Chantal Bergers 7 februari 2013 Spirituele Zorg Chantal Bergers 7 februari 2013

Richtlijn spirituele zorg Geschreven in de periode 2006-2010 door de Agora werkgroep ‘Richtlijn spirituele zorg’ Gepubliceerd in ‘Palliatieve Zorg, Richtlijnen voor de praktijk’ Wat vinden jullie van die richtlijn?

Spiritualiteit: het terrein van de levensvragen We verstaan daaronder: “Het levensbeschouwelijk functioneren van de mens , waartoe ook de vragen over zinervaring en zingeving gerekend worden.” Bij spiritualiteit gaat het om alle mogelijke – van godsdienstige tot alledaagse - bronnen van inspiratie.

Spiritualiteit Europese definitie Spirituality is the dynamic dimension of human life that relates to the way persons (individual and community) experience, express and/or seek meaning, purpose and transcendence, and the way they connect to the moment, to self, to others, to nature, to the significant and/or the sacred.

Waar gaat het om? Levensbedreigend ziek: zichzelf vragen stellen Zoeken naar betekenis en zin. Grote vragen van het leven, existentiële vragen, zinvragen “Wat heb ik verkeerd gedaan? “ “Wat heeft mijn leven nog voor zin?” “Ben ik anderen niet alleen maar tot last?”

Spirituele zorg Aandacht Begeleiding Crisisinterventie

Aandacht Wat zijn belangrijke aspecten in de aandacht voor zingeving? Hoe ga je hierover in gesprek? Samenvatten, parafraseren, reflecteren

Aandacht (altijd) (H)erken het lijden Open vragen Oprechte interesse, respectvol en warm Luisteren Sluit je aan bij de ander; langszij; vergezellen Omgaan met vragen waarop geen antwoord is, een houding van niet-weten Presentie benadering: eerder laten dan doen De grenzen van jezelf en je professie respecteren Samenvatten, parafraseren, reflecteren

Valkuilen in de communicatie

Valkuilen in de communicatie Willen oplossen (Ver)oordelen Verwachten dat de ander verandert Vasthouden aan jouw ideeën van een goede dood Denken dat zingeving het belangrijkste onderwerp is waar de patiënt het over wil hebben

Korte verkenning Wat houdt u in het bijzonder bezig op dit moment? Waar had u steun aan in eerdere moeilijke situaties? Wie zou u graag bij u willen hebben? Door wie zou u gesteund willen worden?

Begeleiding (op verzoek patiënt) (H)erken verschillende gebieden waar het proces zich afspeelt Heden: directe gevolgen ziekte Verleden: afscheid nemen van wat opgebouwd is Toekomst: verlies van houvast, perspectief. In gesprek gaan over wat de patiënt bezighoudt, tast af wat patiënt nodig heeft

Crisisinterventie (Indien nodig) Signaleren (bij ernstige nood, langdurige worsteling met levensvragen, depressie, bereiken van de grens van eigen kunnen) Doorverwijzen naar geestelijk verzorger

Het licht van afscheid Auteur: Christine Longaker Verschenen in 1997 (2003 in NL) Hoop vinden in leven en sterven

Vier universele spirituele behoeften CL de behoefte om geaccepteerd en geliefd te worden de behoefte om lijden te begrijpen en te transformeren, vooral op het moment van ziekte of sterven, zodat iemand zich niet een hopeloze last voor zijn omgeving voelt de behoefte om zich te kunnen verlaten op een bron van innerlijke rust –en deze kan zowel religieus als niet religieus zijn de behoefte om te ervaren dat het leven zin heeft, en zin heeft gehad

Spirituele Zorg We hoeven geen experts te zijn , of iets op te lossen; gewoon luisteren, volledig aanwezig zijn voor de ander, kan helend zijn- iedereen van het zorgteam kan leren hoe iemand hierbij te ondersteunen op een zinvolle manier.

Bronnen Palliatieve zorg, richtlijnen voor de praktijk Onder redactie van A. de Graeff et al (www.pallialine.nl) Het Licht van afscheid; Christine Longaker