nieuwsbrieven, brochures, handleidingen) 2-4-2017

VRAGEN? 2-4-2017

Overschrijving – SCT Overschrijving via overschrijvingsformulier (binnenlands) Europese overschrijving via (standaard-) overschrijvingsformulier Grensoverschrijdende overschrijving formulier (in euro’s, binnen Europa) Er komt een standaard ontwerp voor het overschrijvings-formulier Via dit formulier ook ISO betaalkenmerk te verwerken Periodieke (Nederlandse) overschrijving Periodieke Europese overschrijving Bestaande periodieke overschrijvingen worden door bank omgezet naar IBAN 2-4-2017

Consument en de Europese overschrijving (SCT) Banken ontzorgen consumenten, beperkte verschillen per bank Vanaf Q3 2013 SEPA ook algemene basis voor binnenlandse betalingen: Overboeking via internetbankieren (start Q4 2012) IBAN adresboek Acceptgiro wordt IBAN geschikt – vanaf 1-7-2013 operationeel Papieren gestandaardiseerd overboekingsformulier Periodieke overboeking via internet wordt automatisch aangepast iDEAL op basis van Europese overschrijving FiNBOX op basis van Europese overschrijving Producten en kanalen gaan per bank geleidelijk over 2-4-2017

Tijdlijnen Europese incasso algemeen Grote impact op procesinrichting! a. Uiterste termijn waarop de debiteur door de incassant geïnformeerd moet zijn over komende transactie, tenzij anders is overeengekomen tussen debiteur en incassant + vroegst mogelijke moment voor de creditbank om de transactie aan te bieden bij de debetbank. b. Laatst mogelijke moment waarop de creditbank de transactie aan moet bieden bij de debetbank in geval van een éénmalige transactie of de eerste van een reeks van doorlopende transacties. c. Laatst mogelijke moment voor de creditbank om de transactie aan te bieden bij de debetbank in geval van een tweede en volgende transactie in een reeks van doorlopende transacties. d. Laatste dag waarop de debiteur de incasso-opdracht kan herroepen e. Dag waarop de Europese incasso wordt verwerkt bij de debetbank. g. Laatst mogelijke moment voor de debetbank om op eigen initiatief de transactie terug te draaien. h. Laatst mogelijke moment voor de debiteur om transactie terug te laten draaien. i. Uiterste termijn waarbinnen een verzoek tot correctie van een onjuiste transactie (geen geldige machtiging) kan worden ingediend door de debetbank bij de bank van de incassant. j. Een machtiging die 36 maanden niet is gebruikt vervalt en mag niet meer door de incassant worden gebruikt. 2-4-2017

Tijdlijnen zakelijke Europese incasso Bedrijven SDD – B2B a. Uiterste termijn waarop de debiteur door de incassant geïnformeerd moet zijn over komende transactie, tenzij anders is overeengekomen tussen debiteur en incassant + vroegst mogelijke moment voor de creditbank om de transactie aan te bieden bij de debetbank. d. Laatst mogelijke moment waarop de creditbank de transactie aan moet bieden bij de debetbank. Laatste dag waarop de debiteur de incasso-opdracht kan herroepen e. Dag waarop de Europese incasso wordt verwerkt bij de debetbank. f. Laatst mogelijke moment voor de debetbank om de transactie terug te draaien. i. Uiterste termijn waarbinnen een verzoek tot correctie van een onjuiste transactie (zonder geldige machtiging) kan worden ingediend door de debetbank bij de bank van de incassant. j. Een machtiging die 36 maanden niet is gebruikt vervalt en mag niet meer door de incassant worden gebruikt. 2-4-2017