Hoe jongeren hun leven zelf vorm kunnen geven Ars vitae Bildung Moderne Bildung Hoe jongeren hun leven zelf vorm kunnen geven Joep Dohmen, Ambo 2018 Bildung - het proces van ontwikkeling, beschaving, vorming - is iets dat mensen met elkaar en voor zichzelf doen: je ontwikkelt jezelf.” Peter Bieri Inhoud: 1. De vormingscrisis in opvoeding en onderwijs 2. De Bildungshype 3. De klassieke Bildungsgedachte 4. Antwoorden op de vormingscrisis 5. Moderne Bildung: begeleide zelfvorming 6. De gelukkige klas? 7. Hoe zou het zijn om volwassen te zijn? Prof. Dr. J. Dohmen

Hoe jongeren hun leven zelf vorm kunnen geven Ars vitae Bildung Moderne Bildung Hoe jongeren hun leven zelf vorm kunnen geven Opzet van mijn Bildungsessay: een handzaam, theoretisch helder en praktisch haalbaar, overtuigend alternatief voor de actuele smalle vorming (rendementsdenken/efficiëncy) in het onderwijs, alsmede een gids voor moderne niet-paternalistische opvoeding (‘de pedagogische opdracht’) en begeleide zelfvorming in het onderwijs. Prof. Dr. J. Dohmen

vanuit een moraalfilosofisch perspectief Ars vitae Bildung Volwassenheid vanuit een moraalfilosofisch perspectief Programma: 1. Volwassenheid taalkundig. 2. Volwassenheid in context. 3. Stellingen over volwassenheid. 4. Filosofen over volwassenheid 5. Bildung als begeleide zelfvorming 6. Waarom de vraag naar volwassenheid? Prof. Dr. J. Dohmen

2. Volwassenheid in uiteenlopende contexten Ars vitae Bildung 2. Volwassenheid in uiteenlopende contexten Beleid Recht Biologie Gerontologie Sociologie Psychologie [ Meerderjarig, volgroeid, verantwoordelijk, werkzaam, sociaal aangepast, actor, goed burger…] Prof. Dr. J. Dohmen

3. TIEN STELLINGEN over volwassenheid Ars vitae Bildung 3. TIEN STELLINGEN over volwassenheid Volwassenheid heeft een veelheid aan betekenissen. Volwassenheid is geen ding of oorzaak. Volwassenheid is een horizon. Volwassenheid en mensbeeld hangen samen. Een mens wordt niet vanzelf volwassen, niet op zijn eentje en ook niet in een klap. Je kunt niet ophouden volwassen te zijn. Volwassenheid is een standaard van perfectie. Onvolwassenheid bestaat. Volwassenheid verwijst naar een mentaliteit of houding die we nastrevenswaardig vinden. Volwassenheid is een moreel ideaal. Prof. Dr. J. Dohmen

4. Moderne Bildung als de weg naar volwassenheid Ars vitae Bildung 4. Moderne Bildung als de weg naar volwassenheid 1. Inspiratie, ontdekken dat je verschil kunt maken 2. Zelfkennis en autonomie: zelfstandig leren denken, interpreteren, leren spreken, verhalen, luisteren. 3. Wat is mijn concrete speelruimte die ik hier en nu heb (welke invloeden, intrapsychisch en sociaal?) 4. Motivatie en oriëntatie: waar sta ik? wat zijn mijn verlangens, wat zijn ze waard, met welke identificeer ik me? Prof. Dr. J. Dohmen

Moderne Bildung als de weg naar volwassenheid Ars vitae Bildung Moderne Bildung als de weg naar volwassenheid 5. Engagement. Burgerschap en verbinding met de ander, positief en kritisch op grond van intrinsieke motivatie 6. Zelfdiscipline: oefenen, deugd, training, vaardigheid en techniek met het oog op wilsvorming en empathie 7.Omgaan met tijd en versnelling: oppassen voor ‘liquid life’; pleidooi voor focus en vertraging 8. Omgaan met kwetsbaarheid, emoties en toeval; aanleren van passieve deugden 9. Goede begeleiding bij dit leerproces: gesprek, gezag, voorbeeld en bemoediging 10. Volwassenheid als integratie: heel de mens! Prof. Dr. J. Dohmen

5. Legitimatie van het onderzoek naar volwassenheid Ars vitae Bildung 5. Legitimatie van het onderzoek naar volwassenheid Hoe voorkomen we dat volwassenheid een desillusie wordt? (Susan Neiman). 1. De tragiek van het neoliberalisme is dat het niet leert om goede van verkeerde inmenging te onderscheiden. 2. We missen het inzicht en de moed om jongeren te begeleiden bij het vormgeven van hun positieve vrijheid. 3. De nieuwe pedagogische opdracht: Bildung als weg naar een geïntegreerde persoonlijkheid ofwel: volwassenheid. Prof. Dr. J. Dohmen

Vindica te tibi ‘neem jezelf in beheer’! (Bildungsmotto van Foucault, naar Seneca)