Criteria persoonlijkheidsstoornis Langdurig patroon van innerlijk beleven en gedrag dat duidelijk afwijkt van wat verwacht wordt in de eigen cultuur op twee of meer van de volgende gebieden: Denken (manieren van kijken naar en interpreteren van zichzelf, anderen en gebeurtenissen); Voelen (draagwijdte, intensiteit, labiliteit en gepaste emotionele reacties); Functioneren in contact met anderen; Beheersen van impulsen. Yvonne Post Uiterweer

Vervolg criteria Dit patroon is weinig flexibel en laat zich zien in allerlei verschillende persoonlijke en sociale situaties en leidt tot stress en beperkingen in het sociaal, beroepsmatig en overig functioneren. Het patroon is stabiel en bestaat langdurig, het begin is terug te voeren op de adolescentie of de vroege volwassenheid. Het patroon is niet toe te schrijven aan een andere psychiatrische stoornis of effecten van middelen Yvonne Post Uiterweer

Narcistische persoonlijkheid Opgeblazen gevoel van eigen belangrijkheid (de zelfoverschatting lijkt samen te hangen met een zeer kwetsbaar zelfgevoel); Is gepreoccupeerd met fantasieën (bv. rijkdom) Gelooft dat hij “heel speciaal” en uniek is; Verlangt buitensporige bewondering; Heeft het gevoel bijzondere rechten te hebben; Maakt misbruik van anderen (vb John); Heeft een gebrek aan empathie; Is arrogant of hooghartig; Is afgunstig of meent dat anderen afgunstig op hem zijn; Yvonne Post Uiterweer

Anti-sociale persoonlijkheid Anti-sociale of criminele gedragingen; Oneerlijkheid; Een onvermogen om zich aan de sociale normen aan te passen die aan het leven als volwassenen gesteld worden; Impulsiviteit; Roekeloze onverschilligheid voor veiligheid; Prikkelbaarheid en agressiviteit; Onverantwoordelijkheid; Ontbreken van spijtgevoelens. Yvonne Post Uiterweer

Diagnostiek Aan de hand van de criteria uit de DSM-IV wordt vastgesteld: of sprake is van een persoonlijkheidsstoornis zo ja, welke persoonlijkheidsstoornis(sen) of kenmerken aanwezig zijn Deze vorm van diagnostiek wordt classificeren genoemd. Criteria richten zich op gedragskenmerken. Definitieve diagnose: Interview waarbij speciale aandacht wordt besteed aan de identiteitsontwikkeling, de afgrenzing tussen ik en ander, de realiteitstoetsing en de wijze waarop angsten, wensen en impulsen worden afgeweerd. Interview ontwikkelingsprofiel (voorgeschiedenis) Vragenlijst(en) naar persoonlijkheidsdimensies. Yvonne Post Uiterweer

Algemene aandachtspunten Probeer rekening te houden met de belastbaarheid van de persoon: overvragen leidt bij hen vaak tot stress.  Goede individuele begeleiding met het accent op hun werkactiviteit, werkbelasting en omgang met anderen. Een langzame opbouw van de werkzaamheden is in dat laatste geval zeker te adviseren.  Een warme en steunende, niet veroordelende therapeutische relatie Yvonne Post Uiterweer

Behandeling Mensen met een anti-sociale, borderline, theatrale of narcistische persoonlijkheidsstoornis kampen vaak met forse moeilijkheden in de interactie met anderen. Zij hebben vaak moeite met de beheersing van hun impulsen en een uiterst instabiele identiteit; De begeleiding van cliënten met persoonlijk-heidsstoornissen, doen het meeste stof opwaaien. Yvonne Post Uiterweer

Behandeling Er zijn diverse behandelopties: (meestal worden div. door elkaar gebruikt) Gedragstherapie Impulsbeheersing Leren inleven (empathie) Ontwikkelen van schuldgevoelens Stressbestendigheid Gevoel van eigenwaarde Yvonne Post Uiterweer

Benadering cliënt M. Hoewel hij ‘schreeuwt’ om duidelijkheid, is het niet altijd belangrijk dat de cliënt weet welke afspraken er zijn, maar veel belangrijker dat wij weten welke stappen je moet nemen. Niet teveel op de inhoud ingaan tijdens onderhandelingen, wij bepalen wat goed voor hem is. Duidelijk zeggen wat je van hem verwacht Yvonne Post Uiterweer

Huidige afspraken Bij uitjes (als hij niet mee wil) gaat hij naar een andere woongroep Wij zetten ‘s avonds de tv zachter (vol 3/4) Scanner tussen 22.30 en 7 uur uit Bij problemen met bewoner komt de cliënt naar de begeleiding om dit op te lossen. Als hij toch zelf het conflict aangaat moet hij een extra avond beneden eten, totdat wij vinden dat hij weer boven kan eten. Yvonne Post Uiterweer

Vervolg afspraken Bij weglopen, verliest hij een vast avond boven eten voor onbepaalde tijd; Cliënt luncht bij Langehorst volgens afspraken. Gaat het mis, dan voortaan lunchen op woongroep en de hele week beneden eten; Cliënt mag op vrijdag en zaterdag zijn biertjes boven drinken, maar eet dan beneden (hij mag zelf kiezen) Zie verder afspraken zorgplan Yvonne Post Uiterweer

Niet vastgelegde afspraken Als cliënt zonder goede reden (ziek bijv.) weigert naar zijn werk te gaan: je meldt hem dat je hem toch om 9 uur beneden verwacht (geen discussie); zegt hij niet te komen dan vertel je dat het eerst volgende bezoek van zijn vriendin niet door gaat. Yvonne Post Uiterweer

Andere tips Zie de uitdaging; Positief bekrachtigen (bewonderen); “Het is een eer om hem te begeleiden”; Respect en in waarde laten; Duidelijk regels en afspraken; Duidelijk zeggen waar het omgaat; Regie in eigen handen houden; Yvonne Post Uiterweer

Medicatie Start nieuwe medicatie na voorschrift arts: Nieuwe observatiepunten in de rapportage Wordt gebracht als medicatie om te slapen en zich beter te voelen Goede observatie van de werking Goede observatiebijwerkingen (hoeft cliënt niet te weten) Uitproberen voor minimaal 3 maanden Yvonne Post Uiterweer